Greece

Πρόκειται για την ελληνική μετάφραση του βιβλίου «Companion to Euripides» που εκδόθηκε το 2017 από τον εκδοτικό οίκο Wiley/Blackwell. Συνιστά την πλέον σύγχρονη και ενημερωμένη συλλογή για το έργο του Ευριπίδη, και την πρώτη της κλίμακας του Companion, ενός εγχειρήματος εξαιρετικά μακρόπνοου λόγω του μεγάλου αριθμού των σωζόμενων δραμάτων του Ευριπίδη αλλά και των αντικρουόμενων ερμηνευτικών προσεγγίσεων που συνοδεύουν τον πλέον αμφιλεγόμενο αρχαίο τραγικό. Διακεκριμένοι μελετητές της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας αλλά και του Ευριπίδη ειδικότερα, εξετάζουν με ευρύτητα και σε βάθος τη δραματουργία του με πρωτότυπες και τολμηρές φιλολογικές προσεγγίσεις. Αναλυτικότερα, ο τόμος αρθρώνεται σε επτά θεματικές ενότητες με την πρώτη να διερευνά το φιλολογικό ζήτημα της παράδοσης του κειμένου του Ευριπίδη. Οι τρεις επόμενες ενότητες είναι αφιερωμένες στο έργο του, χωρισμένο στα πρώιμα και τα όψιμα δράματα, ενώ ακολουθεί πραγμάτευση του σατυρικού δράματος «Κύκλωψ», του νόθου «Ρήσου» και των αποσπασμάτων του Ευριπίδη. Ακολουθούν δύο ενότητες για ευρύτερα ζητήματα της ευριπίδειας έρευνας: τα φορμαλιστικά χαρακτηριστικά των δραμάτων του Ευριπίδη και τα προβλήματα επιτέλεσής τους (συμπεριλαμβανομένης της μουσικής και του Χορού) και κρίσιμες οπτικές ανάγνωσης του ευριπίδειου έργου (πνευματικό περιβάλλον, μύθος, θρησκεία, φύλο). Το τελευταίο μέρος εστιάζει τόσο στην πρόσληψη του Ευριπίδη από τους συγχρόνους του, ιδίως τον Αριστοφάνη, και από τον 4ο αιώνα έως τον Ρωμαίο δραματουργό Σενέκα, όσο και στις σύγχρονες παραστασιακές προσεγγίσεις των έργων του στον 20ό και 21ο αιώνα. Ο τόμος συνοδεύεται και από το αρχαίο ελληνικό κείμενο όλων των δραμάτων του Ευριπίδη. Το βιβλίο απευθύνεται τόσο σε φοιτητές φιλολογικών σχολών και νέους επιστήμονες όσο και σε ειδικούς μελετητές του Ευριπίδη.

Σκίτσο, μαύρες γρήγορες μικρές γραμμές σ' ένα κομμάτι χαρτί. Μολύβι, πενάκι, μελάνι. Ένα αστέρι που πρόλαβες και το έκλεισες στη χούφτα σου πριν πέσει, ένα φτερό που σκάλωσε σ' ένα κλαδί κι έμεινε μια στιγμή που αποτυπώθηκε στο χαρτί. Μικρά κομμάτια παζλ που συναρμολογούμενα φτιάχνουν την πόλη, την ιστορία της, τη ζωή της. Μικρές αναμνήσεις τα σκίτσα της 'Ελλης.

Ένα µοναδικό φωτογραφικό λεύκωµα µε ενδιαφέρουσες φωτογραφίες της Αθήνας, που βασίζεται στην οµώνυµη ταινία «Η Αθήνα από την Ανατολή στη ∆ύση, 1821-1896», µια παραγωγή του ΠΡΩΤΕΑ & PROTEUS NY Inc., σε έρευνα, σενάριο και σκηνοθεσία της Μαρίας Ηλιού και µε ιστορικό σύµβουλο τον Αλέξανδρο Κιτροέφ. Μέσα από σπάνιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό (επί το πλείστον άγνωστο έως τώρα στη χώρα µας), για την αναζήτηση και συλλογή του οποίου χρειάστηκαν πολλά έτη συστηµατικής εργασίας, ξεδιπλώνονται οι διαφορετικές στιγµές της ιστορίας της Αθήνας, που από µια µικρή ανατολίτικη πόλη των οκτώ χιλιάδων κατοίκων το 1821, µε αξιόλογα δείγµατα αστικής αρχιτεκτονικής και πλήθος κλασικών και βυζαντινών µνηµείων, ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του νεότευκτου ελληνικού κράτους το 1834 και µέσα σε λιγότερο από εκατό χρόνια µεταµορφώθηκε σε µια σύγχρονη νεοκλασική πόλη µε 130.000 κατοίκους, φιλοξενώντας τους πρώτους διεθνείς Ολυµπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής.

Ο Εμμανουήλ Ροΐδης, ως δαιμόνιος μελετητής μεσαιωνικών χειρογράφων μάς αποκαλύπτει τη συνήθεια των βίαια εκχριστιανισμένων λαών της Βόρειας Ευρώπης, να εγκαταλείπουν ευκαιριακά την αυστηρότητα του χριστιανικού δόγματος, όπως τους είχε επιβληθεί από την Καθολική Εκκλησία, και να επιδίδονται σε παγανιστικά όργια μέσα στους ίδιους τους χριστιανικούς ναούς με την ενθουσιώδη μάλιστα συμμετοχή των χριστιανών ιερέων και αρχιερέων. Οι παράδοξες τούτες τελετές, που μοιάζουν σαν μια αναγκαστική συμβίωση του χριστιανικού δόγματος και της λαϊκής παγανιστικής λατρείας, τράβηξαν το ενδιαφέρον του Εμμανουήλ Ροΐδη, ο οποίος πρώτος συνέλεξε πληροφορίες και πρώτος μίλησε γι’ αυτές στο νεοελληνικό αναγνωστικό κοινό, έστω κι αν αυτό το κοινό ήταν και παραμένει απελπιστικά περιορισμένο, σε μια χώρα που τη διαφεντεύει ακόμη και στον εικοστό πρώτο αιώνα ο ρασοφόρος σκοταδισμός. Μια μικρή έρευνα πάντως, στις σύγχρονες προσπάθειες αναβίωσης των παραδοσιακών εθίμων στη βόρεια Ευρώπη, αποδεικνύει ότι η «Γιορτή του Γαϊδάρου» και οι παρεμφερείς γιορτές, εξακολουθούν να τιμώνται και σήμερα...

«Ένα βιβλίο µυθικό». Mercedes Arancibia, Periodistas en Espan~ol, Ισπανία «Ένας Φειδίας του ύφους!» Christophe Ono-dit-Biot, Le Point, Γαλλία «Μία αποκάλυψη!» Norbert Mayer, Die Presse, Γερµανία «Οι διάσηµοι αφορισµοί του Δήµου… έχουν αποκτήσει κύρος θεσµού». Manuel Gogos, Neue Zurcher Zeitung, Ελβετία «Η μεγαλύτερη δυστυχία του Δήμου είναι ότι αυτόν, τον ένθερμο πατριώτη, δεν τον άκουσε κανείς». Berthold Seewald, Die Welt «… ένας προικισμένος άνθρωπος, έξυπνος, παρατηρητικός, σπινθηροβόλος». Αλέξανδρος Κοτζιάς, H Καθημερινή «… έχει γίνει κλασικό. Πικρό κείμενο αυτογνωσίας, έθεσε με τον δικό του σαρκαστικό τρόπο το θέμα της νεοελληνικής ταυτότητας. [...] Ένα πραγματικά πατριωτικό βιβλίο». Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, Ελευθεροτυπία, Βιβλιοθήκη «Ο εξυπνότερος συγγραφέας μας μετά τον Ροΐδη;» Γ. Π. Σαββίδης, Τα Νέα «… είναι από τα βιβλία εκείνα που σου δίνουν το αντιφατικό συναίσθηµα µιας θλιβερής ικανοποίησης: ικανοποίησης γιατί είναι ένα βιβλίο γραµµένο µε τέχνη, που προσφέρει αναγνωστική ευχαρίστηση. Θλιβερής, γιατί το περιεχόµενό του κάθε άλλο µπορεί παρά να ευχαριστεί. […] τριάντα οκτώ χρόνια µετά την έκδοσή του, παραµένει, δυστυχώς, επίκαιρο». Νάσος Βαγενάς, Νέα Ευθύνη

«Η πρώτη µου επίσκεψη στην Ελλάδα πραγµατοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1954. Δέκα χρόνια είχαν περάσει από την αποχώρηση των Γερµανών και πέντε χρόνια από το τέλος του Εµφυλίου. Η Ελλάδα που πρωτοείδα ήταν βουτηγµένη στη φτώχεια. Αυτό ήταν εµφανές παντού. Συχνά όταν συζητούσες µε έναν Έλληνα για την οµορφιά της χώρας του, ακολουθούσε ένα “ναι, αλλά είναι πολύ φτωχή” – και προς επίρρωση των λεγοµένων του έτριβε τον αντίχειρα µε τον δείκτη του». ROBERT A. MCCABE «Πολλές από τις σαγηνευτικές φωτογραφίες του Robert McCabe (που τραβήχτηκαν σε διάφορα µέρη της Ελλάδας από τα µέσα της δεκαετίας του 1950 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960) επιτρέπουν µατιές σε στιγµιότυπα µιας διαλεκτικής µεταξύ διαφορετικών στιγµών της ελληνικής ιστορίας και πολιτισµού, όπως διατηρήθηκαν στην µεταπολεµική Ελλάδα». ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΪΛΟΣ «Η ασπρόµαυρη εικόνα του Robert McCabe µε τον εργάτη να δου­λεύει εντατικά στους χώρους του Ηρωδείου που προοριζόταν να γίνει κέντρο του Φεστιβάλ φέρνει µπροστά στα µάτια µας ολοζώντανα τα χρόνια αυτού του “ανοίγµατος”, αυτού του µεταβατικού χρονικού σηµείου µεταξύ µιας εποχής τροµακτικών δεινών που έδυε και µιας νέας, ελπιδοφόρας ανασυγκρότησης που ανέτελλε». ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Διαβάζοντας τούτο το βιβλίο δεν αμφιβάλλει κανείς ούτε στιγμή για τα φιλελληνικά αισθήματα του συγγραφέα. Ωστόσο δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι διαθέτει οξυδέρκεια, παρατηρητικότητα και κριτικό πνεύμα. Δεν έχει προκαταλήψεις, αλλά δεν κλείνει τα μάτια στις αδυναμίες που αναπόφευκτα ανακαλύπτει. Επιστρατεύει τότε το λεπτό χιούμορ για να περιγράψει τους πρωτευουσιάνους της «καλής κοινωνίας» που μιμούνται χωρίς επιτυχία τα ευρωπαϊκά ήθη ή την τάση για πολιτικολογία, κοινό και αδιαφιλονίκητο γνώρισμα της ράτσας, ή άλλα στοιχεία που ξενίζουν τον Ευρωπαίο. Όμως δεν γίνεται δηκτικός. Υπάρχει μια έμφυτη, θα έλεγε κανείς, καλή προαίρεση, που τον οδηγεί στην κατανόηση και όχι στην κατάκριση ή την περιφρόνηση. Είναι σίγουρος πως ο ελληνισμός έχει μέλλον και πως είναι ικανός να ξεπεράσει τις αδυναμίες του.

Ελληνική Ιαπωνία. Μισή Απόλλων, μισή σαμουράι, μισή Αφροδίτη, μισή γκέισα - ο συνδυασμός των δύο λέξεων ηχεί παράδοξος και ανοίκειος, δίνοντας την εντύπωση μιας χίμαιρας. Είναι άραγε δυνατόν να υπάρξει γόνιμη προσέγγιση μεταξύ δύο τόσο διαμετρικά διαφορετικών χωρών; Η μελέτη του Μισέλ Λουκέν καταδεικνύει την επιρροή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στον ιαπωνικό σε ποικίλους τομείς – τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, την αρχιτεκτονική, τις παραστατικές τέχνες, όπως και τη σύγχρονη ιαπωνική τέχνη. Ο τρόπος με τον οποίο η Ιαπωνία, η οποία δεν ήρθε ποτέ σε άμεση επαφή με την Αρχαία Ελλάδα, κατόρθωσε να αφομοιώσει όλη αυτή την κληρονομιά, αποτελεί απάντηση στο ερώτημα περί των πολύμορφων τρόπων οικειοποίησης των ξένων πολιτισμών.

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει στον φοιτητή και τον μη ειδικό αναγνώστη τις κύριες ιστορικές εξελίξεις στην πολιτική, την κοινωνία, τον πολιτισμό και τη θρησκεία σε δυο ιστορικές περιόδους που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονταν χωριστά: την ελληνιστική εποχή, η οποία ξεκινάει συμβατικά με τη βασιλεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τελειώνει με τον θάνατο της Κλεοπάτρας (336–30 π.Χ.), και την πρώιμη αυτοκρατορική εποχή, από την εγκαθίδρυση μοναρχικού πολιτεύματος από τον Αύγουστο (27 π.Χ.) έως τον θάνατο του Αδριανού (138 μ.Χ.). Η από κοινού πραγμάτευση αυτής της «μακράς ελληνιστικής εποχής», για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία, συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των κοινωνικών και πολιτιστικών εξελίξεων που συντελέστηκαν κατά τη διάρκειά της.

Ο τίτλος Εποχή των Κατακτήσεων παραπέμπει κυριολεκτικά στις στρατιωτικές κατακτήσεις, που είναι τα κύρια σημεία καμπής σε αυτή την περίοδο, αλλά και μεταφορικά στις κατακτήσεις στον τομέα του πολιτισμού, στην άνευ προηγουμένου επέκταση της γνώσης, των τεχνικών δεξιοτήτων και των πνευματικών οριζόντων των ελληνικών και ελληνόφωνων περιοχών από την εποχή του Αλεξάνδρου και μετά. Το βιβλίο εξηγεί πώς η «μακρά ελληνιστική εποχή» άλλαξε τη θέση των Ελλήνων στην οικουμένη (την κατοικημένη γη), καθιστώντας την ιστορία τους αναπόσπαστο κομμάτι της «παγκόσμιας» ιστορίας της αρχαιότητας. Η αγγλική έκδοση, που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, έχει καθιερωθεί διεθνώς ως βασικό εγχειρίδιο αρχαίας ιστορίας.

Όλα ήταν μπροστά στα μάτια μου και δεν έβλεπα τίποτα. Ξάφνου τα πάντα γίνονται τρομαχτικά απλά. Αυτά τα βιβλία που είχα χρόνια να τα ξεφυλλίσω, όχι απλώς πρέπει να τα ανοίξω, όχι απλώς πρέπει να τα ξαναδιαβάσω: πρέπει να τους επιτρέψω να με διδάξουν κάτι, να με διαπαιδαγωγήσουν, για τα καλά αυτή τη φορά. Αντί να υποκύψω στην απαισιοδοξία, θέλω να μάθω να ζω. Θα θεραπευτώ με τη φιλοσοφία, όπως οι αρχαίοι. Για να βρω ένα νόημα στη φράση που είναι χαραγμένη στον ναό του Απόλλωνα: γνῶθι σαὐτόν – τι να σημαίνει άραγε;
Τι θα συνέβαινε αν στα καλά καθούμενα αποφασίζαμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, όπως έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες; Και αν, για να το κάνουμε αυτό, διαλέγαμε ως δασκάλους μας τον Παρμενίδη, τον Επίκτητο και τον Πύρρωνα, τον Επίκουρο και τον Διογένη; Θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε ότι στην ουσία οι σχολές της αρχαιότητας δεν έκλεισαν ποτέ εντελώς…
Μέσα από ένα χρονικό έξι «φιλοσοφικών» εβδομάδων, που καθεμιά την έζησε με βάση τις αρχές μιας διαφορετικής σχολής, η Ιλάρια Γκάσπαρι μας οδηγεί σε ένα ασυνήθιστο υπαρξιακό πείραμα, άλλοτε σοβαρότατο και άλλοτε ξεκαρδιστικό.
Θα ανακαλύψουμε πώς, υπακούοντας στους δυσνόητους κανόνες της πυθαγόρειας σχολής, μπορούμε να θεραπεύσουμε την παθολογική οκνηρία, ενώ τα παράδοξα του Ζήνωνα θα μας φωτίσουν κάποιες παράξενες αντιφάσεις στον τρόπο με τον οποίο έχουμε συνηθίσει να αξιολογούμε τον ρυθμό της ζωής μας. Και αν το να είμαστε επικούρειοι δεν είναι τόσο ευχάριστο όσο φαίνεται, ο κυνισμός μπορεί να μας προσφέρει απρόσμενες χαρές.