Amos Oz

Prix Méditerranée étranger 2010.

Nous voici à Tel-Ilan, un village centenaire fondé bien avant la création de l’Etat d’Israël. Une petite communauté y vit entourée de vignes et de vergers, et la vie semble s’écouler paisiblement. Depuis quelque temps pourtant, les gens de la ville envahissent les rues du bourg, et avec eux, la spéculation immobilière et la vulgarité. Et les vieilles maisons, elles-aussi, cachent parfois de bien sombres histoires.
Passah Kedem, député à la retraire, supporte mal la présence sous son toit d’Abdel, un jeune étudiant arabe. Kobi Ezra tente de surmonter la timidité de ses dix-sept ans pour séduire la jolie bibliothécaire, tandis que le maire ne comprend pas pourquoi sa femme lui a fait remettre une note avec ces seuls mots : « Ne te fais pas de soucis pour moi »… En huit nouvelles, Amos Oz fait surgir toute une société imaginaire et serre, entre tendresse, mélancolie et âpreté, la fragilité de nos vies.

L'écrivain évoque son enfance à Kerem Avraham, quartier pauvre de Jérusalem, et le traumatisme lié à la mort de sa mère qui se suicide alors qu'il est adolescent. A l'âge de quinze ans, il quitte son père pour aller vivre dans un kibboutz. Plusieurs années plus tard, devenu romancier, il effectue un long voyage en Europe pour retrouver ses racines. Prix France Culture 2004.

Ο Γιοέλ Ραβίντ εργάστηκε επί σειρά ετών για τις μυστικές υπηρεσίες, αξιοποιώντας το υπερφυσικό του ένστικτο να οσμίζεται το ψέμα και την αλήθεια. Μετά τον χαμό της συζύγου του σε ένα περίεργο ατύχημα, μετακομίζει σε κάποιο προάστιο του Τελ Αβίβ με την κόρη του, τη μητέρα του και την πεθερά του. Αυτή η πρόωρη συνταξιοδότηση θα εξωθήσει τον κεντρικό ήρωα να επανεξετάσει και το δικό του παρελθόν, κυρίως όμως θα τον αναγκάσει να διερευνήσει το συντριπτικό αίνιγμα που σχετίζεται με τη ζωή και τον θάνατο της γυναίκας του. Θα καταφέρει ένας άνθρωπος τόσο μονήρης και κλεισμένος στον εαυτό του να δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον του για την οικογένειά του, να ενταχθεί στην τοπική κοινότητα, να δημιουργήσει κοινωνικές επαφές και φιλίες; Σε τούτη τη λεπταίσθητη αλλά και πληθωρική ιστορία, μια δεξιοτεχνική αφήγηση η οποία μοιάζει με αποκρυπτογράφηση των άφατων διαστάσεων της καθημερινότητας, ο Άμος Οζ ενσταλάζει την κωμωδία, την ποίηση αλλά κι εκείνη την παράξενη αίσθηση τρέλας που διαπερνά κάθε συνηθισμένη ύπαρξη. Το μυθιστόρημα Η γυναίκα που γνώρισα συγκαταλέγεται στα πλέον δημοφιλή έργα του σπουδαίου Ισραηλινού συγγραφέα.

Ο Φίμα είναι πενήντα τεσσάρων ετών, διαζευγμένος δύο φορές και εργάζεται ως υπάλληλος υποδοχής σε μια γυναικολογική κλινική. Είναι επίσης γιος ενός αυτοδημιούργητου εργοστασιάρχη καλλυντικών αλλά, παρά τις λαμπρές πανεπιστημιακές του σπουδές, εξακολουθεί να τον στηρίζει οικονομικά ο ηλικιωμένος πατέρας του. Ο Φίμα ζει στην Ιερουσαλήμ, νιώθει ωστόσο ότι θα έπρεπε να βρίσκεται αλλού. Έχει στο ενεργητικό του διάφορους μυστήριους ερωτικούς δεσμούς, άπειρες φαεινές ιδέες και μια πολλά υποσχόμενη ποιητική συλλογή. Αναρωτιέται ποιος είναι ο σκοπός του κόσμου και γιατί η χώρα του έχει πάρει τον λάθος δρόμο. Τον διακατέχει η ακόρεστη λαχτάρα για κάτι το άπιαστο και η μόνιμη επιθυμία να γυρίσει σελίδα. Να όμως που τώρα, στη διάρκεια ενός μουντού χειμωνιάτικου πρωινού, τον βλέπουμε σε ένα καταθλιπτικό διαμέρισμα να επιδίδεται σε μια ταπεινωτική μάχη, πασχίζοντας να ξεσκαλώσει το πουκάμισό του από το φερμουάρ του παντελονιού του. Με τρόπο συναρπαστικό και στιβαρό, ο Άμος Οζ πλάθει έναν μοναχικό και απρόβλεπτο αντιήρωα, έναν συνδυασμό προφήτη και κλόουν σε διαρκή αναζήτηση, πανέτοιμο ανά πάσα στιγμή για τη συντροφιά μιας γυναίκας, κάποια αποκάλυψη ή την ίδια τη σωτηρία.

«Από τους πλέον αλησμόνητους ήρωες που δημιούργησε ποτέ ο Άμος Οζ. Ο πρωταγωνιστής, ο Φίμα, αποτελεί μια λογοτεχνική διασταύρωση του Θείου Βάνια του Αντόν Τσέχοφ με τον Λέοπολντ Μπλουμ [στον Οδυσσέα] του Τζέιμς Τζόις».

The Washington Post

«Ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα. Έχει μια ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα και αναδίδει κάτι μεθυστικό».

The New Yorker

«Η Τρίτη κατάσταση κυκλοφόρησε στο Ισραήλ το 1991, είκοσι τρία χρόνια πριν από τον Ιούδα, το κύκνειο άσμα του Άμος Οζ, και το ενδιαφέρον είναι ότι έχει πολλά κοινά σημεία με το έργο που μαζί με το Ιστορία αγάπης και σκότους θεωρείται από τα αριστουργήματά του».

Από το επίμετρο της Μάγκυς Κοέν