François Rabelais

Si vous me dictes : " Maistre, il sembleroit que ne feussiez grandement saige de nous escrire ces balivernes et plaisantes mocquettes ", je vous responds, que vous ne l'estes gueres plus de vous amuser à les lire. Toutesfoys sy pour passe temps joyeulx les lisez, comme passant temps les escripvoys, vous et moy sommes plus dignes de pardon qu'un grand tas de sarrabovittes, cagotz, escargotz, hypocrites, caffars, frappars, botineurs, et aultres telles sectes de gens, qui se sont desguisez comme masques pour tromper le monde. Rabelais

Στους αναγνώστες Φίλοι αναγνώστες που το βιβλίο τούτο διαβάζετε, το κάθε πάθος από πάνω σας πετάξετε κι από το διάβασμά του μη σκανταλιστείτε: ούτε κακό ούτε προστυχιά μέσα του θα βρείτε. Κι αλήθεια είναι πως στάλα τελειότητας εδώ πάλι δε θα μάθετε, πάρεξ για το ζήτημα του γέλιου. Άλλο θέμα η καρδιά μου δε δύναται να διαλέξει, σαν βλέπει το σαράκι που σας σκάβει και σας τρώει. Κάλλιο για γέλια παρά για κλάματα να γράφω, αφού το γέλιο είναι γνώρισμα τ’ ανθρώπου μόνο. Ο Φρανσουά Ραμπελαί (1483–1553) πρόσθεσε στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση το μεγαλείο της φυσικής και πνευματικής ζωής με οδηγούς δύο γίγαντες: τον πατέρα Γαργαντούα και τον γιο Πανταγκρυέλ, με συνοδούς και φίλους, που οι ανθρώπινες διαστάσεις τους είναι πρότυπα ηθικής, παιδείας, ειρήνης, φιλίας. Μια ομάδα που διασχίζει τα άγονα και απονεκρωμένα εδάφη του σχολαστικισμού, της θρησκευτικής και πολιτικής απάτης, μάχεται τον παραλογισμό της εξουσίας, ορθώνει το «Μοναστήρι του Θελήματος», όπου άντρες και γυναίκες ζουν κατά το «θέλημά» τους. Όσο για το ύφος και τη γλώσσα, η ακριβολογία συνυφαίνεται με τη βωμολοχία και τη γελοιοποίηση, δημιουργώντας τον μοναδικό «ραμπελαισιανό» κανόνα. Ο Καζαμίας με τίτλο Πανταγκρυελίνειον Προγνωσιάριον για το έτος 1533 μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ο αναγνώστης μπορεί να τον συμβουλευτεί, υψώνοντας το ποτήρι του προς τιμήν του πνεύματος του Ραμπελαί.

Τίποτα πιο θεραπευτικό από το παιχνίδι του λόγου και του σώματος. Τίποτα υγιέστερο από το οργιώδες του νου. Τίποτα ισχυρότερο από την λοιδωρία της ανευθυνότητας και της μωροφιλοδοξίας. Τίποτα πιο ανθρώπινο από την προτροπή "Κάνε ό, τι θελήσεις". Στην αυγή των Νέων Χρόνων, εκεί όπου γεννιούνται και ωριμάζουν οι ελπίδες ενός Πολιτισμού ελευθερίας και αυτοσεβασμού, οι γίγαντες Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ, πατέρας και γιος, απλώνουν μπροστά μας έναν πλούτο ζωής και τον μοιράζουν αντίδωρο στον αναγνώστη. Ο Φρανσουά Ραμπελαί άνοιξε διάπλατη την πόρτα του κόσμου και έδειξε τον ορίζοντα του Ανθρώπου. Τέτοια κληρονομιά δεν παύει να είναι απαραίτητη. Δεν παύει να διεκδικείται.