Julio Cortázar

"Marelle est une sorte de capitale, un de ces livres du XXe siècle auquel on retourne plus étonné encore que d'y être allé, comme à Venise. Ses personnages entre ciel et terre, exposés aux résonances des marées, ne labourent ni ne sèment ni ne vendangent : ils voyagent pour découvrir les extrémités du monde et ce monde étant notre vie c'est autour de nous qu'ils naviguent. Tout bouge dans son reflet romanesque, la fiction se change en quête, le roman en essai, un trait de sagesse zen en fou rire, le héros, Horacio Oliveira, en son double, Traveler, l'un à Paris, l'autre à Buenos Aires.
Le jazz, les amis, l'amour fou d'une femme, la Sibylle, en une autre, la même, Talita, la poésie sauveront-ils Oliveira de l'échec du monde ? Peut-être car Marelle offre plusieurs entrées et sorties. Un mode d'emploi nous suggère de choisir entre une lecture suivie, "rouleau chinois" qui se déroulera devant nous, et une seconde, active, où en sautant de case en case nous accomplirons une autre circumnavigation extraordinaire.
Le maître de ce jeu est Morelli, l'écrivain dont Julio Cortázar est le double. Il cherche à ne rien trahir en écrivant et c'est pourquoi il commence à délivrer la prose de ses vieillesses, à "désécrire" comme il dit. D'une jeunesse et d'une liberté inconnues, Marelle nous porte presque simultanément au paradis où on peut se reposer et en enfer où tout recommence".

«Καθώς περνούσα τον τρίτο όροφο, το κουνελάκι σάλευε μέσα στην παλάμη μου. Η Σάρα με περίμενε πάνω για να με βοηθήσει να βάλω μέσα τις βαλίτσες… Τι να της έλεγα; Ότι ήταν ένα καπρίτσιο, ότι είχα περάσει από ένα μαγαζί για κατοικίδια; Τύλιξα το κουνελάκι μέσα στο μαντίλι μου και το ’βαλα στην τσέπη του πανωφοριού μου αφήνοντας το πανωφόρι ξεκούμπωτο για να μην το συνθλίψω. Μόλις που κουνιόταν. Η μικρή του συνείδηση θα πρέπει να του αποκάλυπτε σημαντικά γεγονότα: πως η ζωή είναι μια ανοδική κίνηση μ’ ένα τελικό κλικ, αλλά κι ένας χαμηλός, λευκός και περίκλειστος ουρανός που μυρίζει λεβάντα, στον πάτο μιας χλιαρής τρύπας.» Ζώον: κάθε έμβιο ον, εκτός από τα φυτά, κάθε οργανισμός με την ικανότητα της κίνησης και της συναίσθησης, π.χ. οι γάτες, τα κουνέλια, οι τίγρεις, οι μανκούσπιες κ.ά. Ζωολογία: φυσιογνωστική επιστήμη, που περιγράφει, κατατάσσει και μελετά τα ζώα. Ζωολόγιο: η πρώτη συλλογή διηγημάτων του Χούλιο Κορτάσαρ (1951), αυτή που τον συνέδεσε με την πρωτοπορία της νοτιοαμερικανικής λογοτεχνίας στην οποία έμελλε να εδραιωθεί με το μεγαλειώδες Κουτσό του, και αυτή που ξεκινάει με το αριστουργηματικό «Κατειλημμένο σπίτι», το πρώτο δημοσιευμένο διήγημά του και αυτό που προκάλεσε το θαυμασμό τού -συνήθως φειδωλού σε επαίνους συγχρόνων το- Χόρχε Λουίς Μπόρχες.

«Κάπου κάπου εμφανιζόταν ένας ξένος, κάποιος που ελισσόταν ανάμεσα στ’ αυτοκίνητα ερχόμενος απ’ την άλλη πλευρά του αυτοκινητόδρομου ή από τις εξωτερικές σειρές της δεξιάς κι έφερνε κάποια είδηση, πιθανότατα ανακριβή, που ταξίδευε από αυτοκίνητο σε αυτοκίνητο κατά μήκος πυρωμένων χιλιομέτρων. Ο ξένος απολάμβανε την εντύπωση που προκαλούσε, τον κρότο από τις πόρτες που άνοιγαν όταν οι επιβάτες έσπευδαν να σχολιάσουν την είδηση, αλλά μετά από λίγο ακουγόταν κάποια κόρνα ή κάποια μίζα, και τότε ο ξένος το ’βαζε στα πόδια, και τον έβλεπες να κάνει ζιγκ ζαγκ ανάμεσα στ’ αυτοκίνητα ώσπου να φτάσει στο δικό του και να σωθεί απ’ τη δίκαιη οργή των άλλων.»