Νίκος Φωτιάδης

Η σύγκριση της γαστρονομίας δύο μαγειρικών παραδόσεων που εκτείνονται στο βάθος του χρόνου και που αντιστοιχούν σε δύο από τους μακροβιότερους πολιτισμούς του κόσμου, εκείνους της Ελλάδας και της Κίνας, παρουσιάζει εξ ορισμού σημαντικό ενδιαφέρον. Τόσο στο επίπεδο της γευσιγνωσίας όσο και σ' αυτό της Ιστορίας του πολιτισμού. Στην περίπτωση της αρχαίας Ελλάδας, του Βυζαντίου και της αρχαίας Κίνας, η σχετική έρευνα επιφυλάσσει μια έκπληξη: τις βαθιές ομοιότητες τόσο στην αντίληψη όσο και στις γεύσεις και τις τεχνικές. Οι ομοιότητες αυτές δύσκολα μπορούν να εξηγηθούν ως σύμπτωση ή ως αλληλεπίδραση. Βέβαια, από την εποχή του Βυζαντίου και μετά οι επαφές ανάμεσα στους δύο λαούς πυ- κνώνουν - νωρίτερα οι επαφές τους ήταν μάλλον έμμεσες. Το ελληνικό φαγητό έχει αλλάξει πολύ από την Αρχαιότητα και το Βυζάντιο, αντίθετα η Κίνα φαίνεται να διαφυλάσσει πιο αυστηρά τις παραδόσεις της. Γι' αυτό θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς κάτι φαινομενικά παράδοξο που όμως είναι αλήθεια: αν θέλουμε να γευτούμε αρχαιοελληνικό φαγητό πρέπει να δοκιμάσουμε κινεζικό! Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τη γεύση, σίγουρα το ξινόγλυκο είναι μια πανάρχαια κοινή συνήθεια. Αν και η κινεζική γαστρονομία έχει διατηρήσει αυτή τη διάσταση, στην ελληνική χρειάζεται λίγο περισσότερο ψάξιμο για ν’ ανακαλύψουμε χοιρινό με κυδώνια, κατσικάκι βραστό με μέλι, ψάρι σαβόρο με ξίδι και μέλι ή πετιμέζι, αρνάκι με κορόμηλα, γλυκιά κολοκυθόπιττα με αλμυρό τυρί και σταφίδες κ.ά. Προκειμένου να αναδείξουν την εκλεκτική συγγένεια των δύο γαστρονομικών παραδόσεων, οι συγγραφείς του τόμου, έπειτα από πολυετή έρευνα, συγκεντρώνουν εδώ παραπλήσιες ενδιαφέρουσες συνταγές μαγειρικής από τους δύο λαούς. Συνταγές με μικρές ή μεγαλύτερες αποκλίσεις ως προς στην παρασκευή τους, καθώς και μια σειρά ελληνικών συνταγών με κινεζική προσέγγιση.

Ο αρχιμάγειρας Νίκος Φωτιάδης, με αφετηρία μερικά από τα πιο γνωστά «μαγειρικά» ρεμπέτικα και παραδοσιακά τραγούδια, συγκεντρώνει στον Μουσικό περίδρομο εύγευστες ελληνικές συνταγές που αντλούν την έμπνευσή τους από τη μουσική μας παράδοση. Ζυμώνει χάσικο ψωμί παρέα με την άσπρη φραντζολίτσα του Μάρκου Βαμβακάρη· στήνει τσουκάλι για κακκαβιά συντροφιά με τον Γιάννη Παπαϊωάννου και τον Χαράλαμπο Βασιλειάδη· φτιάχνει με σπανάκι το αρνάκι που στέλνει ο χασάπης για να γλυκάνει τη ζωντοχήρα Ελένη του Γιοβάν Τσαούς· σβήνει μερακλίδικα με κρασί τον κεφάτο κόκορα του Βασίλη Τσιτσάνη· ετοιμάζει σιροπιαστές τουλούμπες στον ρυθμό της «Τομπουρλίκας» του Παναγιώτη Τούντα. Ο Μουσικός περίδρομος  δεν είναι ένα απλό βιβλίο μαγειρικής. Οι πρώτες εκτελέσεις των τραγουδιών που παρουσιάζονται, οι στίχοι τους αλλά και η συγκυρία που τα γέννησε, έχουν καταγραφεί με κάθε δυνατή φροντίδα και διανθίζονται με πλούσιο εικονογραφικό υλικό, ενώ η μουσική πλευρά του βιβλίου παρουσιάζεται όχι μόνο πρωτότυπη αλλά και… ενισχυμένη: Το βιβλίο συνοδεύεται από CD με επιλεγμένα τραγούδια σε σύγχρονες επανεκτελέσεις από τους Γιάννη Κότσιρα, Μπάμπη Τσέρτο, Νάντια Καραγιάννη, Πάνο Ρεντίφη, Γιώτα Λιαποπούλου, τα σχήματα «Ρεμπετιέν» και «Ρομβία» κ.ά., ώστε να μεταφέρει πλήρως στον αναγνώστη την ατμόσφαιρα που το εμπνέει. Τέλος, ηχογραφούνται για πρώτη φορά, ειδικά για την παρούσα έκδοση, τα τραγούδια «Αχ φασουλάδα», σε στίχους των εξόριστων του Άη-Στράτη, και «Ελ Ντάμπα», σε στίχους των εξόριστων του στρατοπέδου της Ελ Ντάμπα.