"Εκεί, στη μέση της φαρδιάς, φωτισμένης από το φεγγάρι δημοσιάς, εκεί -σαν να είχε ξεπηδήσει μέσα από τη γη ή να είχε πέσει από τον ουρανό- στεκόταν μια μοναχική Γυναίκα, ντυμένη από την κορυφή ως τα νύχια με λευκά ρούχα": Η πρώτη εμφάνιση της Γυναίκας με τα Άσπρα του Ουίλκι Κόλινς, "μια από τις δύο καλύτερες σκηνές της λογοτεχνίας", όπως έλεγε ο Ντίκενς.
Ο δάσκαλος ζωγραφικής Γουόλτερ Χαρτράιτ είναι αυτός που πρωτοαντικρίζει τη Γυναίκα με τα Άσπρα και της προσφέρει τη βοήθειά του. Από τους διώκτες της θα πληροφορηθεί ότι είναι η Αν Κάθερικ και έχει δραπετεύσει από το άσυλο όπου την έχει κλείσει "από ευσπλαχνία" ο λόρδος Πέρσιβαλ Γκλάιντ. Λίγο αργότερα ο Γουόλτερ προσλαμβάνεται ως δάσκαλος ζωγραφικής της Λόρα Φέρλι, που μοιάζει πολύ με τη μυστηριώδη γυναίκα· την ερωτεύεται, αλλά εκείνη είναι υποχρεωμένη να παντρευτεί τον λόρδο Γκλάιντ.
Έρωτας, μυστήριο, φαντάσματα, αρρώστιες, εγκλήματα, μυστικές αδελφότητες, προδοσίες, ηθογραφία, συναρπαστική πλοκή και πρωτοποριακός για την εποχή του τρόπος γραφής: Η "Γυναίκα με τα άσπρα" υπήρξε η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Ουίλκι Κόλινς.
Το 1860 άρχισε να δημοσιεύεται σε συνέχειες στο περιοδικό All the Year Round που εξέδιδε ο Ντίκενς. Θεωρείται, όπως επισημαίνει ο μεταφραστής του βιβλίου Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος, "το πρώτο μυθιστόρημα στο είδος της αισθηματικής λογοτεχνίας μυστηρίου (sensation novel), ενός κλάδου της βικτοριανής μυθιστοριογραφίας ο οποίος συνδύαζε τις συγκινήσεις της μεσαιωνικής λογοτεχνίας με τον ψυχολογικό ρεαλισμό μιας σύγχρονης θεματογραφίας".
Η επιτυχία του τεράστια: Η εξέλιξη της πλοκής έγινε αμέσως ακόμα και αντικείμενο στοιχημάτων, γονείς έδιναν στα παιδιά τους ονόματα ηρώων του βιβλίου, τα καταστήματα του Λονδίνου γέμιζαν με αρώματα, καπέλα και άλλα αξεσουάρ με το όνομα Woman in White. Ακόμα και σήμερα εμφανίζεται διαρκώς στις λίστες με τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα, ενώ έχει γίνει, σε διάφορες εποχές, ταινία, θεατρικό έργο, μιούζικαλ. "Μια απόλαυση που διαρκεί 150 χρόνια", όπως έγραψε η Guardian.
"Στον Κόλινς", συμπληρώνει ο Χένρι Τζέιμς, "πρέπει να πιστωθεί η εισαγωγή στη μυθιστοριογραφία των πλέον απίστευτων μυστηρίων, αυτών που καραδοκούν έξω από τις πόρτες μας".
