Poetry

Το 1842 που ο Ουγκώ ήταν μόνο σαράντα ετών, έγραψε σχετικά με το έργο του: "Κατά που την φαντάζομαι, η εργασία που έχω μπροστά μου είναι όπως μια θάλασσα - μια απέραντη απλωσιά από μισοϊδωμένες ιδέες, νέα γραψίματα, σχέδια, προσχέδια, μόλις μισοϊδωμένες τραγωδίες, κωμωδίες, ιστορία, ποίηση, φιλοσοφία, σοσιαλισμός, νατουραλισμός, ένα σύνολο από ασαφή έργα όπου χάνεται η σκέψη μου κι από τα οποία δεν ξέρω αν θα επιστρέψει ποτέ πια. Αν πεθάνω και δεν τα έχω τελειώσει, τα παιδιά μου θα ανακαλύψουν έναν σημαντικό αριθμό από αυτά αρχινημένα ή μισοτελειωμένα, στίχους, ποιήματα, κ.λπ. Επιθυμώ όλα αυτά να κυκλοφορήσουν με τον τίτλο "Ωκεανός"".Ο Βίκτωρ Ουγκώ είναι κυρίως γνωστός ως πεζογράφος από τα διάσημα μυθιστορήματά του: "Η Παναγία των Παρισίων", "Οι άθλιοι", "Οι εργάτες της θάλασσας", κ.ά. Γι' αυτό, ίσως, δεν ασχολήθηκαν διεξοδικά στο παρελθόν με την ποίησή του στην Ελλάδα. Μόνο κάποια ποιήματά του σε ανθολογίες γαλλικής ποίησης έχουν δημοσιευτεί, απ' ότι γνωρίζω. Κι όμως, η ποίηση απετέλεσε το κύριο έργο του και ο ίδιος αυτοκαθοριζόταν πρωτίστως ως ποιητής.Ο Ουγκώ ήταν βαθύτατα δημοκρατικός άνθρωπος και πολύ φιλέλλην. Για τα δημοκρατικά του αισθήματα εξορίστηκε από τον Ναπολέοντα III και έζησε δεκαενιά χρόνια στην εξορία. Όταν πέθανε, το λαϊκό προσκύνημα της σορού του ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.Στον καιρό του θεωρήθηκε ένας από τους πολύ σημαντικούς εκπροσώπους της ρομαντικής γαλλικής σχολής. Ο πρόλογος στην τραγωδία του Κρόμγουελ απετέλεσε το μανιφέστο της σχολής. Τα ποιήματά του εμπνέονται από ό,τι ζει και αναπνέει, και παρ' ότι έγραψε πολλή ποίηση, αν κάτι δεν λείπει από αυτή είναι η υψηλή ποιητική ένταση και φαντασία που την δονούν.

Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση".

Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821.

Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο.

Το άλλο του πράγματος
ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΥΡΙΣΜΟ
Το δάσος
Φυτική αγωγή
Ημερολόγιο της ηλικίας
Περιγραφή του σώματος
Η έννοια των τυφλών
Ο τρόπος που κινδυνεύουμε
ΤΑ ΚΟΙΝΑ
Γενεαλογία
Του κόσμου
Οι παλάβρες της κυρα-Ροδαλίνας
Γεγονότα και ιστορίες της κυρα-Ροδαλίνας

Η Ανίζ Κολτζ, «μεγάλη Κυρία της λουξεµβουργιανής λογοτεχνίας», όπως συχνά την αποκαλούν, διατρανώνει μέσα από την ποιητική διαδρομή της, η οποία καλύπτει επτά ολόκληρες δεκαετίες, την πίστη της στην οικουμενική διάσταση της ποίησης και της ανθρώπινης συνθήκης. Στο έργο της δεν υπάρχουν αποδόμηση της γλώσσας, περίτεχνα τεχνάσματα, πειραματικές εξάρσεις. Τα σύντομα ποιήματά της -«σιωπηλές εκπυρσοκροτήσεις» τα έχουν ονομάσει- θίγουν τα βαθύτερα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου με ξεχωριστή απλότητα. Προσωπική, σχεδόν αυτοβιογραφική, πάντοτε σε στενή επαφή με την πραγματικότητα, μετατρέπει το ατομικό σε καθολικό µε διαύγεια, ειλικρίνεια και δύναμη. Οι αναγνώστες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, μέσα από την παρούσα ανθολόγηση, μια σπουδαία ποιήτρια που μεταφράζεται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας και ένα έργο που εκπέμπει ανόθευτη ομορφιά. Το βιβλίο περιλαμβάνει μια ανθολόγηση του ποιητικού έργου της Ανίζ Κολτζ που έγινε από την Μαρία Παπαδήμα, που υπογράφει επίσης την εισαγωγή και τη μετάφραση. Ο Νίκος Ζόμπολας στο επίμετρο του, μεταξύ άλλων, αναφέρει για την επιλογή του καλλιτέχνη Στέφανου Ρόκου για την εικονογράφηση του έργου της Κολτζ: «Ο Στέφανος Ρόκος εμπνεύστηκε από το έργο της Κολτζ. Αυτή είναι η αφετηρία. Οι πίνακές του δεν παραπέμπουν σε κάποια διακριτά ποιήματα αλλά σε ομάδες ποιημάτων όπως ο ίδιος αυθαίρετα οργάνωσε, μελετώντας τη θεματολογία και αναζητώντας ενιαία αύρα. Ωστόσο ο Ρόκος εφευρίσκει διαφορετικούς δρόμους για να ανταποκριθεί στην πρόκληση της αφήγησης».

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το φως και η πρώτηχαραγμένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπουη αλκή μες στο ζωο που οδηγεί τον ήλιοτο φυτό που κελάηδησε και βγήκε η μέραΗ στεριά που βουτά και υψώνει αυχέναένα λίθινο άλογο που ιππεύει ο πόντοςοι μικρές κυανές φωνές μυριάδεςη μεγάλη λευκή κεφαλή ΠοσειδώνοςΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνεπου σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκοπου φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλιαπου σφυρίζουν στα όρη κι έρχονταιΟι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίαςοι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλιαοι Ερμήδες με το μυτερό σκιάδικαι του μαύρου καπνού το κηρύκειοΟ Μαϊστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπήςο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκοςη Τραμουντάνα, η Όστρια

Θεώρηση του Αιγαίου πελάγους, ωδή στον πάτριο πόντο που αναδέχεται τα ευλογημένα νησιά: Το Αρχιπέλαγος, ποιητικό έργο υψηλό του γερμανού ποιητή Friedrich Hoelderlin (1770-1843) δοξάζει την Ελλάδα. Σε διακόσιους ενενήντα έξη στίχους, επικό καταρράκτη του λόγου, χαιρετά ο ποιητής το Αιγαίο, πλάσμα γι' αυτόν ζωντανό, πανάρχαιο αρχηγέτη των Ελλήνων. Υμνείται εδώ ένας χώρος αλλά και τα έργα των ανθρώπων που τον αγίασαν. Σαν αναγεννημένο πινδαρικό άσμα ορθώνεται το ποίημα, σάλπισμα ευχαριστήριο, κάλεσμα με φορά καταλυτική. Σεβάσματα τόπων, αθλήματα ηρώων, εξύψωση έργων, συνθέτουν ένα κόσμο, παρόντα πάντοτε. Αθροίζονται εικόνες, μνήμες και σκέψεις σε ροή ακατάσχετη. Πορεύευσαι έκπληκτος μέσα στο κείμενο: αγλαός αλλά και δύσβατος ο χώρος. Τα λόγια απλά, το νόημά τους όμως πολυποίκιλο, πληθωρικό. Σαν από νερομάνα αναβλύζει το όραμα, η επίκληση της αρχέγονης Μήτρας. Η ιδιόμορφη στίξη και οι μακρόσυρτοι στίχοι αρθρώνουν ένα λόγο παρατακτικό που ολοένα υψούται. Βρίθουν στο κείμενο τα στοχαστικά μόρια, τα «όταν», τα «όμως», το «διότι» που το δένουν σε σώμα. Το απόφθεγμά του, σωρείτης, πονετική ελεγεία και συνάμα ύμνος θριαμβικός. Υμνείται το παρελθόν, με το φραγγέλιο του λόγου καταγγέλλεται το παρόν, με έξαρση προβάλλεται το μέλλον. Με κάθε ανάγνωση αποκαλύπτονται νέες πτυχές του μηνύματος που μας στέλνει ο μύστης. Μια ωδή, Το Αρχιπέλαγος., ύμνος μυστικός στο δαιμόνιον της Ελλάδος, ακούγεται εδώ και σε φωνή ελληνική, ελαχίστη προσφορά στο πνεύμα του δημιουργού της.

Σε εξαιρετική μετάφραση και με ένα έξοχο Προλογικό Σημείωμα του Άρθουρ Αντάμωφ πρωτοεκδίδεται στα ελληνικά αυτό το ποιητικό κείμενο του Ρίλκε, που φανερώνει πώς το βίωμα του ποιητή, μέσα από το οποίο έχτισε τη ζωή του, φτάνει σε τούτο το ποίημα-προσευχή στο απόγειό του.

Ο ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ αναμοχλεύει το υλικό της ψυχής του και αντλεί, από την πίστη της και την απιστία της, από την ελπίδα και την απόγνωσή της, ποιήματα που θυμούνται τον Ψαλμωδό της Γραφής, ξαναβρίσκοντας μια θρησκευτικότητα γυμνή από κοινωνικές συμβάσεις, που η αλήθεια της μέσα στους αιώνες δεν έχει αλλάξει ούτε ένα της ιώτα.
Αυτοί που δεν ανένηψαν ποτέ από τις συγκινήσεις των τραγουδιών που αποστάζει εδώ και δεκαετίες -δηλαδή όλοι μας- και όσοι από μας διερωτώνταν πάντα σε ποιο πυρετό οφείλονται τα ρίγη που τα διαπερνούν, θα μάθουν επιτέλους εδώ: για τον πίθηκο που γέννησε η φιλοδοξία του για τα στρατηγήματά του που τον κηλίδωσαν, πριν γνωρίσει τη σωτήρια πτώση για την ασπίδα της μοναξιάς που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο για το αβαρές στέμμα για το θηλυκό άγγελο του τραγουδιού για τη διαθήκη του ελέους και πολλά άλλα ακόμα - πρωτόγνωρα και οικεία, ή πρωτόγνωρα οικεία, όπως είναι κάθε φορά αυτά που ξεμυτίζουν στο βάθος της μνήμης, όταν μια φωνή απλώνει, και πυκνώνει, γύρω της, τη σιωπή.