Αννίτα Π. Παναρέτου

"Εγώ έτσι κι αλλιώς κάποτε θα φύγω. Τούτη η φωνή πρέπει να μείνει. Είναι η φωνή όλων όσων μαρτυρούν εδώ, που φιλοδοξεί να φέρει σε σας την τρεμούλα της ψυχής, το δάκρυ, τον πόνο στρατιών ανθρώπων". "Τούτη τη φωνή" προβάλλει αυτό το βιβλίο. Τη φωνή χιλιάδων Ελλήνων, που στη διάρκεια της τριπλής ξένης κατοχής μεταφέρθηκαν βίαια έξω από τα σύνορα της πατρίδας. Μια ανεξερεύνητη πτυχή της ελληνικής Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, για πρώτη φορά σε βιβλίο.

Όταν φτιάχτηκε το φράγμα, αιχμαλωτίστηκε το νερό και πήρε την Καλλίστη μαζί του. Κράτησε για χρόνια στην υγρή αγκαλιά του τα έργα και τις ιστορίες των ανθρώπων της κι έγιναν όλα ένα τοπίο του βυθού.
Οι ίδιοι οι άνθρωποι είχαν μετοικήσει σε νέο τόπο, σε νέο μέλλον. Μόνο ένας αλαφροΐσκιωτος νοσταλγός ήταν βέβαιος πως το βουλιαγμένο χωριό του ζούσε μια άλλη ζωή, σ' έναν άλλο χρόνο. Εκεί ήθελε να ανήκει.
Ίσως επειδή το ήθελε τόσο, ήρθε η ανομβρία.
Το νερό ολοένα χαμήλωνε και, σαν να έγινε η βαρύτητα άνωση, αναδύθηκε η Καλλίστη μαλακά στην επιφάνεια κι εκείνος την αναδέχθηκε, καθώς επέστρεφε λίγο λίγο.
Η δυστοπική εικόνα της ήταν στα μάτια του πάντα καλλίστη, με ένα κάλλος αλλιώτικο, φιλοτεχνημένο από τη στοργική υδάτινη φροντίδα.
Πήρε την απόφαση να μείνει μαζί της ζώντας μια πρωτόγνωρη πραγματικότητα και περιμένοντας τη στιγμή που το δικό του μέλλον, μεταλλαγμένο σε βροχή, θα απαιτούσε μια επόμενη απόφαση - την τελευταία.

Η ιστορία ξεκινά στα 1927, στην Ελλάδα του Βενιζέλου, της Μικρασιατικής Καταστροφής, των Δελφικών Εορτών και, λίγο αρ-γότερα, του Μεταξά. Στην Ελλάδα της αναψηλάφησης της "ελληνικότητας" και της ανανεωτικής αφετηρίας της γενιάς του '30.

Ένας διάσημος ζωγράφος πορτραίτων εγκαθίσταται από το Παρίσι στην Αθήνα και γνωρίζεται με την κόρη αγαπητού του φίλου, την οποία ζητά να ζωγραφίσει. Πρωτόγνωρα αισθήματα και η ιδιόμορφη σχέση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το μοντέλο καταλήγουν σε μια λανθάνουσα ερωτική ιστορία, που αιωρείται ανάμεσα τους με απρόβλεπτη εξέλιξη. Μια παράλληλη ιστορία, ανάμεσα σε έναν Αθηναίο και μια Μικρασιάτισσα, φέρνει στο φως τον προβληματικό συγχρωτισμό των προσφύγων με τους γηγενείς Έλληνες. Διλήμματα και αναστολές, πάθος και συναίσθηση ευθύνης δημιουργούν καταστάσεις που απογειώνουν αλλά και τυραννούν, οδηγώντας μέσα από ανατροπές στο τέλος και στην κάθαρση.

Η εικαστική ματιά, πολλές φορές ποιητική, δίνει στο κείμενο τη χροιά της, χάρη και στις σημειώσεις του ζωγράφου που διανθίζουν το βιβλίο.

Ο περίγυρος και η ατμόσφαιρα του ζωντανεύουν με υπαρκτά πρό-σωπα από τον χώρο της τέχνης και της πολιτικής και με αυθεντικά περιστατικά της ελληνικής ιστορίας και της αθηναϊκής κοινωνίας του μεσοπολέμου.