Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Από το Παγγαίο, την Καβάλα, τον Έβρο µέχρι την Αθήνα, αλλά και τη Σαµψούντα, την Τυνησία, τη Συρία, το Βερολίνο και τη Στοκχόλµη, οι άνθρωποι διασχίζουν σύνορα, πολιτισµούς και προσωπικά όρια, βιώνουν ιστορικές αλλαγές, διεκδικούν διαφορετικές ταυτότητες, αναζητούν µια καινούργια αρχή ή και το άδοξο τέλος τους, ακροβατούν ανάµεσα στο πάθος για τη ζωή και στο βάρος µιας απώλειας.

Οικογενειακές ιστορίες, αδιέξοδες σχέσεις και παθιασµένοι έρωτες, µοναχικοί και αινιγµατικοί άνθρωποι, αποτραβηγµένοι και περιθωριακοί χαρακτήρες, µετανάστες και πρόσφυγες, πόρνες και τραβεστί, µικροαστοί και αγρότες, άνθρωποι της γειτονιάς αλλά και φερµένοι από τα όνειρα.

Είκοσι έξι ανθρώπινες ιστορίες, δοσµένες µε χιούµορ και συγκίνηση, γραµµένες την τελευταία εικοσιπενταετία, καταγράφουν τις συµπεριφορές και τις αλλαγές σε σχέση µε την κοινωνία και την Ιστορία, συνθέτοντας µία πολύχρωµη τοιχογραφία µέσα στην οποία κάθε αναγνώστης µπορεί να αναγνωρίσει και τη δική του φωνή.

Η Ζωή από τη Θεσσαλονίκη ξεκινάει µια καινούρια ζωή ως καθηγήτρια στη Θράκη, αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Αυτό όµως που φοβάται περισσότερο επαναλαµβάνεται σαν κακή φάρσα: οι άντρες που σχετίζονται µαζί της δεν έχουν καλό τέλος. Αυτή τη φορά πρέπει να προστατεύσει τον Γιάννη, τον νεαρό καπετάνιο που ταξιδεύει στα πέλαγα και την αναζητάει µε πάθος κάθε φορά που πιάνει στεριά. Στη µεθόριο, η Ζωή αναµετριέται µε την καινούρια της ιδιότητα αλλά και συγκρούεται, ως ασυµβίβαστη φοιτήτρια της µεταπολίτευσης, µε όσους προσπαθούν να τη φέρουν στα δικά τους µέτρα. Παλεύει να αυτονοµηθεί, να επαναπροσδιοριστεί και να ξεριζώσει τη δεισιδαιµονία που φωλιάζει µέσα της, βυθίζοντάς τη σε σκοτεινά νερά. Ένα µυθιστόρηµα δρόµου, γεµάτο µουσικές και πάρτι, τοπία, ταξίδια και προσωπικές αναζητήσεις, ένα βιβλίο διαποτισµένο από την αθωότητα και τη φρεσκάδα µιας γενιάς που ενηλικιώθηκε στα πρώτα χρόνια της µεταπολίτευσης και πορεύτηκε µέσα από τις µεταµορφώσεις που συντελέστηκαν στο κοινωνικό και πολιτικό τοπίο της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Όµως ήµασταν µια γενιά –τώρα που τα ξανασκέφτοµαι µπορώ και να το γενικεύω– που λατρέψαµε τη θεωρία, δεν ήµασταν πολλοί αλλά έστω, εκείνοι, όσοι σπουδάσαµε µετά τη χούντα, θέλαµε να ενσταλάξουµε µέσα µας και στον περίγυρό µας περισσότερες ιδέες και ελευθερίες. Να γιατί, κορίτσι πράµα, αγαπούσα τα «αγόρια µου», τους φαντάρους, τις πόρνες στο Βαρδάρι που πηγαίναµε να τις δούµε να καιροφυλακτούν στα στενά τις νύχτες, να γιατί είχαµε αναγάγει σε θεωρία τον έρωτα και πολλές φορές τον εξασκούσαµεαµήχανα… (από το σηµειωµατάριο της Ζωής).

Οι τριάντα µία διηγήσεις είναι αφηγήσεις προσωπικές, ιστορίες φίλων και περαστικών, εξιστορήσεις που φανερώθηκαν µέσα από καταχωνιασµένα σηµειωµατάρια και το καταστάλαγµα της ζωής. Καταστάσεις πραγµατικές και φανταστικές, ανοµολόγητες και παρανοηµένες, για ανθρώπους που δοκιµάστηκαν στα όρια της ζωής τους. Κοινά στοιχεία των διηγήσεων η µνήµη, ο πόνος και η απώλεια, οι εµµονές του έρωτα, τα ανθρώπινα παθήµατα. Οι διηγήσεις, σύνοψη και απόσταγµα ζωής, αποτελούν µια αποσπασµατική μυθοπλασία. Ως αφηγητής δεν θέλησα µόνο να περιγράψω και να στοχαστώ, αλλά να εκτεθώ, να µιλήσω µε ειλικρίνεια, να διηγηθώ ανυπόκριτα µε συγκίνηση και αυτοσαρκασµό, αναζητώντας τη µοναδικότητα του εαυτού µας και την επαφή µε τον αναγνώστη στη χαοτική εποχή µας. Άραγε πόσο αποκαλυπτόµαστε µέσα από τα λόγια και τις ιστορίες µας; Και πότε η ανάκληση µιας ιστορίας γίνεται εκµυστήρευση µε όλο της το κόστος και όχι απλώς η νοσταλγία της απώλειας; Θ.Γ.

Καινούργια πόλη, όµως πόσο καινούργια ζωή; Δεκαετία του ενενήντα, ο Μανόλης και η µάνα του, η Μαργαρίτα, αναζητούν µια νέα αρχή και ένα καταφύγιο. Έρχονται από τα βόρεια για πρώτη φορά στην Αθήνα, σε µια πρωτεύουσα που αλλάζει, που γιγαντώνεται µε εύκολο χρήµα και χρηµατιστήριο, µε εισαγόµενοlifestyle, προσφέροντάς τους αρκετές ευκαιρίες αλλά και απογοητεύσεις. Η ελαφρόµυαλη µάνα και ο "πλατωνιστής" γιος, δεµένοι µε ένα σκοτεινό µυστικό, θα δώσουν τις µάχες άλλοτε µέσα στον κοινωνικό τους περίγυρο και άλλοτε µέσα στο προσωπικό τους κελί, απόκοσµοι και απροσάρµοστοι, ώσπου να βρει ο καθένας την προσωπική του λύτρωση και τη θυσία. Το µυθιστόρηµα, δραµατικό και κωµικό, προσπαθεί να ψυχογραφήσει την εσωτερική διαµάχη των ηρώων σε σχέση µε τους άλλους, αλλά και µε την ίδια την πόλη, που τους επιβάλλεται όχι µόνον ως δραµατικό παρόν, αλλά και ως ιστορικό παρελθόν. Ένα µυθιστόρηµα που µεταφέρει το κλίµα και την ένταση µιας δεκαετίας που θα καθορίσει και τις επόµενες.

Ο Ναύτης είναι ένας έφηβος που φαντάστηκε τον κάμπο του σαν μια θάλασσα ώσπου ανοίχτηκε στα αληθινά πέλαγα αναζητώντας ένα κρυμμένο μυστικό. Οι γοργόνες των παραμυθιών έγιναν οι γυναίκες των λιμανιών, οι μύθοι ξέφτισαν στα κύματα κι έγιναν ιστορίες και περιπέτειες του κόσμου. Ο "Ναύτης" είναι μια ειλικρινής, συγκινητική αλλά και τολμηρή αφήγηση. Ένα ταξίδι που ενώνει απόμακρους τόπους, αλλόκοτες ιστορίες, διαφορετικούς ανθρώπους, κρυφές επιθυμίες, αναμολόγητους έρωτες.

Ένας µονόλογος και ένα αφήγηµα µε κοινές αναφορές στην Ιστορία, τους µύθους, τις λατρείες και τις ζωές των ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής των Φιλίππων.Ο µονόλογος Ο ξεχασµένος άγγελος των Φιλίππων γράφτηκε ειδικά για την παράσταση Οι επτά άγγελοι των Φιλίππων στα πλαίσια του Φεστιβάλ Φιλίππων και Καβάλας 2015. Πρόκειται για την αφήγηση του Άγγελου, ενός ντόπιου καντινιέρη. Ενός ανήσυχου άντρα που κουβαλάει από τη φύση του µια τρέλα και που, µέσα από µιαναινιγµατικήοραµατική επαφή, αποκαλύπτει µια κρυµµένη ιστορία και µεταµορφώνεται σε έναν διαχρονικό άγγελο τραγωδίας.Στο αφήγηµα Ο αναπόφευκτος τόπος, ο συγγραφέας, µε µια πανοπτική µατιά από το πατρικό του στους πρόποδες του Παγγαίου, καταγράφει τις προσωπικές του µνήµες, τις επισκέψεις και τις συγγραφικές του επιρροές από τον κάµπο των Φιλίππων, τον αρχαιολογικό χώρο και το αρχαίο θέατρο. Ένας τόπος µε µυστικήδύναµη και υποβλητική οµορφιά που κάθε φορά ανακαλύπτεται λες και είναι η πρώτη. 

Η ερωτική ζωή της Έλλης έδειχνε ληγμένη κοντά στα πενήντα της. Οχυρωμένη ανάμεσα στα βιβλία, τις μνήμες και τα φωτογραφικά άλμπουμ, πίστευε ότι της ήταν αρκετά. Μια συνάντηση στη λαϊκή της γειτονιάς της, στο Ρουφ, με έναν νεότερο άντρα πυροδοτεί και πάλι τον ακυρωμένο πόθο. Η γνωριμία της με τον παντρεμένο Αντώνη όχι μόνον ενεργοποιεί αισθήσεις και συναισθήματα, αλλά τη βάζει σε έναν καινούριο ρόλο, σε μια απρόβλεπτη και ριψοκίνδυνη ιστορία. Μια ερωτική ιστορία με φόντο τον μικρόκοσμο του Ρουφ και του Βοτανικού, που διαδραματίζεται στις απαρχές της οικονομικής κρίσης, η οποία αποβαίνει καθοριστική για την εξέλιξη της ζωής των ηρώων. Ένα μυθιστόρημα λεπτών αποχρώσεων και ιδιαίτερων συγκινήσεων πάνω στην απουσία, την απώλεια, την αναχώρηση, την απρόσμενη αγάπη, την ολοκληρωτική προσφορά. "Και τώρα μου 'λαχε αυτός. Να της ζητάει κατανόηση ως ικέτης· αντί να έρθει ως Ιάσων, ερχόταν σκλάβος εκλιπαρώντας για λίγη σπιτική ελευθερία, μια τηγανιά, μια ξεχασμένη φροϋδική λακκούβα, για εκείνον ασυναίσθητη αλλά έτοιμη για να βουλιάξει αυτός μαζί της μέσα."

Θεσσαλονίκη, στα χρόνια της µεταπολίτευσης. Ένα αινιγµατικό γοητευτικό πλάσµα, µε παλιοµοδίτικα φορέµατα, περιφέρεται στα στενά του Βαρδαρίου. «Παρτάλι» τον φωνάζουν. Ποιος είναι; Ποιο είναι το παρελθόν του; Κανείς δεν ξέρει κι όλοι θέλουν να µάθουν. Ο Μανουήλ και ο Μάικ, φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, σαγηνευµένοι, εισβάλλουν ριψοκίνδυνα στη ζωή του...
Ερµηνεύουν µε τον τρόπο τους την περιπέτειά του, µάλιστα κάποιοι τον υποδύονται. Στην πραγµατικότητα, όµως, το Παρτάλι είναι εκείνο που εισβάλλει στη ζωή των άλλων και τους παγιδεύει. Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Το Παρτάλι δεν είναι το «κοριτσάκι» της Κατοχής ούτε η drag queen της Νέας Υόρκης. Κρύβονται πολλά ακόµη µυστικά στους ξεφλουδισµένους τοίχους του ξενοδοχείου Λιµάνι. Το Παρτάλι είναι ένα βιβλίο συγκινητικό και ανθρώπινο, µυστηριώδες και τολµηρό, µε ζωντανούς και σαν παραµυθένιους χαρακτήρες και µε απρόβλεπτες καταστάσεις.

«Ένα συγκλονιστικό ψυχογραφικό θρίλερ, ταυτόχρονα και η ιστορία µιας πόλης και µιας γενιάς που ακόµα αναζητά το πρόσωπό της στον καθρέφτη και στο χρόνο». Ελένη Γκίκα, Έθνος
«Τα θέµατα του γένους, της ταυτότητας και της µεταµφίεσης στοιχειώνουν το Παρτάλι». Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Καθηµερινή
«Ικανό µέρος της αναγνωστικής απόλαυσης αναδύεται από την πορεία προς την κορύφωση και τη λύση του αινίγµατος, το οποίο εµφωλεύει στη µυθιστορηµατική πλοκή». Δηµήτρης Κόκορης, Εντευκτήριο
«Το Παρτάλι δυναµιτίζει τον κόσµο και την ταυτότητά του... Ο Γρηγοριάδης δεν χαρίζεται σε κανέναν και πουθενά». Δημήτρης Αθηνάκης

Στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα, σε ένα καπνοχώρι του Παγγαίου τρεις νέοι αγρότες, προσφυγόπουλα και κανταδόροι στις γειτονιές των κοριτσιών, φτιάχνουν ένα µουσικό τρίο, κιθάρα, ακορντεόν και βιολί, το Τρίο Καντάδα. Παίζουν στους γάµους και στις γιορτές του χωριού, τραγουδάνε ισπανόφωνα τραγούδια και γράφουν ένα δικό τους τανγκό. Ονειρεύονται µια καριέρα παραπέρα, όµως είναι ερασιτέχνες και δεµένοι µε τον κάµπο. Ο κιθαρίστας ήταν ο πατέρας µου. Πρόλαβα να τους γνωρίσω παιδί, τους ακολούθησα στα γλέντια και στις νυφιάτικες αυλές. Χρόνια µετά αποφάσισα να γράψω την ιστορία τους σε ένα µικρό βιβλίο, µε φωτογραφίες που συµπληρώνουν το κείµενο. Ήθελα µια γραφή εξοµολογητική και βιωµατική, διάσπαρτη µε ιστορίες αληθινές, σαν να βγαίνουν από µυθιστόρηµα. Ένα βιβλίο που να ακούγεται σαν τραγούδι. Ένα τραγούδι για τον πατέρα, τους φίλους του και τη γενιά τους, µια γενιά που πάλεψε να ορθοποδήσει, που τόλµησε να ονειρευτεί µε κέφι και ελπίδα. Θ.Γ.