Ελλάδα

Εκείνος που έγραψε το εγκώμιον του Αλκιβιάδη δια την νίκη του στην ιπποδρομία της Ολυμπίας, είτε ο Ευριπίδης ήταν -όπως οι πολλοί πιστεύουν- είτε κάποιος άλλος, Σόσσιε, λέγει ότι δια την επιτυχίαν ενός ανθρώπου απαιτείται προ παντός να ανήκη εις περίφημον πόλιν. Εγώ όμως για κείνον, που πρόκειται να σημειώση στη ζωή πραγματικήν επιτυχίαν, της οποίας η βάσις εξαρτάται κυρίως από το ήθος και την διάθεσιν, νομίζω ότι δεν διαφέρει καθόλου το να κατάγεται από άδοξον και ταπεινή πατρίδα, από το να έχη γεννηθή από ταπεινή και αμόρφωτη μητέρα. Διότι είναι γελοίον να νομίζη κανείς ότι η Ιουλίς, που είναι μικρόν μέρος της όχι μεγάλης νήσου Κέω, και η Αίγινα, την οποίαν κάποιος Αθηναίος έλεγε (στους συμπολίτες) ότι πρέπει να αφαιρέσουν ως τσίμπλαν (από το μάτι) του Πειραιώς, ημπορούν να παρουσιάσουν καλούς ηθοποιούς και ποιητάς, όχι δε και άνδρα δίκαιον και ικανόν και συνετόν και μεγαλόψυχον.
Και αι μεν άλλες τέχνες, που αφορούν εργασίαν ή απόκτησιν δόξης, είναι επόμενον να μη προοδεύουν εις τας αδόξους και ταπεινάς πόλεις. Η αρετή όμως ως ισχυρόν και διαρκές φυτόν, είναι φυσικόν να ριζώνη σε κάθε τόπο, προσηλουμένη σε κάθε χρηστόν χαρακτήρα και φιλόπονον ψυχήν.
Δια τούτο και ημείς, αν υστερούμεν κατά τι ως προς την ορθήν κρίσιν και τον τρόπον του βίου, δεν θα αποδώσωμεν τούτο εις την μικρότητα της πατρίδος μας (2), αλλά εις ημάς τους ιδίους.
Εκείνος όμως που έχει σκοπόν να συγγράψη κάτι ή να γράψη ιστορίαν όχι εκ του προχείρου ούτε από ιδίαν αντίληψιν, αλλά με βάσιν ως επί το πλείστον ξένα στοιχεία και διεσπαρμένα εις διαφόρους πραγματείας, πρέπει πράγματι να ανήκη πρώτον και προ πάντων εις πόλιν περίφημον και φιλόκαλον και πολυάνθρωπον, ώστε έχων αφθονίαν παντός είδους βιβλίων και αντιλαμβανόμενος εξ ακοής και πληροφορούμενος δι' ερεύνης όσα διέφυγαν μεν τους συγγραφείς, διεσώθησαν όμως εις την μνήμην των ανθρώπων και θεωρούνται δια τούτο πιο αξιόπιστα, να καταστήση το έργον του όχι ελλιπές πολλών και αναγκαίων. [...]

Reprenant l'idée des figures qui ornaient les métopes des temples grecs, le poète et psychanalyste Thanassis Hatzopoulos nous propose une nouvelle lecture des grandes figures (féminines surtout), de l'antiquité jusqu'à nos jours. Etrangères, marâtres, mendiantes, meurtrières, mères ou nourrices du temps passé ou de notre temps, autant de généalogies de femmes qui traversent la vie. Un poème ouvre le livre Nekuia ou la voûte et un autre A la lumière le clôt, comme un ciel de constellations que la parole met en lumière.
"L'art lui-même est un réservoir sans fin de l'expression humaine. Il a inclus, et continue à contenir, toute version éventuelle de la condition humaine" dit-il dans une interview. Et il s'agit bien de cela : bien plus que de simples portraits, une exploration de la condition humaine, dans sa diversité, sa beauté et ses horreurs. Un livre puissant.

"Penelope. Immortalised in legend and myth as the devoted wife of the glorious Odysseus, silently weaving and unpicking and weaving again as she waits for her husband's return. Now Penelope wanders the underworld, spinning a different kind of thread: her own side of the story - a tale of lust, greed and murder. The Myths series brings together some of the world's finest writers, each of whom has retold a myth in a contemporary and memorable way. Authors in the series include Karen Armstrong, Margaret Atwood, A.S. Byatt, David Grossman, Natsuo Kirino, Alexander McCall Smith, Philip Pullman, Ali Smith and Jeanette Winterson."

Τρεις από τις επτά πύλες της πόλης είχαν πια κυριευτεί κι οι μέχρι χτες σκλάβοι, οι πεινασμένοι, οι ματωμένοι, οι εξανδραποδισμένοι, γονάτιζαν το θεριό, άλωναν την Τριπολιτσά. «Πού πας, μπρε Νικόλα, μονάχος;» φώναξε οργισμένος ο Κολοκοτρώνης κι έκαμε να κινηθεί, να τον γυρίσει πίσω στην αράδα. «Πάω ν’ ανταμώσω την Αργυρούλα μας», του αποκρίθηκε και ξεθηκάρωσε την κοφτερή του πάλα. «Ή να γδικηθώ τον θάνατό της…» Πρώτοι μήνες της Επανάστασης κι ο αέρας της λευτεριάς σαρώνει τα σκλαβωμένα χώματα της πατρίδας απ’ τη Μακεδονία και το Αιγαίο μέχρι το Μεσολόγγι και τον Μοριά. Ο Νικόλας, η Δέσπω, ο Στέφανος, η Αργυρώ, ο Σίμος, ο μικρός λαός τούτου δω του μυθιστορήματος, μορφές και ψυχές της Επανάστασης, παλεύουν θεριεμένα για τ’ άπιαστο όνειρο και δοκιμάζονται σκληρά απ’ την ανθρώπινη μοίρα. Ζυμώνονται με τη φωτιά και το μπαρούτι, πολεμούν, αγαπούν, θρηνούν, πονούν. Μα, επιτέλους, ανασαίνουν λεύτερα. Μετά το Σούλι και το Ζάλογγο, τα Ψαρά, τ’ Ανάπλι, η Τριπολιτσά. Τόποι μαρτυρικοί, τόποι ιεροί, μα και τόποι αφάνταστου ηρωισμού. Κει όπου οι σκλάβοι γίνονται άνθρωποι. Κει όπου οι ραγιάδες γίνονται Έλληνες.

Στο πρώτο δράμα της τριλογίας, τον Αγαμέμνονα, είδαμε την αλάθητη και απηνή ενέργεια της Αράς. Μετά τον απαίσιο φόνο των παιδιών του Θυέστη από τον Ατρέα, στη στέγη του σκοτεινού οίκου των Ατρειδών είχε επικαθίσει βαρύς και αδυσώπητος ο Αλάστωρ δαίμων, οι δε Ερινύες βλοσυρές και αμείλικτες είχαν αρχίσει το πένθιμο, το θλιβερό τραγούδι τους, που προμήνυε συμφορά. Ο καταραμένος αυτός οίκος είχε μέσα του τον σπόρο της φθοράς και έρρεπε από κληρονομικότητα προς την αφάνεια. Το πρώτο θύμα της ανελέητης Αράς ήταν ο Αγαμέμνων. Υβριστής ο ίδιος, πρόσθεσε στα εγκλήματα των προγόνων του απαίσιες και φοβερές ενέργειες εναντίον των θεών και των ανθρώπων. Ο σπόρος του κακού που έφερε μέσα του έθρεψε την Άτη. "Ύβρις γαρ εξανθούσ' εκάρπωσε στάχυν /άτης, όθεν πάγκλαυτον εξαμά θέρος". Και αφανίσθηκε. Η "ψακάς αίματος" όμως δεν θα σταματήσει με τη δολοφονία του Αγαμέμνονα. Αν κατασιγάσθηκε η διψασμένη για αίμα ψυχή του Αλάστορα, αυτό δεν σημαίνει πως απαλείφθηκε το κακό το οποίο μάστιζε τον οίκο. Και υπό άλλη μορφή είναι δυνατό να επενεργήσει ο σκοτεινός δαίμων. Πράγματι, η οργισμένη ψυχή του αδικοσκοτωμένου βασιλιά θα απαιτήσει εκδίκηση, θα απαιτήσει αίμα.

Οι "Ικέτιδες", είναι το πρώτο δράμα -το μόνο που διασώθηκε- μιας τριλογίας, που αναφερόταν στο μύθο των Δαναΐδων το δεύτερο δράμα, έφερε τον τίτλο "Αιγύπτιοι", και το τρίτο "Δαναΐδες". Ακολουθούσε το σατυρικό δράμα με τον τίτλο "Αμυμώνη". Ο Αισχύλος, δεν ήταν ο μόνος ποιητής που είχε εμπνευσθή από τον Αργείτικο αυτόν μύθο πριν από τον Αισχύλο ο Φρύνιχος είχε διαπραγματευθή δραματικά τον ίδιο μύθο. Μετά τον Αισχύλο, ο Τιμησίθεος και ο Θεοδέκτης έγραψαν αντιστοίχως τραγωδία αντλημένη από την ίδια παράδοση, και ο Αριστοφάνης και ο Δίφιλος, κωμωδία.

Εννιά χρόνια μετά τον θάνατο του παγκοσμίου φήμης μυθιστοριογράφου Αλέξανδρου Καστρινάκη, η πρώτη σύζυγός του αφηγείται την ιστορία του δεκαπενταετούς λευκού γάμου της με έναν άνθρωπο τόσο αφοσιωμένο στις πνευματικές και θρησκευτικές αναζητήσεις του, ώστε να την αφήσει ερωτικά ανέγγιχτη.
Η αφήγηση της εγκαταλελειμμένης γυναίκας, που ξεκινάει το 1883 και φτάνει ως το 1966, σταθμεύοντας σε Κρήτη, Αθήνα, Βιέννη, Βερολίνο και αλλού, εξερευνά και όλες τις άλλες ερωτικές σχέσεις του πρώην άντρα της, καθώς και τις αντανακλάσεις τους στα πολυμεταφρασμένα έργα του, ορισμένα από τα οποία μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο ακόμα και από το Χόλιγουντ.
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, συχνά πιστό αντίγραφό τους.

Η ΑΠΟΚΟΛΟΚΥΝΘΩΣΗ του Σενέκα αποτελεί τη μοναδική πλήρως σωζόμενη αρχαία μενίππεια σάτιρα, λογοτεχνικό υποείδος που χαρακτηριζόταν από την οργανική ανάμειξη διαφορετικών στοιχείων (κυρίως του πεζού με τον έμμετρο λόγο), την παρωδία λογοτεχνικών ειδών και τον έντονα φανταστικό χαρακτήρα του αφηγηματικού περιεχομένου. Το έργο γράφτηκε πιθανώς το 54 μ.Χ. και περιγράφει την, ματαιωθείσα τελικώς, αποθέωσιν του άρτι δολοφονηθέντος αυτοκράτορα Κλαυδίου. Ο ανώνυμος αφηγητής της σάτιρας παρακολουθεί το τέλος του αυτοκράτορα και εξιστορεί όσα ακολούθησαν: την εμφάνισή του ενώπιον της Συγκλήτου των Ολυμπίων θεών στον ουρανό, τη δίκη και τελικά την καταδίκη του από το δικαστήριο του κάτω κόσμου. «Ως προς το σπινθηροβόλο και μοχθηρό πνεύμα λίγα έργα της λατινικής γραμματείας μπορούν να συγκριθούν με τη μόνη πλήρως σωζόμενη μενίππεια σάτιρα, μια σάτιρα πάνω στη ζωή και στον θάνατο του αυτοκράτορα Κλαυδίου […]. Η μεγαλύτερη από τις πολλές τέρψεις που προσφέρει το μικρό αυτό αριστούργημα έγκειται στον τρόπο με τον οποίο καταφέρονται χτυπήματα προς κάθε κατεύθυνση».

Ο Πλούταρχος είναι ένας από τους σπουδαιότερους της μετακλασσικής εποχής. Γεννήθηκε στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας το 46 μ.Χ. και πέθανε το 125 μ.Χ. Το παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην πατρίδα του, όπου επήρε τα πρώτα μαθήματα από τον σοφό και πνευματώδη πάππο του Λαμπρία, ο οποίος πολύ επέδρασε στην ηθική του αγωγή. Αργότερα επήγε στας Αθήνας και έγινε μαθητής του πλατωνικού φιλοσόφου Αμμωνίου, σχολάρχου της Ακαδημείας. Στας Αθήνας εσπούδασε εκτός από τη φιλοσοφία και ρητορική. Στη Ρώμη ταξίδεψε πολλές φορές και έμεινε στην πρωτεύουσα αυτή του κόσμου αρκετό διάστημα. Εκεί εγνώρισε και εσχετίσθηκε με πολλούς επιφανείς Ρωμαίους, μάλιστα δε με τον Σόσσιον Σενεκίωνα, που διετέλεσε δύο φορές ύπατος επί Αυτοκράτορος Τραϊανού, και με τον φιλόσοφο Φαβωρίνο. Πολύ ετιμήθηκε, ακόμα και από την αυτοκρατορική αυλή, για το ήθος και την πολύπλευρη μόρφωσή του. Μολαταύτα δεν αποξενώθηκε από την πατρίδα του, η οποία τον ετίμησε με διάφορα αξιώματα, ίσως δε και με το αξίωμα του Βοιωτάρχου. Οι Αθηναίοι του έδωκαν το δικαίωμα του πολίτου και οι Δελφοί τον ετίμησαν, όσο άλλοτε τον Πίνδαρο.