Βιογραφία

Στα νερά του ανατολικού Αιγαίου βρίσκεται ένα νησάκι με δασωμένους λόφους και πλούσιους ελαιώνες, ρυάκια, έλη και μια λιμνοθάλασσα που κυριολεκτικά χωρίζει τη στεριά στα δυο. Βρίσκεται εδώ για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια πριν ο Αριστοτέλης επισκεφθεί το νησί.

Ο Αριστοτέλης είναι ο μεγαλύτερος φιλόσοφος όλων των εποχών. Συγγραφέας της Ποιητικής, των Πολιτικών και της Μεταφυσικής, το έργο του εγγράφει ολόκληρη την ιστορία της δυτικής σκέψης. Αλλά ήταν και βιολόγος – ίσως ο πρώτος στην ιστορία.

Ο Αριστοτέλης διερεύνησε τα μυστήρια του φυσικού κόσμου. Με τη βοήθεια των ψαράδων, των κυνηγών και των αγροτών, ταξινόμησε συστηματικά τα ζώα που έβλεπε γύρω του, παρακολούθησε τις συμπεριφορές τους και κατέγραψε με λεπτομέρεια τις συνήθειές τους. Το πώς ζούσαν, έτρωγαν και μεγάλωναν. Στο κορυφαίο του έργο, το Περί ζώων γενέσεως, περιγράφει τις συνήθειες ζευγαρώματος των ερωδιών, το στομάχι των σαλιγκαριών, την ευαισθησία των σφουγγαριών, τους ήχους των τζιτζικιών, την πέψη των ελεφάντων και τη δομή της ανθρώπινης καρδιάς. Και στη συνέχεια, στα επόμενα βιβλία του, τα εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια.

Ταξιδιωτικό ημερολόγιο και επιστημονική μελέτη, το βιβλίο Η Λιμνοθάλασσα μας δείχνει πως ένας αρχαίος στοχαστής έχει ακόμα πολλά να μας διδάξει σήμερα. Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη παραμένει κομβικής σημασίας σε ολόκληρη την ιστορία της δυτικής σκέψης, αλλά το θέμα που αυτός αγαπούσε περισσότερο ήταν η βιολογία. Η συστηματική καταγραφή θέτει τις βάσεις μιας νέας επιστήμης, της βιολογίας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως πρόκειται για τη θεμελίωση της ίδιας της Επιστήμης.

Ο κορυφαίος βιολόγος Armand Marie Leroi (Imperial College London) μας συστήνει την επιστήμη του Αριστοτέλη. Μας ταξιδεύει στη Λέσβο για να δούμε τα πλάσματα που κατέγραψε ο Αριστοτέλης στο φυσικό τους περιβάλλον. Διερευνά τις βαθύτερες ιδέες του φιλόσοφου, τις εύστοχες υποθέσεις αλλά και τις αστοχίες σε ορισμένα από τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει. Ο Λερουά μάς δείχνει πώς η επιστήμη του Αριστοτέλη είναι βαθιά συνυφασμένη με το φιλοσοφικό του σύστημα και πώς η σύγχρονη επιστήμη φέρει ακόμα το αποτύπωμα του εφευρέτη της.

O Λευτέρης, παιδί αντάρτη, μεγάλωσε στις παιδουπόλεις της Θεσσαλονίκης και της Ρόδου, που δημιούργησε η Φρειδερίκη για τα παιδιά από τις ρημαγμένες από τον Εμφύλιο περιοχές στο τέλος του πολέμου. Δεκαοκτώ χρονών βρίσκεται μετανάστης στη Δυτική Γερμανία, δουλεύοντας αρχικά ως εργάτης-γκάσταρμπαϊτερ σε εργοστάσιο. Σπουδάζει γραφικές τέχνες, τελειώνει την ΑΣΚΤ του Ντύσσελντορφ, με τον τίτλο του «Μαΐστορα», παίρνει ενεργό μέρος στον αντιδικτατορικό αγώνα ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών και του παρέχεται πολιτικό άσυλο από το γερμανικό κράτος. Η Ζίγκι, από δεκαεννιά χρονών σύντροφος του Λευτέρη, κουβαλάει όλα τα στοιχεία που σημάδεψαν τους Γερμανούς μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και διαμόρφωσαν τις ζωές τους. Ως πρόσφυγας από την Ανατολική Γερμανία (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας), φέρει τα τραύματα από την απώλεια της πατρίδας και των περιουσιακών στοιχείων, έρχεται αντιμέτωπη με τις προκαταλήψεις από την οικογένειά της και τον κοινωνικό περίγυρο εξαιτίας της σχέσης της με τον Έλληνα. Αποφασίζουν οι δυο τους, μετά την πτώση της χούντας, να μετοικήσουν στην Ελλάδα. Ο Λευτέρης, έπειτα από δεκατέσσερα χρόνια παραμονής στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, μετανάστης για δεύτερη φορά στην ίδια του την πατρίδα, ξαναπιάνει το νήμα της ένταξης και της επιβίωσης στη χώρα του, με τις απαρχαιωμένες και συντηρητικές δομές. Η Ζίγκι μπαίνει σ’ ένα άγνωστο για αυτήν περιβάλλον, που της επιφυλάσσει πολλά εμπόδια και ακραίες εμπειρίες. Η γεμάτη δύναμη και όραμα ενασχόλησή της με τη δημιουργία του ελληνογερμανικού σχολείου, μια προσπάθεια Γερμανών και Ελλήνων γονέων, ανοίγει μια καινούργια προοπτική, που της επιτρέπει να κατανοήσει την ελληνική κοινωνία. Οι δύο παράλληλες αφηγήσεις τους περιγράφουν τις κοινές τους εμπειρίες, από διαφορετική σκοπιά, ενώ προβάλλουν την ευρωπαϊκή προοπτική που στοχεύει στην υπέρβαση των συγκρούσεων και των αναχρονιστικών συμπεριφορών που πηγάζουν από στενόμυαλους εθνικισμούς. Φωτίζουν επίσης το κοινωνικό πλαίσιο μιας ιδιαίτερα δύσκολης και ταραγμένης εποχής, απόρροιας των συνεπειών του Εμφυλίου στην Ελλάδα και του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου που οδήγησε στη διχοτόμηση της Γερμανίας. Περιγράφουν όμως ότι είναι εφικτή η δημιουργία μιας κοινής βάσης για αρμονική συμβίωση, παρότι και οι δύο προέρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς, κάτι που στη σημερινή ταλαιπωρημένη από την κρίση Ευρώπη δεν φαίνεται εύκολα πραγματοποιήσιμο.

[...] Το κλίμα ήταν νοσηρό. Οι καλλιτέχνες του Ιόλα άρχισαν να απομακρύνονται μήπως και τους πιάσει ο Τύπος στο στόμα τους κι αυτούς. Ο Κώστας Πανιάρας, ο Κώστας Τσόκλης, ο Τάκις, ο Παύλος, σταμάτησαν να έχουν τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του, εκεί που το τηλέφωνό του έσπαγε κάθε μέρα.
Έφυγε για 20 μέρες στη Νέα Υόρκη, φιλοξενούμενος στο σπίτι της Μάρας Καρέτσου, στην Park Avenue 502, γιατί η ανιψιά του η Σύλβια δεν ήθελε να τον φιλοξενήσει.
«Και να φανταστείς ότι εγώ την πήρα τη μικρή από την Ελλάδα και την έφερα στην Αμερική», θα μου πει νευριασμένος για την ανιψιά του.
Μετά από περίπου δεκαπέντε μήνες ταξιδέψαμε μαζί στη Νέα Υόρκη, για να δούμε από κοντά τα πρώτα έργα του «Μυστικού Δείπνου», στο «Factory» του Andy Warhol. Ήταν Μάιος του 1986, όταν με τον Ιόλα διαλέξαμε ένα ξενοδοχείο στην Park Avenue και 57η οδό.
Ο Andy Warhol, την ίδια μέρα που φτάσαμε στη Νέα Υόρκη, στη γκαλερί του Larry Gagosian, θα παρουσίαζε τα οξειδωμένα-κατουρημένα έργα του. Ο Ιόλας κοίταζε από το παράθυρο το δρόμο. Δε μίλαγε. Μόνο σκεφτόταν. Κάποια στιγμή χτύπησε τη γροθιά του δυνατά πάνω στο γραφείο της σουίτας φωνάζοντας με όση φωνή διέθετε: «Τους πούστηδες! Εμένα να καταντήσουν έτσι!»
«Ποιοι;» τον ρώτησα.
«Οι αμόρφωτοι! Που πήρανε στα σοβαρά έναν κακό ηθοποιό, ένα παιδί άρρωστο. Αλκοολικό! Χρησιμοποίησε ο ένας τον άλλον για να κάνουν σκάνδαλο στην πλάτη μου. Τους κακομοίρηδες. Πώς να τα βάλεις μαζί τους;» [...] (Απόσπασμα από κεφάλαιο ''Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ'')

Οι τσάντες του Λουί Βιτόν κοσμούν το χέρι διασημοτήτων και μελών βασιλικών οικογενειών εδώ και περισσότερα από 150 χρόνια. Από τότε που ο νεαρός Λουί αναζήτησε την τύχη του στο Παρίσι, η πολυτελής αυτή φίρμα κατάφερε να ανθήσει παρά τις αντιξοότητες της εποχής εκείνης, εν μέσω δύο παγκοσμίων πολέμων, αλλά και της οικονομικής ύφεσης που έπληξε σχεδόν όλο τον πλανήτη. Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει την πορεία της εταιρείας Λουί Βιτόν, η οποία από ένα εργαστήρι χειροποίητων αποσκευών εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο φημισμένους οίκους υψηλής ραπτικής. Οι υπέροχες εικόνες και το συναρπαστικό κείμενο παρουσιάζουν με μοναδικό τρόπο την ιστορία της πιο πολυτελούς φίρμας του κόσμου, από τα πρώτα χρόνια, στα μέσα του 19ου αιώνα, μέχρι τις μέρες μας, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Νικολά Γκεσκιέρ και του πρόσφατα εκλιπόντος Βέρτζιλ Άμπλο.

Ο Μάικλ Τζόρνταν αψήφησε τον νόμο της βαρύτητας, ξεπέρασε τις προσδοκίες του κόσμου και υπερέβη τα ηλικιακά όρια, κατακτώντας τη δόξα ως ο σπουδαιότερος μπασκετμπολίστας όλων των εποχών. Αναμφισβήτητα το ταλέντο του ήταν συγκλονιστικό –τα ιπτάμενα καρφώματά του και τα ρεκόρ των 60 πόντων έχουν εμπνεύσει ολόκληρες γενιές–, αλλά οι άγνωστες δυνάμεις πίσω από τις επιτυχίες του είναι αυτές που όλοι θα θέλαμε να έχουμε. Ο Μάικλ Τζόρνταν πέτυχε βασιζόμενος στην πειθαρχία και τη σκληρή δουλειά και βρίσκοντας τον τρόπο να διοχετεύσει τη θέληση και την ανταγωνιστικότητά του στο άθλημα που αγαπούσε. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται: - Αποφθέγματα του ενός και μοναδικού Μάικλ Τζόρνταν, του βασιλιά των αιθέρων. - Μια ενδοσκοπική ματιά στα πρώτα χρόνια του Τζόρνταν στο μπάσκετ, στην κατάκτηση της δόξας και στα πιο εντυπωσιακά κατορθώματά του. - Μοναδική εικονογράφηση που αποτυπώνει το πνεύμα του Μάικλ Τζόρνταν μέσα και έξω από το γήπεδο. - Συμβουλές και μαθήματα που θα σε εμπνεύσουν να χαράξεις τον δικό σου δρόμο προς την υπεροχή.

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΟΞΥ, σε συνεργασία με το Avopolis.gr και σε μετάφραση Πάνου Τομαρά. Ο Ronen Givony καταφέρνει μέσα από την βιογραφία «Οι Pearl Jam σε Χρόνο Ενεστώτα» να αναδείξει το αυταπόδεικτο· Οι Pearl Jam αποτελούν μέρος του πολιτισμού μας. Όχι μόνο επειδή τα τραγούδια τους έχουν γίνει υπόκρουση για γενέθλια και γάμους, ούτε μόνο επειδή διαμόρφωσαν μεγάλο μέρος από τη μουσική, τον θρύλο και την παράδοση της δεκαετίας του ’90. Η δημόσια εικόνα τους, η απροκάλυπτη αισιοδοξία τους, η κοινωνική τους συνείδηση, η ενεργή συμμετοχή τους, ο ακτιβισμός, το ήθος που βοήθησαν να δημιουργηθεί, ήταν όλα ριζοσπαστικά στον κόσμο του μέινστριμ ροκ. Μετά από έντεκα άλμπουμ, πωλήσεις 85 εκατομμυρίων δίσκων και περισσότερες από χίλιες συναυλίες σε πενήντα διαφορετικές χώρες, συνέπεια και ακεραιότητα, συνεχίζουν να μας υπενθυμίζουν αυτό που μόνο η μουσική μπορεί να μας προσφέρει προσωρινά: έναν καλύτερο κόσμο. Το NOT FOR YOU: ΟΙ PEARL JAM ΣΕ ΧΡΟΝΟ ΕΝΕΣΤΩΤΑ αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη βιογραφία του θρυλικού αμερικανικού συγκροτήματος. Μια αποστασιοποιημένη μελέτη του ρόλου τους στην ιστορία της μουσικής, αλλά και της αμερικανικής κουλτούρας εν γένει και ταυτόχρονα μία βουτιά τόσο στις απαρχές του μουσικού κινήματος της grunge και της σκηνής του Σιάτλ, όσο τελικά και σε ολόκληρη τη δεκαετία του ‘90. Το NOT FOR YOU: ΟΙ PEARL JAM ΣΕ ΧΡΟΝΟ ΕΝΕΣΤΩΤΑ δεν είναι μια ακόμη βιογραφία μπάντας, ούτε μια κοινή ρετροσπεκτίβα οποιουδήποτε καλλιτέχνη, παρά καταφέρνει να συνθέσει μια ενδελεχή μελέτη του έργου τους, με βαθύτερη κατανόηση για το κοινωνικό υπόβαθρο της εποχής, αλλά και να καταθέσει ένα δοκίμιο για την εφηβεία, τη νοσταλγία και την ενηλικίωση· ο απόλυτος φόρος τιμής για όλους τους φαν τους.

Η Βουλγαρική Κατοχή αφάνισε την εβραϊκή κοινότητα της Καβάλας· κανείς δεν γύρισε από την
Τρεμπλίνκα. Επέστρεψαν, μονάχα, ναυαγοί της Shoah, μερικές δεκάδες Εβραίοι που είχαν καταφέρει να
διαφύγουν πριν από την εκτόπιση, ή επέζησαν από τα καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Μέσα από
την έρευνα σε ένα μεγάλο επιστολικό αρχείο, το βιβλίο αυτό ζωντανεύει τους βίους, τις φωνές και τις
δια-δρομές των μελών μιας σημαντικής οικογένειας Εβραίων καπνεμπόρων, αλλά και άλλων Καβαλιωτών
Εβραίων. Οι ιστορίες τους φέρνουν στην επιφάνεια διλήμματα και επιλογές που σφράγισαν τον
μεταπολεμικό κόσμο. Η αφήγηση του βιβλίου παρακολουθεί τους επιζώντες να σχετίζονται, να
παντρεύονται, να συνεργάζονται επαγγελματικά, να παραμένουν στον τόπο τους ή να μετανα-
στεύουν. Διερωτάται για τους τρόπους με τους οποίους γράφουν για όλα αυτά και εκφράζουν τα
συναισθήματά τους. Για τις μεγάλες αλλά και τις μικρές χειρονομίες, για «ένα μικρό ναι, ένα μικρό όχι,
που αρκούν για να εξοντώσουν ένα σύνταγμα από δραγόνους», όπως έγραφε ο Μπέκετ. Χειρονομίες που
έρχονται από μια μακρά πολιτισμική παράδοση. Τρόποι που κλονίστηκαν από το ναυάγιο και όμως
επιβιώνουν για να κρατούν το νήμα μιας συνέχειας με τα προπολεμικά χρόνια, μέχρις ότου υποχωρήσουν
για να δώσουν τη θέση τους σε νέους τρόπους, νέες συνήθειες, νέες μόδες, μέσα στα χρόνια εκείνα που
οι δυσκολίες ήταν ευθέως ανάλογες με τις προσπάθειες και τις ελπίδες των ανθρώπων.

Η διακριτική κομψότητα και πολυτέλεια, τα πρωτότυπα υφάσματα και τα εξαιρετικά σχέδια αποτελούν σφραγίδα του Oίκου Prada. Στo μοναδικό αυτό βιβλίο με τις υπέροχες εικόνες, η Λάια Φαράν Γκρέιβς καταγράφει με γλαφυρό τρόπο την ιστορία και την κληρονομιά του οίκου, από τις απαρχές της εταιρείας ως κατασκευάστριας δερμάτινων ειδών μέχρι την ηγετική παρουσία της Μιούτσια Πράντα στην παγκόσμια αυτοκρατορία μόδας. Το βιβλίο εξερευνά την πορεία και τις καινοτομίες του οίκου, καθώς και τη σχεδιαστική νοοτροπία που διαμορφώθηκε από το ενδιαφέρον για τον μινιμαλισμό και τη σύγχρονη τέχνη. Εικόνες μοναδικών ενδυμάτων, λήψεις από πασαρέλες και φωτογραφίσεις μόδας αναδεικνύουν έναν από τους πιο σημαντικούς οίκους μόδας του κόσμου και τη γυναίκα πίσω από αυτόν.

"Άλλο ένα βιβλίο για τον Prince;" ρώτησε ο φίλος ενός φίλου, όταν απάντησα στην ερώτησή του πάνω σε τι δούλευα. Prince, η παγκοσμίως αναγνωρισμένη μεγαλοφυΐα, η προσωποποίηση του hip, το διεθνές πολιτισμικό είδωλο, ο εκκεντρικός σούπερ σταρ, ο εξαιρετικός performer με τα τραγούδια που ξεσήκωναν τα πλήθη... "Ναι", είπα, "άλλο ένα βιβλίο... γι' αυτόν".

«Η συγγραφή και η ανάγνωση μίας βιογραφίας συνιστούν, επομένως, ένα προνόμιο υπό την έννοια ότι μας επιτρέπουν να εμπλακούμε με την ετερότητα, να επιτρέψουμε στον άλλο να μας διαπεράσει σαν ένα φάντασμα, προκειμένου να μάθουμε το νόημα που έβγαλε από τη ζωή του, καθώς παλεύουμε να βγάλουμε νόημα από τη δική μας ζωή».
Εκκινώντας από αυτήν την παραδοχή, η Ursula Tidd επιχειρεί να προσεγγίσει τη Simone de Beauvoir, μία από τις σημαντικότερες φεμινίστριες διανοούμενες του 20ού αιώνα, της οποίας το έργο μετασχημάτισε πλήρως τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε σήμερα το φύλο, τη σεξουαλικότητα και την ίδια την έννοια της «γυναίκας». Μέσα από μία περιήγηση στα λογοτεχνικά και φιλοσοφικά της έργα, καθώς και σε ποικίλες εκφάνσεις και διαστάσεις του βίου της, η ανά χείρας κριτική βιογραφία της Tidd συνιστά μία εξαιρετική εισαγωγή στη ζωή και στο έργο της συγγραφέως του "Δεύτερου Φύλου".
Η Ursula Tidd είναι επίτιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κυμαίνονται από τη φεμινιστική θεωρία εν γένει, μέχρι τη γαλλική και γαλλόφωνη πολιτισμική μνήμη, με έμφαση στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Η έρευνά της πάνω στη ζωή της Simone de Beauvoir είναι εν εξελίξει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)