Thomas Mann

Η Λόττε Κέστνερ –η οποία ενέπνευσε στον Γκαίτε τη Λόττε του μυθιστορήματός του Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, με το οποίο ο νεαρός τότε συγγραφέας απέκτησε φήμη σε όλη την Ευρώπη– αποφασίζει ένα ταξίδι «στη χώρα της νιότης»: καταφτάνει στη Βαϊμάρη με την επιθυμία να συναντήσει ξανά, ύστερα από περίπου μισό αιώνα, τον αγαπημένο της Γκαίτε. Η άφιξή της στο ξενοδοχείο της πόλης προκαλεί αναστάτωση. Όλοι θέλουν να δουν από κοντά την ηρωίδα του σπουδαίου μυθιστορήματος. Και ο ένας μετά τον άλλον της μιλούν για τον μεγάλο άνδρα που τους γητεύει όλους, φίλους και εχθρούς. Δημιουργείται έτσι, σταδιακά, μια εικόνα του Γκαίτε από τις αφηγήσεις των άλλων, που λειτουργούν σαν κάτοπτρα, το καθένα εκ των οποίων αντανακλά και μια διαφορετική πλευρά της ύπαρξής του. Ώσπου στη μέση αυτής της «αίθουσας των κατόπτρων» εμφανίζεται εντέλει ο ίδιος ο Γκαίτε, τόσο αληθινός, που ο αναγνώστης νιώθει σχεδόν την ανάσα του. Ο Τόμας Μαν άρχισε να γράφει τη Λόττε στη Βαϊμάρη το 1933 και την ολοκλήρωσε το 1939. Ήταν ήδη τότε ο διάσημος συγγραφέας του Μαγικού βουνού, τιμημένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αυτοεξόριστος. Ευρισκόμενος το 1933 σε περιοδεία στο εξωτερικό, δεν επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου εν τω μεταξύ οι χιτλερικοί είχαν καταλάβει την εξουσία, με αποτέλεσμα το καθεστώς να του αφαιρέσει την ιδιότητα του Γερμανού πολίτη. Η φράση «Η Γερμανία είμαι εγώ!» που αποδίδει στον Γκαίτε, στο έβδομο κεφάλαιο του βιβλίου, είναι φράση του ίδιου του Τόμας Μαν, σχόλιο για την απαγόρευση από τους ναζί να επιστρέψει στη χώρα του. «Η Γερμανία» είχε πει τότε ο Τόμας Μαν «είναι εκεί που βρίσκομαι εγώ!» «Η Λόττε στη Βαϊμάρη είναι ένα αριστοτέχνημα, ίσως το πιο πετυχημένο του Τόμας Μαν, παρά τους Μπούντενμπροκ, το Μαγικό Βουνό και το έπος Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού... Τέλειο στις αναλογίες του, τέλειο στη γλώσσα του, μου φαίνεται ότι ξεπερνάει όλα τα προηγούμενα βιβλία του Μαν... Όλη μαζί η παραγωγή της υποδουλωμένης λογοτεχνίας στη χιτλερική Γερμανία δε φτάνει αυτό το μοναδικό βιβλίο από την προσφυγιά...» Στέφαν Τσβάιχ, 1939 «Ο Τόμας Μαν προσπάθησε να δείξει την εσωτερική σχέση ανάμεσα στον βίο του Γκαίτε και τα μεγάλα πνευματικά ρεύματα της εποχής του, που είναι και η εποχή μας, τον Διαφωτισμό, τον ρομαντισμό, τον εθνικισμό και την κριτική που μπορεί να ασκηθεί στα ρεύματα αυτά με τα μέσα της τέχνης». Από το επίμετρο του Κοσμά Ψυχοπαίδη

Ο πενηντάχρονος Γκούσταφ Άσενµπαχ, ένας επιτυχηµένος συγγραφέας, ταξιδεύει στη Βενετία για διακοπές. Στη διάρκεια ενός γεύµατος στο ξενοδοχείο, την προσοχή του τραβάει ένα εξαιρετικά όµορφο αγόρι. Σύντοµα οι µέρες του αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από το πότε θα το ξαναδεί και αγνοεί τις δυσοίωνες φήµες που κυκλοφορούν ότι ένας λοιµός εξαπλώνεται στην πόλη.

Ο "Θάνατος στη Βενετία" είναι µια αριστουργηµατική ιστορία για την εµµονή, για την αγωνία του δηµιουργού και την άβυσσο του τέλους.

Μεταφέρθηκε στον κινηµατογράφο από τον Λουκίνο Βισκόντι µε τον Ντερκ Μπόγκαρτ στον ρόλο του Γκούσταφ Άσενµπαχ.

Αναµφισβήτητα ένας από τους κλασικούς τίτλους της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.
Independent

Πολλά, πάµπολλα τα ερωτήµατα που θέτει ο Μαν στην πυκνή ύφανση αυτής της νουβέλας κι ο αναγνώστης θα απαντήσει κατά το δοκούν. Ωστόσο δίνεται και µια απάντηση απευθείας από τον συγγραφέα. "Οι άνθρωποι δεν ξέρουν γιατί επαινούν ένα έργο τέχνης. Μη όντας ειδήµονες, πιστεύουν ότι ανακαλύπτουν σ’ αυτό εκατοντάδες προτερήµατα για να δικαιολογήσουν την προτίµησή τους· όµως ο πραγµατικός λόγος της επιδοκιµασίας τους είναι κάτι απρόσµενο, [...] ότι συµπάσχουν". Στον Θάνατο στη Βενετία, στη σύντοµη αυτή ιστορία όπου όλα εκτυλίσσονται στο πνεύµα µιας µουσικής σύνθεσης, µε τον ρυθµό να επιταχύνεται από τη µία φράση στην άλλη, µας δίνεται τουλάχιστον η δυνατότητα να συµπάσχουµε µε τον ήρωά του κι εντέλει να τον συµπαθήσουµε παρά την εσωτερική σύγχυση και τα ανοµολόγητα πάθη του.

(από τον πρόλογο του Δηµήτρη Στεφανάκη)

"Γιατί ο άνθρωπος αγαπά και εκτιµά τον άλλο όσο δεν τον γνωρίζει ώστε να µπορεί να τον κρίνει, και ο πόθος είναι απόρροια της ελλιπούς γνώσης για τον άλλο".

Το αριστούργημα του σημαντικότερου ίσως συγγραφέα του 20ού αιώνα, ανασυρμένο από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας… όταν θεοί, δαίμονες και άνθρωποι περπατούσαν στους ίδιους σκονισμένους δρόμους κι έβλεπαν τους ίδιους ουρανούς… όταν οι μύθοι ήταν ακόμη χειροπιαστοί και σπαρταρούσαν μπροστά στα μάτια της νεογέννητης ανθρώπινης συνείδησης… ζωντανεύει σε όλη του τη χάρη και το μεγαλείο για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα σε μια εξαιρετική μετάφραση.

Το έπος, η ιστορία και οι ιστορίες συνεχίζονται… Τη μία στρέφοντας την πλάτη τους στο μέλλον και την άλλη εκτοξευόμενες στο παρόν, οι ζωές των οικείων μας πλέον ηρώων -που στο ταραγμένο τους πρόσωπο καθρεπτίζεται με ενάργεια ο καθένας μας αλλά και ολόκληρη η ιστορία του πολιτισμού μας- φθείρονται και θάλλουν διαδοχικά, μέσα σε μια αφηγηματική φαντασμαγορία.

Οι αγοραστές του Ιωσήφ μεταφέρουν τον νεκρό και αναγεννημένο νέο στην Αίγυπτο, μακριά από οτιδήποτε οικείο και αγαπημένο. Ο Ιωσήφ θα πουληθεί στον οίκο του Πετεφρή και της συζύγου του Ενί, όπου δεν θ’ αργήσει να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο, ξανά, με τη μοίρα του. Κατά έναν ιδιοφυή, αξεπέραστο τρόπο, το πιο προσωπικό, βαθύτατα εξομολογητικό κείμενο του δημιουργού του – μια “βιογραφία” επικών διαστάσεων, με θέματά της τον έρωτα, τη ζωή, το χρόνο, το τέλος.

Έχει άραγε τέλος η ιστορία; Και ο μύθος; Και το όνειρο του ανθρώπου; Έχει τέλος ο πόθος για δημιουργία, για “απόδειξη” πώς όλα μπορούν να πραγματοποιηθούν, όλα μπορούν να γίνουν ιερό παιχνίδι και αθάνατο γέλιο;…
Το ταξίδι τελειώνει εδώ, στην Αίγυπτο, όπου ένας νέος φιλόσοφος Φαραώ βρίσκει στο πρόσωπο του νεαρού φυλακισμένου και ονειροκρίτη τον άλλο του εαυτό – το ταξίδι τελειώνει μ’ έναν θάνατο και μ’ έναν τάφο, απ’ όπου ξεπηδούν μερικές από τις λαμπρότερες σελίδες της παγκόσμιας λογοτεχνικής παρακαταθήκης.

Η ιστορία μιας παλιάς μεγαλοαστικής οικογένειας της Λυβέκης που αρχίζει γύρω στο 1830 με τον γέρο Γιόχαν Μπούντενμπροκ και τελειώνει με τον Χάννο, τον εγγονό του. Οικογενειακές γιορτές και συγκεντρώσεις, βαφτίσια και κηδείες, γάμοι και διαζύγια, επαγγελματικές επιτυχίες και αποτυχίες συνθέτουν αυτό το μυθιστόρημα για το οποίο ο Τόμας Μαν βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 1929.

Με αντικειμενικότητα και λεπτή ειρωνεία ο συγγραφέας καταγράφει την άνοδο και την πτώση της οικογένειας Μπούντενμπροκ. Με επιμονή στη λεπτομέρεια περιγράφει πρόσωπα που πιστεύουν ότι μπορούν να ορίσουν τη μοίρα τους, αλλά τελικά δεν το καταφέρνουν κι ας έχουν την πολυτέλεια να βλέπουν λίγο μακρύτερα. Γιατί η ευτυχία αλλά και η καταστροφή είναι το άθροισμα εκατοντάδων φαινομενικά ασήμαντων κινήσεων.

Οι Μπούντενμπροκ, όπως λέει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, «είναι μια πράξη σεβασμού προς τη ζωή που, αφού υπάρχει, είναι καλή και δίκαιη».

Η υπόθεση είναι φαινομενικά απλή. Ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ, επισκέπτεται το σανατόριο Μπέργκχοφ της Ελβετίας για να δει τον ξάδερφό του. Μια μικρή αδιαθεσία και ένας παρατεταμένος πυρετός οδηγούν το γιατρό του σανατορίου, αυλικό σύμβουλο Μπέρενς, να του προτείνει να παρατείνει την παραμονή του. Τελικά ο Χανς Κάστορπ αποφασίζει να μείνει στο σανατόριο για τρεις βδομάδες. Μόνο που οι τρεις βδομάδες, χωρίς να το καταλάβει, μετατρέπονται σε επτά χρόνια.

Το αριστούργημα του νομπελίστα Thomas Mann, ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ού αιώνα, διερευνά τη γοητεία και τον εκφυλισμό των ιδεών σε μια εσωστρεφή κοινότητα τις παραμονές του Μεγάλου Πολέμου. Η υπόθεση είναι φαινομενικά απλή. Ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ επισκέπτεται το σανατόριο Μπέργκχοφ της Ελβετίας για να δει τον ξάδερφό του. Μια μικρή αδιαθεσία και ένας παρατεταμένος πυρετός οδηγούν το γιατρό του σανατορίου, αυλικό σύμβουλο Μπέρενς, να του προτείνει να παρατείνει την παραμονή του. Τελικά ο Χανς Κάστορπ αποφασίζει να μείνει στο σανατόριο για τρεις βδομάδες. Μόνο που οι τρεις βδομάδες, χωρίς να το καταλάβει, μετατρέπονται σε επτά χρόνια, καθώς ο Χανς ερωτεύεται και μεθά από τις ιδέες που ακούει να συζητιούνται εκεί.

ΕΓΡΑΨΕ Ο ΤΥΠΟΣ
Διάσημος για την ειρωνεία του ο Τόμας Μαν, μαζί με τους Σοπενχάουερ, Νίτσε και Φρόιντ, προσφέρει την ενοποιητική ουσία, την αγάπη για την τέχνη και τη φαντασία, που χρειάζεται ο σύγχρονος κόσμος για να μη διαλυθεί ύστερα από την κατάρρευση των κοινωνικών δυνάμεων και των θρησκειών.
Independent

Προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις. Ένα μυθιστόρημα για μια ζωή και όχι απλώς για ένα βροχερό απόγευμα.
Guardian

Ο σημαντικότερος μυθιστοριογράφος του 20ού αιώνα.
Spectator

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΙΡΑ
Στη σειρά Μεγάλες αφηγήσεις εντάσσονται έργα-ορόσηµα της παγκόσµιας πεζογραφίας• έργα συγγραφέων που έσπασαν το φράγµα του χρόνου και αξίζει να διαβάζονται από όλους ως µέρος µιας συναρπαστικής επικαιρότητας που µας αφορά.

Ο "Τόνιο Κρέγκερ" κυκλοφόρησε στις αρχές αυτού του αιώνα. Στο μεταξύ ο κόσμος άλλαξε ριζικά, ακόμα και οι αστοί έχουν διαφοροποιηθεί, αλλά και οι καλλιτέχνες κάθε κατηγορίας δεν έχουν καμία σχέση με κείνους της εποχής του Μάν. Τι έχει απομείνει λοιπόν απ' αυτή τη νουβέλα, και τι είναι εκείνο που την κάνει ακόμα τόσο ελκυστική; Η ποιητική της δύναμη και η μουσική της ποιότητα, που ελάχιστα έχουν φθαρεί. Όποιος ενδιαφέρεται να γνωρίσει το έργο του Τόμας Μαν, είναι αδύνατο να παρακάμψει το βιβλίο αυτό, γιατί περιέχει εν σπέρματι μερικά από τ' αριστουργήματά του. Το χαρακτηριστικό όμως της νουβέλας αυτής που τη διαφοροποιεί από τα άλλα έργα του Μάν και την κάνει ακαταμάχητα γοητευτική είναι το στοιχείο της νοσταλγίας. Πρόκειται για μια πολυφωνική και πολύχρωμη νοσταλγία για τα απλά και συνηθισμένα, για τη ζεστή, ανθρώπινη φιλία, για τη χαμένη αθωότητα, τη φύση, την πατρίδα και τον έρωτα.