Henri Bergson

Non exchangeable & non refundable

Η συμβολή του έργου του Henry Bergson στην ανανέωση της φιλοσοφίας των αρχών του εικοστού αιώνα, καθώς και η επιρροή που άσκησε το έργο του στον στοχασμό μειζόνων φιλοσόφων, ψυχολόγων, λογοτεχνών, καλλιτεχνών, αλλά και επιστημολόγων ή θετικών επιστημόνων του εικοστού αιώνα (κυρίως στο πρώτο μισό του, και όχι μόνο στη Γαλλία) είναι αδιαμφισβήτητες. Στα πλαίσια μιας δυναμοκρατικής θεώρησης της πραγματικότητας, αναδεικνύονται ως θεμελιώδεις οι έννοιες της διάρκειας, της ενόρασης, των δύο ειδών μνήμης, της ζωτικής ορμής, της ανοιχτής και κλειστής κοινωνίας, καθώς και της δυναμικής και στατικής θρησκείας. Εκλαμβάνοντας τη ζωή ως συνεχή δημιουργική διαδικασία, ο Bergson προτείνει κυρίως νέους τρόπους προσέγγισης του ζητήματος του χρόνου, της ελευθερίας, της αντίληψης και της εικόνας, της σχέσης ανάμεσα στην ψυχή και το σώμα ή, ακόμη, ανάμεσα στη φιλοσοφία και την επιστήμη. (Γ.Π.)

Διότι, κατά βάθος, η ιδέα είναι φίλη της ιδέας, ακόμη και της αντίθετης, οι δε σοβαρές διαφωνίες προέρχονται πάντα από το γεγονός ότι στις ιδέες, που είναι ό,τι το θεϊκό υπάρχει μέσα μας, εμπλέκουμε τα χονδροειδή και ανθρώπινα πάθη μας.

Στις τρεις διαλέξεις που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό, ο Μπερξόν εξετάζει την ευγένεια ως ηθική και πολιτική αρετή (πρώτη διάλεξη), τους κινδύνους που απορρέουν από την ολοένα μεγαλύτερη επιστημονική εξειδίκευση (δεύτερη διάλεξη), την φρόνηση και την σημασία που έχουν γι’ αυτήν οι κλασικές σπουδές (τρίτη διάλεξη). Εκείνο δε που συνδέει θεματικά τα τρία κείμενα είναι το ερώτημα και η έγνοια του φιλοσόφου για την παιδεία του ανθρώπου ως πολίτη.

Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα της επιστημονικής έρευνας, τα οποία παρακολουθούσε και μελετούσε εμβριθώς. Ως θεμελιώδης για την όλη προσέγγιση αποδεικνύεται η σχέση των σωματικών και πνευματικών λειτουργιών με τη βουλητική δράση του βιολογικού και κοινωνικού όντος "άνθρωπος". To "Ύλη και μνήμη" παρέχει στον Έλληνα αναγνώστη τη δυνατότητα να μελετήσει ένα υπόδειγμα γόνιμου διαλόγου ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη θετική επιστήμη, καθώς και υπέρβασης παραδοσιακών αντιπαραθέσεων στη φιλοσοφία όπως εκείνης μεταξύ ρεαλισμού και ιδεαλισμού. Η Εισαγωγή της ελληνικής έκδοσης παρέχει στον αναγνώστη κατατοπιστικές πληροφορίες σχετικά με τη θέση που κατέχει το έργο στο πλαίσιο της όλης φιλοσοφίας του Μπερξόν, καθώς επίσης και σχετικά με τον αντιφατικό τρόπο με τον οποίο το αντιμετώπισε η κριτική. Το δε Επίμετρο επιχειρεί μια συνολική ερμηνευτική προσέγγιση του περιεχομένου του.