Το πανηγύρι της ματαιοδοξίας

Ο Ουίλιαμ Μέικπις Θάκερεϊ, ο ανήσυχος αυτός Βικτωριανός, όπως τον θέλουν οι βιογράφοι του, είναι ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς λογοτέχνες όλων των εποχών. Μετά από μακροχρόνια θητεία στη δημοσιογραφία και τη δημοσίευση μυθιστορημάτων υπό μορφή συνεχειών, το 1848 παρουσιάζει το "Πανηγύρι της ματαιοδοξίας", που θεωρείται το αριστούργημά του. Η πανοραμική απεραντοσύνη και πολυπλοκότητα της σύνθεσης, ο απόλυτος έλεγχος του συγγραφέα πάνω στο υλικό του και ο αδιάπτωτος συγκερασμός της σάτιρας με την ανθρωπιά καθιστούν το "Πανηγύρι της ματαιοδοξίας" το καλύτερο ίσως βιβλίο του καιρού του. Η ιστορία τοποθετείται στις δεκαετίες 1810 και 1820, με ορόσημο τη μάχη του Βατερλό. Κεντρικό της θέμα είναι η ζωή δύο γυναικών, της Μπέκι Σαρπ και της Αμέλια Σέντλεϊ, διαφορετικών όσο η μέρα με τη νύχτα. Η δεύτερη είναι γλυκιά, απλή, ενάρετη, ανυπόφορα βαρετή, χωρίς φαντασία, άβουλη και άτολμη. Η πρώτη, ραδιούργα, αδίστακτη, ψεύτρα, υποκρίτρια, γοητευτική, συναρπαστική, χαρισματική. Γύρω τους μια πληθώρα χαρακτήρων εξίσου αντιφατικών και γι΄ αυτό αληθινών. Ο Θάκερεϊ γελοιοποιεί την υψηλή κοινωνία, παρουσιάζοντας την Μπέκι Σαρπ να εκμεταλλεύεται την κενότητα και τη διαφθορά της, αλλά συγχρόνως κρίνει αυστηρά την πορεία της ηρωίδας του, χωρίς να ξεπέφτει ποτέ σε κουραστικά διδάγματα και ηθικολογίες· διατηρώντας δηλαδή μια θαυμαστή ισορροπία δίπτυχης ηθικής μομφής. Μα εκείνο που ξεχωρίζει στον Θάκερεϊ είναι το καταλυτικό του χιούμορ, αιχμηρό, κομψό, πικρό, όταν αμφισβητεί τις κατεστημένες αντιλήψεις ή καταγράφει την κατανομή των ρόλων, τους φόβους, τη ματαιοδοξία, ακόμη και τον πανικό μιας ολόκληρης κοινωνίας.