Odd Arne Westad

Το βιβλίο Ο παγκόσµιος Ψυχρός Πόλεµος είναι διεθνώς το βασικό έργο αναφοράς για την εµπλοκή του παγκόσµιου Νότου στη µείζονα διεθνή διεργασία της µεταπολεµικής εποχής, τον ανταγωνισµό µεταξύ της καπιταλιστικής Δύσης και της κοµµουνιστικής Ανατολής. Ο Ψυχρός Πόλεµος διαµόρφωσε τον κόσµο στον οποίο ζούµε σήµερα: την πολιτική, την οικονοµία, τις στρατιωτικές υποθέσεις. Δεν περιορίστηκε όµως στους δύο αντιτιθέµενους συνασπισµούς. Eπεκτάθηκε σε όλον τον πλανήτη. Και έτσι, το βιβλίο αυτό δείχνει το πώς η παγκοσµιοποίηση του Ψυχρού Πολέµου και η µεταφορά των εντάσεων και των διληµµάτων του σε αυτό που τότε ονοµαζόταν Τρίτος Κόσµος συγκρότησαν τα θεµέλια σηµαντικών συγκρούσεων και της δικής µας εποχής. Συζητά το πώς οι πολιτικές των δύο υπερδυνάµεων, των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης, στον Τρίτο Κόσµο προκάλεσαν δυσαρέσκειες, καχυποψία και αντίσταση στους κόλπους του, περιπλέκοντας έτσι σηµαντικά τον κατά τα άλλα «διπολικό» κόσµο. Εξετάζοντας ζητήµατα σε µια τεράστια γεωγραφική περιοχή –από την Κίνα, την Ινδονησία, το Ιράν, την Αιθιοπία έως την Αγκόλα, την Κούβα, τη Νικαράγουα–, προσφέρει µια πραγµατικά παγκόσµια προοπτική του Ψυχρού Πολέµου. Τέλος, µελετώντας και την ανάπτυξη των επεµβατικών ιδεολογιών και πολιτικών των δύο υπερδυνάµεων, αλλά και τα επαναστατικά κινήµατα που αντιτάχθηκαν σε αυτές τις επεµβάσεις, το βιβλίο συνδέει το παρελθόν µε το παρόν, µε τρόπους που αποκαλύπτουν τις δυναµικές και εκείνου του (πρόσφατου) παρελθόντος αλλά και των δικών µας ηµερών.

O Ψυχρός Πόλεμος δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απλώς ως μία σύγκρουση που αφορούσε δύο υπερδυνάμεις και η οποία ξεκίνησε με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και έληξε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Τόσο από χρονική όσο και από γεωγραφική άποψη, ο Ψυχρός Πόλεμος δεν περιορίστηκε σε αυτά τα στενά όρια. Αποτέλεσε μια ιδεολογική αντιπαράθεση σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ και οι απαρχές του βρίσκονται στη Βιομηχανική Επανάσταση και οι συνέπειές του εξακολουθούν να διαμορφώνουν και σήμερα τις εξελίξεις σε πολλά μέρη του κόσμου. Αυτή είναι η οπτική του διακεκριμένου Νορβηγού ιστορικού Odd Arne Westad, που επιχειρεί εδώ μια νέα προσέγγιση στο φαινόμενο του Ψυχρού Πολέμου, εστιάζοντας στο πώς ο στρατιωτικός και ο ιδεολογικός ανταγωνισμός επηρέασε κάθε γωνιά του πλανήτη: Από το Σοβέτο μέχρι το Χόλλυγουντ κι από το Ανόι μέχρι το Αμβούργο, νέοι και νέες ένιωθαν ότι μάχονταν για το μέλλον του κόσμου. Ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να πυροδοτήθηκε στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, αλλά οι βαθύτερες αντηχήσεις του σημειώθηκαν στην Ασία, στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή, όπου σχεδόν κάθε κοινότητα υποχρεώθηκε να επιλέξει στρατόπεδο. Και αυτές οι επιλογές εξακολουθούν, σε μεγάλο βαθμό, να καθορίζουν τα οικονομικά και πολιτικά δεδομένα στον κόσμο σήμερα. Το βιβλίο αυτό, χάρη στη σφαιρική και πρωτότυπη οπτική του, βοηθά στην κατανόηση του Ψυχρού Πολέμου και προσφέρει μια συναρπαστική νέα ιστορία για το πώς δημιουργήθηκε ο σημερινός κόσμος. «Μια στιβαρή σύνθεση από έναν μεγάλο ιστορικό της εποχής μας». Timothy Snyder «Η ιστορία του Westad είναι η αρχή της σοφίας...» Ian Thomson, The Observer «Αριστοτεχνικό... ένα βιβλίο αποφασιστικής σημασίας για τον σχεδιασμό του μέλλοντός μας και για την κατανόηση του παρελθόντος μας». Richard Davenport-Hines, TLS «Εξαιρετικό, και εξαιρετικά επίκαιρο, μάθημα ιστορίας για την εποχή μας». Kirkus Reviews