Είναι δυνατόν οι πολιτικές και ηθικές αξίες να θεμελιωθούν ορθολογικά; Αν κάθε κοινωνία ορίζει τα δικά της κριτήρια για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, μπορούν να υπάρξουν καθολικά έγκυρες νόρμες; Η υπόθεση πως δεν υφίστανται ακλόνητα θεμέλια για την πολιτική και την ηθική μπορεί άραγε να οδηγήσει κάπου αλλού πέρα από τον πλήρη σχετικισμό, μια κατάσταση στην οποία ο γόρδιος δεσμός κόβεται με βάση την αυθαίρετη απόφαση του εκάστοτε χειριστή του ξίφους;
Ερωτήματα σαν αυτά βρίσκονται στην καρδιά όχι μόνο της φιλοσοφίας και των κοινωνικών επιστημών, αλλά και των καθημερινών μας προβληματισμών, όταν παραδείγματος χάρη κάνουμε λόγο για την «κρίση αξιών» που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες.
Σε αυτό το δοκίμιο ο συγγραφέας, εξετάζοντας κριτικά τις σχετικές απόψεις του Max Weber και του Κορνήλιου Καστοριάδη, δύο στοχαστών που αντιτάχθηκαν συστηματικά στην ιδέα μιας αυστηρής θεμελίωσης των ηθικοπολιτικών προταγμάτων, επιχειρεί να δείξει ότι η εναντίωση στον θεμελιωτισμό δεν απολήγει αναγκαστικά σε κοινοτοπίες του τύπου «τα πάντα είναι σχετικά». Αντιθέτως, μας καλεί να αναλάβουμε την ευθύνη για την προσωπική και συλλογική μας δέσμευση και στάση, να επωμιστούμε το δύσκολο έργο της διαβούλευσης, της συζήτησης αλλά και της διαφωνίας, έχοντας κατά νου ότι η πολιτική σύγκρουση και η «πολυθεΐα των αξιών» αποτελούν συγκροτητικές συνθήκες της ανθρώπινης ύπαρξης.
Το βιβλίο αυτό εξετάζει και αναλύει την εισαγωγή του συν-αισθήματος στην κοινωνική θεωρία και στην έρευνα των κοινωνικών επιστημών, εστιάζοντας συγκεκριμένα στον τρόπο που η λεγόμενη "συν-αισθηματική στροφή" τροφοδοτεί την εθνογραφική γραφή και ανθρωπολογική ανάλυση. Αναδεικνύοντας τη γενεαλογία της χρήσης του όρου αυτού, αλλά και τη σύνδεση, συσχέτιση και αποσύνδεσή του από τη μελέτη των συναισθημάτων και των αισθήσεων, της αναπαράστασης, και του υποκειμένου -προκειμένου να εξηγήσει την εμφάνισή του τα τελευταία χρόνια όχι μόνο ως μια νέα επιστημολογική στροφή, αλλά κυρίως ως μία νέα μεθοδολογική πρόταση ανθρωπολογικής έρευνας- εξετάζονται στην αλληλοδιαπλοκή τους ζητήματα όπως, το φύλο και η φυλή, η αποικιοκρατία και η από-αποικιοποίηση, η εκκοσμίκευση και η θρησκεία, η επισφάλεια και η οικολογία ως κομβικά ζητήματα εν όψει της σύγχρονης επιτακτικής ανάγκης επανακαθορισμού του πολιτικού.
Κείμενα:
Σάρα Άμεντ, Γιαέλ Ναβάρο, Σάμπα Μαχμούντ, Χοσέ Εστέμπαν Μούνιοζ, Ναϊσάργκι Ντάβε, Καθ Ουέστον, Κάθλιν Στιούαρτ, Αν Λόρα Στόλερ
Μια νέα συλλογή βαθυστόχαστων και προκλητικών δοκιμίων από τον βραβευμένο συγγραφέα της "Ελευθερίας" και των "Διορθώσεων".
"Ο δοκιμιογράφος", γράφει ο Φράνζεν, "είναι ένας πυροσβέστης, του οποίου η δουλειά, ενώ όλοι οι άλλοι τρέχουν να αποφύγουν τις φλόγες, είναι να τρέξει κατευθείαν μέσα τους". Εδώ και είκοσι πέντε χρόνια, μόλο που τα μυθιστορήματά του είναι αυτά που του έχουν χαρίσει παγκόσμια αναγνώριση, ο Φράνζεν ζει μια δεύτερη ζωή ως θαρραλέος δοκιμιογράφος. Τώρα, σε μια στιγμή που ο πόλεμος της τεχνολογίας υποδαυλίζει εθνικιστικά μίση και ο πλανήτης δοκιμάζεται από αφύσικες καταστροφές, επανέρχεται με μια νέα συλλογή δοκιμίων που μας καλούν να επιστρέψουμε σε έναν πιο ανθρώπινο τρόπο ύπαρξης.
Οι μεγάλες αγάπες του Φράνζεν είναι η λογοτεχνία και τα πουλιά, και το "Τέλος του τέλους της γης" είναι ένα παθιασμένο μανιφέστο και για τα δύο. Ενώ τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης σήμερα τείνουν να επιβεβαιώνουν απλώς τις προκαταλήψεις μας, η λογοτεχνία, γράφει ο Φράνζεν, "σε καλεί να αναρωτηθείς εάν κάπου έχεις άδικο, ίσως ακόμα και εάν έχεις απόλυτο άδικο, και να φανταστείς γιατί κάποιος άλλος σε μισεί". Όποιο κι αν είναι το θέμα τους, τα δοκίμια του Φράνζεν είναι πάντα επιφυλακτικά απέναντι στις έτοιμες απόψεις, ποτισμένα με ειρωνεία και ειλικρινή σχετικά με τις δικές του αποτυχίες. Με ειλικρίνεια μιλάει και για τα πουλιά ("σκοτώνουν ό,τι μπορείς να διανοηθείς"), αλλά οι περιγραφές του και οι στοχασμοί του πάνω σ’ αυτά, από τα θαλασσοπούλια της Νέας Ζηλανδίας μέχρι τους πιγκουίνους της Ανταρκτικής, είναι ταυτόχρονα ένας ύμνος στην ομορφιά και την αντοχή τους και ένα κάλεσμα σε δράση για να σώσουμε ό,τι αγαπάμε.
Ήρεμο, αιχμηρό, τεκμηριωμένο και πνευματώδες, το Τέλος του τέλους της Γης είναι μια ευπρόσδεκτη ανάσα αισιοδοξίας και λογικής.
Trier par:
Tout Effacer