Ένας μικρός Ελληνικός Κόσμος

Ο ελληνικός πολιτισμός γεννήθηκε όταν οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να μεταναστεύουν, να διασκορπίζονται και να ιδρύουν νέες κοινότητες σε παράκτιες περιοχές. Αυτές οι κοινότητες, οι αποικίες, λειτουργούσαν ως αποκεντρωμένα δίκτυα γύρω από ένα εικονικό κέντρο, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα ― μια οπτική αντίστροφη από τη ρωμαϊκή θέαση του mare nostrum. Θα ήταν εύλογο άραγε να εκφράσει κανείς τον θαυμασμό του για τους Έλληνες, που δημιούργησαν έναν τέτοιο πολιτισμό παρά τη σταθερά αυξανόμενη απόσταση ανάμεσα στα σημεία εγκατάστασής τους, τα συνεχώς διευρυνόμενα δίκτυά τους και την απουσία όμορων εδαφών; Στην εποχή μας η έννοια του δικτύου κυριαρχεί (δίκτυα τηλεοπτικά, μεταφορών, ηλεκτροδότησης, διαδίκτυο κ.λπ.) και είμαστε περισσότερο ανοιχτοί σε έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης τέτοιων ιστορικών ερωτημάτων. Στην προσπάθειά μας να εξετάσουμε τον σχηματισμό των αρχαίων δικτύων, μέσω των οποίων αναδεικνύονταν και διαδίδονταν τα κυριότερα κοινά χαρακτηριστικά του πολιτισμού και της ταυτότητας των Ελλήνων, το μοντέλο του «μικρού κόσμου» και οι νέες ιδέες της θεωρίας των δικτύων μάς προσφέρουν μια πανοραμική θέαση του πανελλήνιου ιστού, με τους «κόμβους», τους «δεσμούς» και τις «ροές» του, φωτίζοντας σημαντικές πτυχές της αρχαϊκής κοινωνίας.