Ψυχολογία

Η προεφηβική ηλικία συχνά κάνει τους γονείς να νιώθουν πελαγωμένοι. Σε αυτή την ενδιάμεση περίοδο μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, τα παιδιά αλλάζουν σχεδόν σε καθημερινή βάση, με αποτέλεσμα πολλοί γονείς να πρέπει να δίνουν μάχη για να καταλάβουν το παιδί που πίστευαν ότι ήξεραν καλά μέχρι τώρα. Στο βιβλίο αυτό, η Σάρα Όκγουελ-Σμιθ, ειδική σε θέματα ανατροφής, συνδυάζει με μοναδικό τρόπο στοιχεία που αντλεί από τη βιολογία, την ψυχολογία και την κοινωνιολογία ως αφετηρία για τις αξιόπιστες πρακτικές συμβουλές που μας προτείνει. Ένας πολύτιμος οδηγός όπου εξηγούνται ζητήματα όπως: • Γιατί τα παιδιά της προεφηβικής ηλικίας είναι αγενή, τεμπέλικα και παρορμητικά και πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτές τις συμπεριφορές. • Τι ακριβώς συμβαίνει κατά την ήβη, πότε και πώς μπορείτε να μιλήσετε στο παιδί σας για το θέμα αυτό. • Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας στις φιλικές και αισθηματικές σχέσεις που βιώνει σε αυτή την ηλικία. • Πώς θα ενισχύσετε την καλή ψυχική υγεία του και τη σωστή εικόνα του για το σώμα του. • Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να το στηρίξετε κατά τη μετάβασή του από το δημοτικό σχολείο στο γυμνάσιο. • Πώς θα αντιμετωπίσετε και τα δικά σας συναισθήματα, καθώς το παιδί σας βιώνει αυτήν την πολυτάραχη και γεμάτη νέες εμπειρίες αναπτυξια­κή περίοδο.

Ο φόβος, το παιχνίδι, η δημιουργικότητα, το αίσθημα ιδιοκτησίας, η φιλαλήθεια, η τιμωρία, η στοργή, η σεξουαλική αφύπνιση και η σημασία των άλλων παιδιών, παίζουν τεράστιο ρόλο στην ανατροφή και εκπαίδευσή τους, ιδιαίτερα για τα πρώτα σχολικά χρόνια. Οι απόψεις του Μπέρτραντ Ράσσελ στα θέματα αυτά έχουν γίνει κοσμαγάπητες. Στο βιβλίο αυτό επιβεβαιώνονται μέσα από τη δική του παρατήρηση, τα επιτεύγματα της σύγχρονης ψυχολογίας των παιδιών, για τη δημιουργία ελεύθερων και ανεξάρτητων πολιτών. Ιδιαίτερα στα τελευταία κεφάλαια, καταπιάνεται με την πνευματική αγωγή, την καλλιέργεια του νου και την ανάπτυξη του ήθους, απαραίτητα εφόδια για τη συγκρότηση μιας σθεναρής προσωπικότητας μέσα σ' ένα βίαιο κόσμο, χωρίς όμως να χάσει την ανθρωπιστική της ολοκλήρωση.

Δεν θα μπορούσα μέσα σε λίγες σελίδες να συνοψίσω τι κατορθώνει μέσα από την Ανήμερη χώρα ο Σωτήρης Μανωλόπουλος. Δεν θα ήθελα να χαλάσω και την απόλαυση της ανάγνωσης υπεραπλουστεύοντας. Μπορεί η Ανήμερη χώρα να μην είναι μυθιστόρημα, με πλοκή και χαρακτήρες, συχνά όμως η ανάγνωσή της θυμίζει κάτι τέτοιο: Θες να δεις τι γίνεται παρακάτω, πού και πώς θα το πάει ο συγγραφέας […]

[…] Η Ελλάδα, ο Έλληνας, πέρα από κρίσεις, είναι ένας αδούλευτος ψυχισμός. Μπορεί να ζει μια χαρά όταν ορισμένες βασικές εξωτερικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, μπαλώνοντας και κουκουλώνοντας, ειδικά όταν η οικονομία έχει μια ροή. Είτε σε ένα ζευγάρι ή μια οικογένεια είτε σε μια κοινωνία, μια χώρα, η καλή οικονομία έχει ένα κοινό χαρακτηριστικό: υπνωτίζει. Σε κάνει να νομίζεις ότι τα κατάφερες. Η κακή οικονομία, όμως, κάνει όλα τα φίδια να βγαίνουν από τις φωλιές τους. Κανονικά η Ελλάδα θα έπρεπε να είχε ξαπλώσει στο ντιβάνι πολύ πριν από τα μνημόνια, από την εποχή της αστακομακαρονάδας ή και από το 1974. Μήπως και καταλάβει γιατί και πώς άφησε να γίνει, π.χ., ο Εμφύλιος ή γιατί και πώς άφησε να συμβεί η Δικτατορία.

Απόσπασμα από τον πρόλογο του Ηλία Μαγκλίνη

Άνοιξε ένα παράθυρο ηρεμίας και χαλάρωσης στη δύσκολη καθημερινότητα και ανακάλυψε την καλλιτεχνική σου πλευρά. Μέσα από αυτές τις σελίδες θα καταφέρεις να τραβήξεις την προσοχή σου από ενοχλητικές και επίμονες σκέψεις, ενώ παράλληλα θα ακονίσεις το μυαλό σου και θα προσφέρεις στιγμές ομορφιάς και πληρότητας στον εαυτό σου. Ο Gareth Moore έχει γίνει διάσημος σε όλο τον κόσμο δημιουργώντας βραβευμένα βιβλία δραστηριοτήτων και αντιστρές για παιδιά και ενήλικες. Τα βιβλία του έχουν πουλήσει περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα μόνο στη Βρετανία και έχουν μεταφραστεί σε 30 γλώσσες.

Αλήθεια, τι φάγατε για πρωινό; Ποια ρούχα φορέσατε για να πάτε στη δουλειά σας; Ποια ταινία διαλέξατε να δείτε το βράδυ; Και, μια που μιλάμε ανοιχτά, πώς διαλέξατε το επάγγελμα που κάνετε, το ταίρι σας ή το κόμμα που ψηφίζετε; Γιατί ήταν αυτές οι επιλογές σας και όχι άλλες; Να μερικές ερωτήσεις που μοιάζουν εύκολες. Αυτές ακριβώς δεν ήταν οι προσωπικές σας προτιμήσεις; ∆εν οφείλονται στο τι θεωρήσατε νόστιμο και θρεπτικό, άνετο, ευχάριστο, ενδιαφέρον, γοητευτικό ή κοινωνικά υπεύθυνο; Είναι τόσο προφανές, ώστε δεν υπάρχει καν λόγος να το συζητάμε. Έτσι δεν είναι; Κι όμως…

Χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, οι άλλοι άνθρωποι ασκούν τεράστια επίδραση σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Πηγαίνουμε να ψηφίσουμε γιατί πηγαίνουν και οι άλλοι, τρώμε περισσότερο όταν τρώνε και οι άλλοι, κάνουμε δωρεές −αλλά και παρανομούμε!− όταν το κάνουν κι οι φίλοι μας, ενώ νιώθουμε ικανοποιημένοι από τη δουλειά μας όταν έτσι νιώθουν κι οι συνάδελφοί μας. Το 99,9% όλων των αποφάσεών μας διαμορφώνονται από τους άλλους ανθρώπους. Είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπίσει κανείς έστω και μία απόφαση ή μία συμπεριφορά που να μην την επηρεάζει ο κοινωνικός μας περίγυρος.

Ωστόσο, δεν είμαστε αθύρματα των άλλων. Το πως επιδρά επάνω μας το κοινωνικό περιβάλλον είναι κάτι που μπορούμε να το κατανοήσουμε, και να το αποδεχθούμε ή να το απορρίψουμε. με λίγα λόγια, είναι δυνατόν αυτή την επίδραση να τη θέσουμε –σε κάποιον βαθμό– υπό τον έλεγχό μας.

Η μητρότητα αποτελεί σημείο συνάντησης και τριβής κοινωνικών δυναμικών, πολιτικών αντιλήψεων και πολιτισμικών μεταβολών. Οι πολυσήμαντοι τρόποι με τους οποίους αναπαρίσταται στην κυρίαρχη κουλτούρα, οι λόγοι που αρθρώνονται γύρω από αυτή και εγγράφονται σε ποικίλες ιδεολογικές αφετηρίες και κατευθύνσεις, το αναπαραγωγικό σώμα που άλλοτε γίνεται τόπος καταπίεσης και άλλοτε απελευθέρωσης, μαρτυρούν τη φορτισμένη πραγμάτευση του θέματος και τη δυσκολία απαγκίστρωσής του από στερεοτυπικές προκείμενες. Έτσι η μητρότητα γίνεται κάτι το άπιαστο, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα. Η ανά χείρας μελέτη, προϊόν μιας ανεξάρτητης ερευνητικής διαδικασίας, επιχειρεί να καταδείξει πώς συναρθρώνονται οι πολλαπλές μορφές καταπίεσης στον τρόπο που βιώνεται η μητρότητα, να εντοπίσει τα σημάδια της κρίσης που ρευστοποιούν και οριοθετούν εκ νέου το πεδίο αλλά και να συνομιλήσει με τους εγχώριους και διεθνείς φεμινισμούς της εποχής μας.

Η στάση της ελληνικής κοινωνίας στο ζήτημα της ανατροφής των παιδιών μετά το διαζύγιο ή τον χωρισμό είναι εντυπωσιακά οπισθοδρομική σε σχέση με αυτή των υπόλοιπων προοδευμένων κρατών. Η αντίληψη ότι το παιδί μετά τον χωρισμό παραμένει κυρίως ή αποκλειστικώς υπό την επιμέλεια ενός γονέα είναι βαθιά ριζωμένη σε όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, από τα πιο συντηρητικά έως τα υποτιθέμενα πιο προοδευτικά, συμπεριλαμβανομένων ειδικών ψυχικής υγείας, νομικών και δικαστών. Η διεθνής ερευνητική παραδοχή, καρπός πολυάριθμων μελετών πολλών ειδικοτήτων, ότι η συνεχόμενη, άμεση, ενεργή εμπλοκή και των δύο γονέων στις ζωές των παιδιών τους είναι καίριας σημασίας για την ευημερία τους, παραμένει στην Ελλάδα εντυπωσιακά ξένη. Το βιβλίο συγκεντρώνει μελέτες Ελλήνων και διεθνών ειδικών από διαφορετικές επιστήμες, οι οποίοι εξηγούν με βάση τα πορίσματα της σύγχρονης εμπειρικής έρευνας ότι η εξίσου ανατροφή είναι το μόνο μοντέλο που προσφέρει τη μέγιστη δυνατή ευημερία σε παιδιά και γονείς μετά τον χωρισμό ή το διαζύγιο και ικανοποιεί αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη σχετικά με την προστασία του δικαιώματος του παιδιού στην ισότητα, καθώς εδραιώνει το δικαίωμα του παιδιού να ανατρέφεται εξίσου και από τους δύο γονείς και να διατηρεί την αρχική του σχέση και με τους δύο. Το βιβλίο στόχο έχει να αποτελέσει έναν οδηγό για τους γονείς αλλά και για τους ειδικούς της παιδικής προστασίας, δικηγόρους, δικαστές, ψυχολόγους, ψυχίατρους, παιδίατρους, κοινωνικούς λειτουργούς και παιδαγωγούς. Κείμενα: Μαρία Μπλιάτη, Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, Ειρήνη Αδαμοπούλου, Μαρία Καπερώνη, Luke Saunders, Jennifer Harman, Ηλίας Κουρκούτας, Vittorio Vezzetti, Χριστίνα Δάλλα, Jodi Pawluski, Malin Bergström, Edward Kruk, Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος, Αναστάσιος Βαλτούδης

Ο ψυχαναλυτής και δάσκαλος Πιερ Φεντιντά στο δοκίμιο Από πού αρχίζει το ανθρώπινο σώμα; μας ξεναγεί στις απαρχές της ψυχανάλυσης και μας ταξιδεύει στον χώρο της, μέσα από γόνιμες συναντήσεις και διαλόγους με συναδέλφους και ανθρώπους της τέχνης, της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας. «Το "κτηνώδες" όργανο των "σπαραχτικών κραυγών" και της ξέφρενης απόλαυσης, τέτοιο είναι το ανθρώπινο στόμα... Πίσω από τον ξαπλωμένο ασθενή, το άνοιγμα του στόματος του λόγου είναι άνοιγμα στην καταγωγή του σώματος, για το οποίο δεν θα είναι, οριστικά πλέον, εφικτό να ειπωθεί από πού αρχίζει». Με το κείμενο αυτό ερχόμαστε σε επαφή με μια πολύτιμη κλινική σκέψη, όπου η ψυχαναλυτική διεργασία, χάρη στην εκφωνημένη διά στόματος γλώσσα, επιτρέπει την πρόσβαση στη φωνή ενός σώματος, που παραπαίει αέναα ανάμεσα στην απώλεια της κατάθλιψης και στον αφανισμό της μελαγχολίας. Ο ψυχαναλυτής, όπως κάθε άνθρωπος, επειδή ζει και σκέφτεται, έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με τον απόηχο του θανάτου.

Πόσων χρόνων είσαι; Αυτή είναι η χρονολογική ηλικία σου. Όμως, συναισθηματικά πόσων χρόνων είσαι; Κοινωνικά; Σεξουαλικά; Ποιες είναι οι ηλικίες σου; Διότι, εκτός από τη χρονολογική, έχουμε άλλες 6 ηλικίες! Όταν λέμε «ηλικία», εννοούμε κάτι περισσότερο από έναν αριθμό. «Ηλικία» σημαίνει ένα σύνολο συμπεριφορών. Ο συνδυασμός αυτών των 6 ηλικιών εξηγεί γιατί κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ανασφάλεια και κάποιοι άλλοι αυτοπεποίθηση. ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ and ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ Κατέβασε το ένα για ν’ ανέβει το άλλο. Το βιβλίο αυτό μας δείχνει το μονοπάτι που οδηγεί από την ανασφάλεια στην αυτοπεποίθηση. Όλα εξαρτώνται από τις 6 ηλικίες. Πώς διαμορφώθηκαν; Πώς μπορούν ν’ αλλάξουν τώρα; Γίνεται ένας άνθρωπος να νιώθει ανασφάλεια και αυτοπεποίθηση; Και βέβαια γίνεται! Πώς; Η απάντηση σ’ αυτό το βιβλίο.