Ιωάννης Τραυλός

[...] Η ύλη η χρησιμοποιηθείσα δια το Λεξικόν ηντλήθη όχι μόνον από τους αρχαίους Έλληνας συγγραφείς και από ωρισμένους Λατίνους, αλλά και από τα κατάλοιπα των Γραμματικών και Λεξικογράφων και από τα λήμματα νεωτέρων λεξικών. Πραγματείαι τινές περί της αρχιτεκτονικής και της τεχνικής εν γένει των αρχαίων εχρησίμευσαν κυρίως προς πλησιεστέραν διασάφησιν των όρων μας. [...]

Το 1960, όταν κυκλοφόρησε η "Πολεοδομική εξέλιξις των Αθηνών", ο αείμνηστος Ιωάννης Τραυλός (1908-1985) εξέφραζε την ελπίδα ότι το βιβλίο αυτό θα ήταν χρήσιμο όχι μόνο στους ειδικούς, αλλά και σε όσους ενδιαφέρονταν να γνωρίσουν την ιστορία της Αθήνας από την εποχή της ίδρυσής της ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Οι ελπίδες του δεν διαψεύστηκαν. Η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και η "Πολεοδομική" έμεινε κλασικό εγχειρίδιο για την ιστορία, την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της Αθήνας.
Μετά την εξάντληση της πρώτης έκδοσης, ο Ιωάννης Τραυλός, παρόλο που το 1971-72 δημοσιεύτηκαν δύο ακόμη βιβλία του για την Αθήνα (Bildlexikon zur Topographie des antiken Athen και Athenes au fil du temps), είχε προγραμματίσει την επανέκδοση της "Πολεοδομικής", με την προσθήκη μάλιστα όλων των νέων στοιχείων που είχαν στο μεταξύ προκύψει. Οι πολλές όμως επιστημονικές του δραστηριότητες και οι άλλες υποχρεώσεις δεν του άφησαν χρόνο για μια τέτοια αναθεώρηση.
Το 1991, έξι χρόνια μετά το θάνατό του, η κόρη του Νίνα Τραυλού-Einhorn, γνωρίζοντας την επιθυμία του πατέρα της, αποφάσισε να προχωρήσει, σε συνεργασία με τις "Εκδόσεις Καπόν" και την υπογράφουσα, στην επανέκδοση της "Πολεοδομικής". Ο απροσδόκητος θάνατός της στις 20 Ιουνίου 1992 της στέρησε τη χαρά να δει το βιβλίο ολοκληρωμένο.
Η δεύτερη έκδοση της "Πολεοδομικής" είναι πανομοιότυπη με την πρώτη. Καμιά αλλαγή δεν έγινε στα κείμενα, που όλα στοιχειοθετήθηκαν εκ νέου. Για τις αναπαραγωγές των εικόνων χρησιμοποιήθηκαν τα πρωτότυπα σχέδια και οι ίδιες φωτογραφίες (με εξαίρεση τις εικ. 39, 48, 64, 77 και 142), χωρίς αλλαγές στη σελιδοποίηση, για να μην υπάρχουν προβλήματα στις βιβλιογραφικές παραπομπές. Οι δώδεκα πίνακες (Ι-ΧΙΙ) με τους χάρτες της πολεοδομικής εξέλιξης των Αθηνών από την προϊστορία ως τις αρχές του 19ου αιώνα δεν έγιναν αναδιπλούμενοι όπως στην πρώτη έκδοση, αλλά αναπτύσσονται σ' ένα δισέλιδο ο καθένας, για την ευκολότερη χρήση τους.
Ακολουθεί κατάλογος των δημοσιευμάτων του Ι. Τραυλού για την Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της, κατά χρονολογική σειρά, για να είναι σε θέση ο αναγνώστης να αναζητήσει περισσότερα στοιχεία μέσα από τις σχετικές μελέτες. Πολλές από αυτές χρονολογούνται μετά το 1960, έτος έκδοσης της "Πολεοδομικής".
Την πρώτη έκδοση του βιβλίου του είχε αφιερώσει ο Ι. Τραυλός στον φίλο και συνάδελφό του στις ανασκαφές της Αρχαίας Αθηναϊκής Αγοράς, καθηγητή της αρχαιολογίας κ. Homer A. Thompson, σ' ένδειξη της εκτίμησής του και της αγαστής συνεργασίας τους. Η επανέκδοση της "Πολεοδομικής" αφιερώνεται στη μνήμη του Ιωάννη Τραυλού και της θυγατέρας του Νίνας Τραυλού-Einhorn.