Éducation

Έργο του γλωσσολόγου είναι η επιστημονική σπουδή και η συστηματική ανάλυση της γλώσσας. Έργο του γλωσσολόγου που ασχολείται με τη μετάφραση για διδακτικούς σκοπούς είναι, μεταξύ άλλων: α) η ανάδειξη των σχέσεων που διέπουν τη γλωσσολογία και τη μετάφραση, β) η εφαρμογή μιας γλωσσολογικής θεωρίας για την ανάλυση του προς ή/και από μετάφραση κειμένου και γ) η πρόταση μεθοδολογικών εργαλείων για την υποστήριξη του δόκιμου μεταφραστή στο, ομολογουμένως, δύσκολο έργο του. Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να κάνει πράξη τις παραπάνω στοχεύσεις ορίζοντας τη μεταφραστική μονάδα με συντακτικά κριτήρια, δανεισμένα από τη Δομική και Λειτουργική Γλωσσολογία, και προτείνοντάς την ως μεθοδολογικό εργαλείο κατάτμησης του κειμένου-πηγή. Με την πρόταση αυτή, η οποία εδώ εφαρμόζεται στο ζεύγος Γαλλικής-Ελληνικής, δίνεται η δυνατότητα στους δόκιμους μεταφραστές να ασκηθούν στην επεξεργασία των νοημάτων που μεταφέρει το κείμενο-πηγή, ώστε να γίνουν πλήρως κατανοητά πριν μεταφερθούν στη γλώσσα-στόχο. Ακολουθώντας την αποφεύγονται λάθη, προερχόμενα από πα­ρερ­μηνείες, αντίθετες ερμηνείες ή αν-ερμηνείες, ενώ, ταυτοχρόνως, αναγνωρίζονται πολιτισμικές, σημασιολογικές, συντακτικές, μορφολογικές, και λεξιλογικές ιδιαιτερότητες, οι οποίες, στη συνέχεια, μένει να αποδοθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο μετάφρασμα.

Πλήρης, λειτουργική, ενημερωμένη. Απαραίτητο βοήθημα σε κάθε μαθητή ή ενδιαφερόμενο για την ελληνική γλώσσα. Στις 560 σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα διαβάσει τη θεωρία, όπου παρουσιάζεται με αναλυτικό και εύληπτο τρόπο η φωνολογία - οι γλωσσικοί ήχοι, οι συνδυασμοί τους, τα πάθη τους, ο τονισμός των λέξεων -, καθώς και η Μορφολογία της ελληνικής γλώσσας. Η θεωρία συνοδεύεται από πλήθος παραδειγμάτων και από αναλυτικούς πίνακες με την κλίση των μερών του λόγου, ανωμάλων ρημάτων κ.ά., προβαλλόμενα με οργανωμένο και εποπτικό τρόπο. Σ' αυτά προστίθενται οι ασκήσεις με τις απαντήσεις τους για την εμπέδωση της θεωρίας και το γλωσσάρι, όπου εξηγούνται οι γραμματικοί όροι. Ένα βιβλίο όπου μπορεί κανείς να βρει απάντηση σε κάθε απορία πάνω στη γραμματική.

Γραμματικοί κανόνες - Λεξιλόγιο

Δέκα σύγχρονοι ειδικοί, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, γλωσσολόγοι και φιλόλογοι, και ένας λογοτέχνης του 19ου αιώνα εξετάζουν δέκα βασικούς μύθους της φιλολογίας γύρω από τη γλώσσα. Απόψεις που εμφανίζονται σε κάθε εποχή σαν αυταπόδεικτες αλήθειες, ερήμην των γλωσσολογικών ερευνών και κυρίως των γλωσσικών νόμων, απόψεις για τη φθορά και το θάνατο της γλώσσας, για την αγλωσσία των νέων, για την μοναδικότηα της ελληνικής γλώσσας, για την ανέφικτη διδασκαλία της νεοελληνικής χωρίς καταφυγή στα αρχαία ελληνικά, για τις πλούσιες και τις φτωχές γλώσσες κ.ά. εξετάζονται εδώ μέσα από το πρίσμα της αρμόδιας επιστήμης αλλά και της ιστορικής εμπειρίας

Η υπαστυνόμος Δάφνη Γρηγορίου πάει στη Σαντορίνη για καλοκαιρινές διακοπές, όπου συναντάει τον Άρη Λιγνό. Με παρέα τον Άρη η Δάφνη γνωρίζει το νησί, τις ομορφιές του και την κουζίνα του, το κρασί βινσάντο, τα υπόσκαφα, την Καλντέρα, και... τον καταπληκτικό παππού του Άρη. Μια γρήγορη, ζωντανή ιστορία με πολλές εκπλήξεις.

Στο βιβλίο γίνεται προσπάθεια να οργανωθεί ένα συστηματικό επιστημολογικό πλαίσιο για να δοθούν απαντήσεις στα διάφορα επιστημολογικά ζητήματα που ανακύπτουν στην ιστορία της Γλωσσοδιδακτικής σε σχέση με την επιλογή των γλωσσοδιδακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων. Ενδεικτικά: -Πώς μπορούμε να οριοθετήσουμε ή να κατηγοριοποιήσουμε τις γλωσσοδιδακτικές μεθόδους και προσεγγίσεις; -Υπάρχουν αντικειμενικά ή ορθολογικά κριτήρια με τα οποία μπορούμε να αξιολογήσουμε κάποια γλωσσοδιδακτική μέθοδο ή προσέγγιση ως καλύτερη ή αποτελεσματικότερη έναντι κάποιας άλλης; -Αν ναι, μπορούμε να περιγράψουμε την ιστορική πορεία των προσεγγίσεων αυτών ως μια εξελεγκτική πορεία προόδου, δηλαδή γραμμικής μετάβασης από τις λιγότερο καλές προς τις καλύτερες προσεγγίσεις; Η προσπάθεια απάντησης των ερωτημάτων αναγκαστικά περνάει και μέσα από την εξέταση της παλαιότερης και της σύγχρονης ιστορίας της Γλωσσοδιδακτικής, η οποία οδηγεί στη θέση των συγγραφέων ότι η επιλογή προσεγγίσεων για τη διδακτική της γλώσσας δεν μπορεί να απομονωθεί από τις επικοινωνιακές ανάγκες που αναδύονται στον ιστορικό χωροχρόνο. Επομένως, η επιλογή γλωσσοδιδακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων θα πρέπει να στηρίζεται στη γλωσσοδιδακτική αναστοχαστικότητα, τη δημιουργία δηλαδή ενός επιστημολογικά ρητού πλαισίου επιλογής, που μπορεί να δοθεί μέσα από το αυτόνομο επιστημονικά πεδίο της Εκπαιδευτικής Γλωσσολογίας. Το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για φοιτητές, μεταπτυχιακούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές που ασχολούνται με γλωσσοδιδακτικά ζητήματα.

Το "Διεξοδικό συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας" γράφηκε για τη λύση ενός δύσκολου συντακτικού προβλήματος, για την κατανόηση ενός κειμένου και τη σωστή μετάφρασή του και για το μαθητή και το φοιτητή και το φιλόλογο και τον αρχαιομαθή. Η θέση του συγγραφέα είναι σαφής σε δυσκολίες που όλοι σχεδόν αποφεύγουν να θίξουν. Ενώ ανήκει στα περιγραφικά συντακτικά, σε πολλά σημεία δεν αποφεύγεται και η ερμηνεία κάποιων σημείων. Ακόμη, καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια για τη διάταξη της ύλης του, ώστε να μη φοβίζει με τον όγκο του, αλλά να είναι εύχρηστο, ευχάριστο στην ανάγνωση, με ύλη εύληπτη παρά τις πολλές λεπτoμέρειες και υποσημειώσεις.

Προς μία κοινωνιογλωσσική θεώρηση Ο θεωρητικά έγκυρος σχεδιασμός του μαθήματος της μετάφρασης συχνά προσκρούει στο εξής ερώτημα: σε τι ακριβώς συνίσταται το γνωστικό αντικείμενο της μετάφρασης με το οποίο καλούμεθα να εξοικειώσουμε τους φοιτητές μας; Η απάντηση που διαμορφώνεται στα δοκίμια αυτά έχει όχι τόσο ποσοτικό χαρακτήρα (γνώση μιας ξένης γλώσσας και λίγη ορολογία - οικονομική, τεχνική ή όποια άλλη έχει ζήτηση στην αγορά) αλλά ποιοτικό. Πράγματι ο (μαθητευόμενος) μεταφραστής αποκαλύπτεται ως ένα είδος διαχειριστή κοινωνιογλωσσικών πόρων: από τη μια οφείλει να εξοικειωθεί με το κοινωνιογλωσσικό σύμπαν στο οποίο εντάσσεται το πρωτότυπο, ή μάλλον με εκείνο το υποσύνολό του τα ίχνη του οποίου η προθετικότητα του συγγραφέα έχει αφήσει στα διάφορα επίπεδα της δομής τού προς μετάφραση κειμένου, από την άλλη οφείλει να μάθει να προσαρμόζει τη μετάφρασή του στα πρωτοτυπικά , δηλαδή μέσα, κοινωνιογλωσσικά χαρακτηριστικά του αναγνώστη - στόχου. Λόγω του υποσυνείδητου χαρακτήρα μεγάλου μέρους του μεταφραστικού εγχειρήματος, αυτό το δούναι - λαβείν ανάμεσα σε δύο αλλόγλωσσα σύμπαντα, διαχειριστής του οποίου καθίσταται ο μεταφραστής, χαρακτηρίζεται περισσότερο από εκπλήξεις και παγίδες παρά από ετοιμοπαράδοτη και ασφαλή γνώση. Εν τούτοις, η σφαλματική ανάλυση πραγματικών μεταφραστικών πονημάτων μάς επιτρέπει να αποκαλύπτουμε πλευρές των δομικών χαρακτηριστικών της μεταφραστικής διεργασίας που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη θεωρία και τη διδακτική της μετάφρασης.

Φίλη μαθήτρια, Φίλε μαθητή

Το συγκεκριμένο βιβλίο στόχο έχει να σε βοηθήσει να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις των ασκήσεων παραγωγής λόγου που εντάσσονται στο σχολικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας Α΄ Γυμνασίου.

Ακολουθώντας την ύλη του σχολικού βιβλίου και τα θέματα ανάπτυξης που αυτό προτείνει, θεωρήσαμε καλό να εντάξουμε στο συγκεκριμένο βοήθημα τα εξής:
- Πληροφορίες για έννοιες και φαινόμενα που το σχολικό βιβλίο εξετάζει, με στόχο να σε κατατοπίσουμε πληρέστερα πάνω σ' αυτά.
- Πίνακες λεξιλογίου όπου δίνονται οι ερμηνείες, συνώνυμα, αντώνυμα και ομόρριζα λέξεων σχετικών με το θέμα της κάθε ενότητας και οι οποίοι συνοδεύονται από σχετικές ασκήσεις.
- Αναπτυγμένα θέματα και παραγράφους στα οποία μπορείς να παρακολουθήσεις τον τρόπο οργάνωσης της σκέψης και να πάρεις ιδέες, προκειμένου να κατασκευάσεις το δικό σου κείμενο.
- Κείμενα με ασκήσεις για να έρθεις σε επαφή με διαφορετικά είδη γραπτού λόγου, από τα οποία μπορείς να αντλήσεις και σχετικές με τα θέματα παραγωγής λόγου πληροφορίες.
- Κριτήρια αξιολόγησης, που σου παρέχουν δυνατότητες αυτενέργειας.
- Θεωρία σχετικά με την παράγραφο, τον περιγραφικό και αφηγηματικό λόγο, τα επιχειρηματολόγησα κείμενα, αλλά και τον τρόπο οργάνωσης της περίληψης.

Τέλος, ακολουθώντας την τακτική του σχολικού εγχειριδίου της Νεοελληνικής Γλώσσας που θέλει να εξοικειώσει το μαθητή με διαφορετικά είδη γραπτού λόγου (π.χ. επιστολή, άρθρο κ.λπ.), πολλά από τα κείμενα που αναπτύσσουμε είναι γραμμένα σε ανάλογη μορφή.

Το βιβλίο αυτό θα ενισχύσει την προσπάθεια σου να μάθεις να χειρίζεσαι το γραπτό λόγο και θα σου δώσει κάποιες κατευθύνσεις και ερεθίσματα για να παράγεις τα δικά σου κείμενα με κριτικό όμως και δημιουργικό τρόπο.

(από τον πρόλογο της συγγραφέως)