Ταξίδι στην Ανατολή

«Πού θα επιθυμούσε να πάει κανείς το χειμώνα; Πηγαίνω να συναντήσω την άνοιξη... πηγαίνω ν' ανταμώσω τον ήλιο... τον βλέπω να λαμποκοπάει μπροστά στα μάτια μου μέσα απ' την πολύχρωμη ομίχλη της Ανατολής». Ίσως η Σύρος να γίνεται και πάλι ένα αναπάντεχο όσο και ευχάριστο παλκοσένικο: «Μα είναι στ' αλήθεια ο ήλιος της Ανατολής, και όχι το χλωμό αντιφέγγισμα της λάμπας, που φωτίζει αυτήν τη χαριτωμένη πύλη της Σύρας... ». Όσο για την Κωνσταντινούπολη, ναι αυτή είναι πάνω απ' όλα: «Η Κωνσταντινούπολη μοιάζει με το σκηνικό ενός θεάτρου όπου πρέπει να κοιτάξει κανείς μέσα από την αίθουσα δίχως να χρειάζεται να επισκεφτεί τα παρασκήνια». Από την πρώτη σελίδα έως την τελευταία αυτής της υπέροχης διαδρομής, που και εμείς με ξεναγό τον Νερβάλ έντονα βιώνουμε, είναι ολοφάνερο πως αμετάκλητα κυριαρχεί ως μοιραίο χαρτί του πεπρωμένου, η γυναίκα. Μέσα στην αναπόληση των γραπτών του Colonna και του Nodier, Εκείνη κάνει την εμφάνισή της σαν Ουράνια Αφροδίτη, Μεγάλη μητέρα, Ιέρεια, και ακόμα με τη μορφή που είχαν οι Τρεις Χάριτες ή οι Νύμφες, ως Παρθένος Polia στη φανταστική αφήγηση του Colonna και ως Λουκρητία Polia στα γραπτά του Nodier. Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της Ανατολής του Νερβάλ είναι καθαρά θηλυκά. Θηλυκή είναι η έκφραση της ψευτοσεμνοτυφίας του απέναντι σε όποιον θα είχε τη διάθεση να τον πλησιάσει, το ίδιο γυναικείος είναι και ο αέρας του ίδιου του μυστηρίου, με το οποίο περιβάλλεται, καθώς και η εκκεντρικότητα που ενυπάρχει στον τρόπο των εξωτερικών του εκδηλώσεων. Ιδού ο λόγος που το «Ταξίδι στην Ανατολή» του Νερβάλ κατοικείται αποκλειστικά από γυναίκες. Είναι σαν τη Σφίγγα που επικοινωνεί μονάχα μέσα από αινίγματα. Η Ανατολή αποτελείται από ένα τεράστιο γυναικείο σώμα γεμάτο κοιλότητες, απ' όπου αναδύονται αρχέγονα θυμιάματα, ένα σώμα-βωμός για λειτουργίες. Αυτή, λοιπόν, τη μαγική, θηλυκή, ξεχασμένη εικόνα της Ανατολής αναδεικνύει με εξαιρετική λογοτεχνική δεινότητα ένας παράξενος ταξιδιώτης, που πάνω απ' όλα υπήρξε σπουδαίος συγγραφέας.