Ζακ Λακαριέρ

non-exchangeable & non-refundable

Σαράντα χρόνια μετά το Ελληνικό Καλοκαίρι, έχουμε τώρα το Λεξικό, που κατ' αλφαβητική σειρά παρουσιάζει, σε σύντομα περιεκτικά κείμενα, τις "αγάπες" του Λακαριέρ για τη χώρα μας... Και αρχή κάνοντας από το "άλφα", πέφτουμε στον Ακάθιστο Ύμνο... Και ακολουθεί, πάντα με το "άλφα", η "αχειροποίητος" (εικόνα), το "άδυτο", οι "Ακρίτες", η πλατωνική αγάπη, ο Αλέξανδρος (με αποσπάσματα από τη "Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου"), η Αλεξάνδρεια, ο Άρης Αλεξάνδρου. Εδώ, για τον αναγνώστη γίνεται το πρώτο "τιλτ". Ξαφνικά μπαίνει στην εποχή του Εμφυλίου, στη χούντα των συνταγματαρχών, στον Αλεξάνδρου εξόριστο στο Παρίσι, όπου γράφει και δημοσιεύει στα γαλλικά το Κιβώτιο. Αλλά μιας και ξεπεραστεί το πρώτο αυτό ξάφνιασμα, και ξαναμπεί μετά τον Αλέξανδρου στο λήμμα Αμοργός, όπου έξυπνα ο Λακαριέρ παντρεύει τον μύθο του νησιού με το πρώτο δικό του εκεί ταξίδι, το 1979, για να περάσει έπειτα στην Αμοργό του Νίκου Γκάτσου, ο αναγνώστης αρχίζει να εξοικειώνεται με το μπρος πίσω του συγγραφέα και αρχίζει να πείθεται, όσο προχωρεί στην ανάγνωση, πως οδός άνω και κάτω μία εστί, ότι παρελθόν και παρόν στην Ελλάδα είναι ομοούσια και αδιαίρετα, και ότι τρεις χιλιάδες χρόνια που μιλιέται στον ίδιο τόπο η ίδια γλώσσα, δίνει δικαίωμα στη διαχρονία. Κι αυτό είναι το μεγάλο επίτευγμα του Λεξικού. Στον δύσπιστο ξένο, που αναρωτιέται συχνά τι σχέση έχει η αρχαία με τη νέα Ελλάδα, στις άδικες περιγραφές των περιηγητών του 19ου αιώνα που τόνιζαν αυτό το χάσμα, ο Λακαριέρ έρχεται να δώσει τη δική ερμηνεία, αφού αποδεικνύει, με τον πιο έξυπνο τρόπο, πως τέτοιο χάσμα δεν υπήρξε ποτέ.

Τα κείμενα που φιλοξενούνται στον ανά χείρας τόμο, αποτελούν τις εισηγήσεις οκτώ διακεκριμένων ξένων συγγραφέων, από τρεις διαφορετικές ηπείρους, οι οποίοι συμμετείχαν τον Φεβρουάριο του 2004 σε Διεθνές Λογοτεχνικό Συμπόσιο στους Δελφούς, με θέμα την "Ελληνική εμπειρία". Στην εποχή της ραγδαίας παγκοσμιοποίησης μια συνάντηση με αυτό τον τίτλο, ελπίζει κανείς ότι δεν θα προσληφθεί ως μια εκδήλωση ελληνοκεντρισμού, από εκείνες που ανακαλύπτουν οι λάτρεις της ετερότητας σε κάθε κείμενο που περιέχει στον τίτλο του το επίθετο ελληνικός. Πρώτον, διότι η συνάντηση αυτή των Δελφών δεν ασχολήθηκε με την ανίχνευση κάποιου υπερβατικού θέματος αλλά με μελέτη μιας συγκεκριμένης και απτής, δηλαδή συντεθειμένης από πραγματικά στοιχεία, εμπειρίας· και δεύτερον διότι η εμπειρία αυτή δεν ήταν εμπειρία Ελλήνων αλλά ξένων. Με λίγα λόγια, οι συγγραφείς -οι ξένοι συγγραφείς- που προσκλήθηκαν σε αυτή τη συνάντηση μίλησαν όχι τόσο για την Ελλάδα όσο για τον εαυτό τους σε σχέση με την Ελλάδα, περιέγραψαν τη σημασία που είχε γι' αυτούς -για τη διαμόρφωσή τους ως συγγραφέων, για τη λογοτεχνική τους ταυτότητα- η επαφή και η επικοινωνία τους με τον ελληνικό κόσμο: με τον σύγχρονο ελληνικό κόσμο, αλλά και με τον παλαιότερο, ή καλύτερα με τους παλαιότερους, στο βαθμό που αυτοί αποτελούν συνάρτηση της εμπειρίας τους με τον σύγχρονο ελληνισμό. "Ελληνική εμπειρία" σημαίνει, για τους περισσότερους συγγραφείς που συμμετείχαν στο Συμπόσιο, ένα μίγμα αρχαίας και σύγχρονης Ελλάδας. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τους εισηγητές του Συμποσίου των Δελφών, αλλά γενικότερα για τους περισσότερους ξένους συγγραφείς που εμπνέονται από τον πολιτισμό και την ιστορία μας. Κίρκη Κεφαλέα

non-exchangeable & non-refundable