Oscar Wilde

Wilde's only novel, first published in 1890, is a brilliantly designed puzzle, intended to tease conventional minds with its exploration of the myriad interrelationships between art, life, and consequence. From its provocative Preface, challenging the reader to believe in 'art for art's sake', to its sensational conclusion, the story self-consciously experiments with the notion of sin as an element of design. Yet Wilde himself underestimated the consequences of his experiment, and its capacity to outrage the Victorian establishment. Its words returned to haunt him in his court appearances in 1895, and he later recalled the 'note of doom' which runs like 'a purple thread' through its carefully crafted prose.

Οι "Αφορισμοί" εκδόθηκαν το 1904, τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα, και αποτυπώνουν ανάγλυφα τη σκέψη, το πνεύμα και την αντίληψη ζωής του Όσκαρ Ουάιλντ (1854-1900). Λεκτικά πυροτεχνήματα για τη ζωή και την τέχνη, τις γυναίκες και τον έρωτα, την ηθική και την αμαρτία, την ηδονή και τον πόνο, ανατρεπτικές παραδοξολογίες που αποδομούν όλα τα κατά συνθήκη ψεύδη, οι αφορισμοί του "καταραμένου" από την κοινωνία της εποχής του Ιρλανδού δεν έχουν χάσει τίποτε από τον προκλητικό και ενίοτε σκανδαλώδη χαρακτήρα τους.

Σε τούτο το βιβλίο αναδεικνύονται οι στιβαρές ρίζες του Όσκαρ Ουάιλντ ως ενός κλασικού φιλολόγου από την Ιρλανδία, προτού ακόμη κατακτήσει τους θεατές με τις κωμωδίες του και το αναγνωστικό κοινό με το σκανδαλώδες Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι. Ο ίδιος είναι περισσότερο γνωστός σε όλους μας για το χιούμορ, την ευφυή ετοιμολογία και την προκλητικότητά του. Σε αυτόν τον ξεχωριστό, δίγλωσσο τόμο συναντούμε τον νεαρό φοιτητή και αρχαιολάτρη Ουάιλντ. Στις Γυναίκες του Ομήρου (1876) τον παρακολουθούμε να ζωγραφίζει με τα δικά του χρώματα τις θηλυκές μορφές της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, να θαυμάζει τη Ναυσικά και να παινεύει την Ελένη. Στον Ελληνισμό (1877) η λατρεία του για το κάλλος και η ωραιοπάθεια των αισθητιστών φαίνεται να υποχωρεί μπροστά στην προσπάθειά του να εξετάσει την αντανάκλαση της Ιμπεριαλιστικής Βρετανίας μέσω της αρχαίας Αθήνας και Σπάρτης. Ο Ουάιλντ είχε γράψει και τα δύο δοκίμια κατά την περίοδο των διακοπών του. Νωρίτερα είχε ταξιδέψει στην Ελλάδα και είχε ντυθεί φιλέλληνας αγωνιστής του '21. Τι σήμαινε όμως για αυτόν ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, τι ακριβώς θαύμαζε σε εκείνον τον κόσμο και τι κράτησε από τις σχετικές σπουδές του στην Οξφόρδη; Τα σπάνια πρωτόλεια ενός εκκολαπτόμενου καλλιτέχνη.

Η ικανότητα του Ουάιλντ να διατυπώνει σύντομες σκέψεις, όχι φυσικά για να στολίσει τα έργα του, αλλά να δυναμιτίσει μια ολόκληρη εποχή, δεν έχει όμοιό της στην παγκόσμια λογοτεχνία. (Και μια σύντομη παρέκβαση εδώ: Οι βιογραφίες κοσκινίζουν το χώμα γυρεύοντας τις ψηφίδες που θα επανασυνθέσουν ένα μωσαϊκό. Ας πούμε λοιπόν ότι το ανά χείρας βιβλίο επιχειρεί να κάνει το ίδιο: κορφολογεί τα ομορφότερα, τα πιο αστεία, καίρια, συναρπαστικά, πικρά και ιδιοφυή αποφθέγματα του Ουάιλντ, κι από τα θραύσματα αυτά, που έχουν σκορπίσει στο πάτωμα, μπορείς να δεις, γιατί πρόλαβε να αποτυπωθεί πάνω τους, έναν άνθρωπο που πέρασε, που κοιτάχτηκε στον καθρέφτη και εξαφανίστηκε.

Μια διαχρονική ιστορία για την ομορφιά, τη συμπόνια, τη φιλία, την καλοσύνη και την αυταπάρνηση - αξίες που στις μέρες μας κλονίζονται. Ένα από τα πιο γνωστά παραμύθια που έγραψε ο Όσκαρ Ουάιλντ, "για παιδιά και για όσους έχουν διατηρήσει τα παιδικά χαρίσματα της απορίας και της χαράς".

"Παράξενα πράγματα. Ενώ θα έπρεπε να κρυώνω, νιώθω ζεστασιά" είπε το χελιδόνι.
"Νιώθεις έτσι γιατί έκανες μια καλή πράξη" απάντησε ο Πρίγκιπας.
Η ιστορία της φιλίας ανάμεσα σε ένα χελιδόνι κι ένα άγαλμα, τον Ευτυχισμένο Πρίγκιπα, όπως αποτυπώθηκε από την πένα του κορυφαίου Όσκαρ Ουάιλντ.
Ένα παραμύθι για την αξία της προσφοράς και της καλοσύνης.

Στο πέρασμά της από την αρχαιότητα στους σύγχρονους καιρούς και από τον παγανισμό στο Χριστιανισμό, η θρυλική Σαλώμη, συνοδευόμενη πάντα από το κομμένο κεφάλι του Ιωάννη, έχει υποστεί πολλές μεταμορφώσεις. Ιδιαίτερα, όμως, στα τέλη του 19ου αιώνα, το ενδιαφέρον των ζωγράφων και των λογοτεχνών αναζωπυρώθηκε καθώς στο πρόσωπό της αναγνώρισαν το αρχέτυπο της καταστροφικής θηλυκότητας και της fin-de-siecle femme fatale. Η εν λόγω στροφή αντικατοπτρίζει τη γενικότερη υποτίμηση της γυναίκας στο πέρασμα από το 19ο στον 20ό αιώνα, αυτή τη φορά με τη συγκατάθεση της επιστήμης. Αν στην προ Δαρβίνου εποχή η ανθρωπότητα ήταν δημιούργημα του Θεού και όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως φύλου, φυλής, οικονομικής και κοινωνικής θέσης, ήταν, εν δυνάμει τουλάχιστον, ικανοί να φτάσουν σε μια υπερβατική τελείωση, η θεωρία της εξέλιξης έρχεται να προτείνει ότι για τις θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων ευθύνεται η μακρά ιστορική διαδικασία της φυσικής επιλογής. Για πρώτη φορά, οι διακρίσεις των φύλων και των φυλών αποκτούν μια νόμιμη "επιστημονική" βάση αντί του ευάλωτου επιχειρήματος που επικαλείται τη "θεία βούληση". Η κομμένη κεφαλή του Ιωάννη του Βαπτιστή μετά από απαίτηση της Σαλώμης αποτελεί μια διάσημη κεφαλή η οποία ενέπνευσε ζωγράφους σαν τον Μικελάντζελο Καραβάτζιο (Michelangelo Caravaggio), τον Γκούσταβ Κλιμτ (Gustav Klimt), τον Γκυστάβ Μορώ (Gustave Moreau), και λογοτέχνες σαν τους Γκυστάβ Φλωμπέρ (Gustave Flaubert) και Στεφάν Μαλλαρμέ (Stephan Mallarme).
Ο ΌσκαρΟυάιλντ (Oscar Wilde) γράφει τη δική του Σαλώμη το 1891-1892 στα γαλλικά. Δύο χρόνια μετά, το 1894, θα εκδοθεί στα αγγλικά εικονογραφημένο από έναν άλλο Άγγλο δανδή των 1890ς, τον Ώμπρεϋ Μπίρντσλεϋ (Aubrey Beardsley). Ο τελευταίος βούτηξε το πινέλο του μόνο στο μαύρο χρώμα για να περιγράψει ό,τι και ο Όσκαρ Ουάιλντ, τη σκοτεινή πλευρά της ερωτικής επιθυμίας. Αν η θεατρική παράσταση της Σαλώμης στο Λονδίνο απαγορεύτηκε, με πρόφαση την αναφορά του έργου σε βιβλικές μορφές, και μαζί της η θρυλική Σάρα Μπερνάρ (Sarah Bernhardt) έχασε την ευκαιρία να υποδυθεί τη Σαλώμη, το έργο στην έντυπη μορφή του και μαζί οι βιβλικές φιγούρες του Μπίρντσλεϋ που το κοσμούσαν, διέφυγαν της λογοκρισίας και κυκλοφόρησαν ελεύθερα προκαλώντας το δημόσιο όνειδος.[...]

Η παρούσα έκδοση αποτελεί την πρώτη δημοσίευση του δακτυλογραφημένου κειμένου του Ουάιλντ, 120 χρόνια μετά την ημέρα υποβολής του. Η παραλλαγή του μυθιστορήματος που εμφανίζεται στο βιβλίο αυτό, ακολουθεί το διορθωμένο από τον Ουάιλντ κείμενο: αντιπροσωπεύει το μυθιστόρημα όπως το είχε οραματιστεί ο συγγραφέας την άνοιξη του 1890, πριν αρχίσει ο επιμελητής να επεμβαίνει με το μολύβι του πάνω στο κείμενο και πριν από τη μεταγενέστερη «αυτολογοκρισία» του βιβλίου από τον ίδιο τον Ουάιλντ, όταν το διόρθωσε και το επέκτεινε, για τους Γουόρντ, Λοκ και Σία. Το αποτέλεσμα είναι ένα πιο τολμηρό και σκανδαλώδες βιβλίο, πιο γλαφυρό ως προς το σεξουαλικό του περιεχόμενο, και γι’ αυτό το λόγο λιγότερο ικανοποιητικό συγκριτικά προς τις δύο μεταγενέστερες δημοσιευμένες παραλλαγές όσον αφορά την προσαρμογή στις βικτωριανές συμβάσεις αναπαράστασης. Η παρούσα έκδοση σηματοδοτεί την πρώτη φορά που δημοσιεύεται το δακτυλογραφημένο κείμενο του Ουάιλντ, πάνω από 120 χρόνια αφότου ο συγγραφέας του το κατέθεσε στο Περιοδικό του Λίπινκοτ – μια ταιριαστή, διαχρονική ενσάρκωση αυτού που εξομολογήθηκε ο Ουάιλντ, ότι ο Ντόριαν Γκρέι είναι «αυτό που θα ήθελα να είμαι, σε κάποιες άλλες ίσως εποχές».

Η προσωπικότητα του Ντόριαν Γκρέι είναι ένας συνδυασμός τόσων αντιθέσεων που μετά βίας μπορούμε να τις καταλάβουμε. Είναι καλός και συγχρόνως κακός· όμορφος και συγχρόνως ειδεχθής· αψεγάδιαστος και συγχρόνως τρομερά επιλήψιμος. Το πιο σημαντικό όλων: είναι κυριολεκτικά δύο σε ένα - είναι αυτός που είναι, μια ζώσα ύπαρξη και συγχρόνως ένα πορτραίτο, μια ορατή αντανάκλαση της ψυχής του. Το ζήτημα είναι ότι ο Ντόριαν δεν είναι ο μόνος που έχει μια στρεβλή άποψη για την αληθινή ομορφιά. Γνωρίζει καλά ότι και οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την τάση να μπερδεύουν την εξωτερική εμφάνιση με την εσωτερική ομορφιά και γιʼ αυτόν τον λόγο όσο μπορεί να βγάζει μια εικόνα αμαρτωλού προς τα έξω τόσο μπορεί να αμαρτάνει ελεύθερα. Είναι αλήθεια πως φοβερές φήμες πλανώνται γύρω από το όνομά του, αλλά οι άνθρωποι που τον γνωρίζουν από κοντά δεν μπορούν να τις πιστέψουν. Αυτό που τον κάνει να συνεχίζει είναι η τέλεια "εικόνα" του - ζει αποκλειστικά για τις σωματικές απολαύσεις και αντλεί απόλαυση από τα ίδια του τα αισθητικά προτερήματα. Ο Ντόριαν βρίσκει πεισματικά την ευχαρίστηση στην αχρεία και τη διεφθαρμένη ψυχή του. Δεν ανησυχεί για το πορτραίτο του επειδή νιώθει κάποια ενοχή, αλλά επειδή φοβάται μήπως αποκαλυφθεί το μυστικό του. Και το πιο φοβερό μυστικό από όλα είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το πορτραίτο, αλλά το τι σημαίνει για τον Ντόριαν ο τρόπος που βλέπει το πορτραίτο. Έχει πλήρη επίγνωση τού πόσο φαύλος είναι, αλλά δε θέλει να κάνει κάτι για να αλλάξει. Γοητεύεται από τη φαυλότητά του, αγαπά τη φαυλότητα. Στο τέλος του μυθιστορήματος είναι ήδη πολύ αργά - παρά τη φαινομενική αθωότητα και την απίστευτη ομορφιά ο πραγματικός Ντόριαν είναι αμετανόητα κακός.

Η γοητευτική φαντασία του Όσκαρ Γουάιλντ στο "Φάντασμα του Κάντερβιλ" δημιουργεί τον αποσπασματικό μύθο της τυραγνισμένης ζωής μέσα από τις "αφελείς" περιπέτειες ενός φαντάσματος.

Με τη γνωστή δεξιοτεχνία του ο Γουάιλντ, σε όλα τα διηγήματα αυτού του βιβλίου, προσφεύγει στη φιλοσοφική αναζήτηση της ουσίας της ζωής και του θανάτου, αναδεικνύοντας τελικά την υπέρτατη δύναμη της αγάπης.