Pierre Michon

Les voilà, encore une fois : Billaud, Carnot, Prieur, Prieur, Couthon, Robespierre, Collot, Barère, Lindet, Saint-Just, Saint-André. Nous connaissons tous le célèbre tableau des Onze où est représenté le Comité de salut public qui, en 1794, instaura le gouvernement révolutionnaire de l’an II et la politique dite de Terreur. Mais qui fut le commanditaire de cette oeuvre ? A quelles conditions et à quelles fins fut-elle peinte par François-Elie Corentin, le Tiepolo de la Terreur ? Mêlant histoire et fiction, Michon fait apparaître, avec la puissance d’évocation qu’on lui connaît, les personnages de cette « cène révolutionnaire », selon l’expression de Michelet qui, à son tour, devient l’un des protagonistes du drame. Grand Prix du roman de l’Académie française 2009

Huit vies, se diversifiant comme les branches fortes et libres d'un arbre généalogique mental, composent le roman autobiographique d'un homme incessamment fasciné par l'iniquité de sa présence au monde.

"Βίοι Ελάσσονες", γιατί είναι βίοι ταπεινών, ή ελάσσονες ως προς τον βαθμό εκπλήρωσης των ονείρων τους; Και τα δύο. Οκτώ βίοι, τους οποίους ο συγγραφέας ανασύρει από τις οικογενειακές ή προσωπικές του μνήμες, βίοι υποδειγματικοί για την οδυνηρά ανθρώπινη αλήθεια τους που ισοδυναμεί με εξιλέωση. Οκτώ βιογραφίες-αγιογραφίες απλών ανθρώπων που κατακτώντας τη θέση τους στο λογοτεχνικό πάνθεο εκπληρώνουν το όνειρο του αφηγητή-συγγραφέα. Με τη συγγραφή τους, ο συγγραφέας που δεν γράφει, γίνεται επιτέλους ένας συγγραφέας που γράφει. Η θεία Χάρις του γραψίματος, την οποία από χρόνια περιμένει, τον επισκέπτεται. Ο Πιέρ Μισόν λυτρώνεται επιτέλους από την απουσία του γράμματος την οποία ντύνει με λέξεις σφιχτοπλεγμένες, καλοδιαλεγμένες, αρμονικά συνδυασμένες με ρυθμούς που αναδεικνύονται καλύτερα όταν το κείμενο διαβάζεται μεγαλόφωνα εξαιτίας, ή χάριν ίσως, της σχέσης του συγγραφέα με το θέατρο. Ο Μισόν επιλέγει τις λέξεις όπως τα πετραδάκια ενός ψηφιδωτού, τα χρωματιστά τζάμια ενός βιτρώ, για να δημιουργήσει τον χώρο και τον χρόνο της αφήγησής του. Ο χώρος είναι ριζωμένος στην αδρανή μάζα της γαλλικής υπαίθρου, στη λασπερή γη του οργωμένου χωραφιού, στη μολυβένια σκεπή του χειμωνιάτικου ουρανού, αλλά και στην ανάλαφρη πνοή του βραδινού αέρα μέσα στα φυλλώματα, στην ανατριχίλα της γλυσίνας και της φτελιάς, είναι ο χώρος του Μπρέγκελ και του Βατώ. Ο χρόνος αρπάζεται από το παρελθόν, από το τέλος του περασμένου αιώνα, για να δρασκελίσει τις δεκαετίες έως τη σύγχρονη εποχή, την εποχή του αφηγητή-συγγραφέα, έως τον Μάη του ΄68 και τη δεκαετία του ΄70, τη δεκαετία της απεγνωσμένης εξέγερσης, που γνωρίζει καλά πόσο ανώφελη είναι η διαλείπουσα έκρηξή της.

Σὲ ἑπτὰ κεφάλαια συνθέτει ὁ Μισὸν τὴ βιογραφία τοῦ Ρεμπώ. Ἡ διορατικότατη, ἀνηλεὴς εἰλικρίνεια τοῦ ἑνὸς ἀντιμετωπίζει τὴ σὰν ἀμετακίνητο μονόλιθο ἀλήθεια τοῦ Ἄλλου. Μὲ ἀναφορές, συγκαλυμμένες ἢ σαφεῖς, στὴ ρητὴ προτίμηση τοῦ Ρεμπὼ γιὰ ζωγραφιὲς ἁπλοϊκές, παιδικὰ παραμύθια, ἄχαρους ρυθμούς· ἀναφορὲς στὶς φωτογραφίες του καὶ τὸ πασίγνωστο ὀβὰλ πορτραῖτο· στὰ γράμματά του, καὶ στὰ ποιήματά του συνεχῶς, ἀπὸ τὸ Πράσινο χάνι, τοὺς Καθισμένους καὶ τοὺς Ἑφτάχρονους ποιητὲς μέχρι τὴν Παιδικὴ ἡλικία καὶ τὴν Ἐποχή· σκάβοντας βαθιὰ νὰ βρεῖ τὴν ὕλη τῆς σχέσης του μὲ τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς πνευματικοὺς προγόνους του, μὲ τοὺς συγκαιρινούς του ὁμότεχνους καὶ τοὺς ἀκάματους ὣς σήμερα σχολιαστές του καὶ βιογράφους, ὅπως ἐπίσης μὲ τὸν δάσκαλό του Ἰζαμπὰρ φυσικὰ καὶ τὸν Βερλαίν, μέχρι καὶ στὸ Χαρὰρ μὲ τὸν Κωνσταντίνο Σωτῆρο: ὁ Μισὸν γράφει ἕνα ἀριστούργημα πολὺ πυκνὰ ὑφασμένο καὶ στοχαστικὸ καὶ μὲ τὴ συγκίνηση ρυθμισμένο – ἕνα ἀριστούργημα ἐν τέλει ἀντάξιο τοῦ ἔργου καὶ τῆς ζωῆς τοῦ θηρίου ἐκείνου ἀπὸ τὴ Σαρλβίλ.