Τι είναι ένας βιβλιοϋπάλληλος: Σπουδή στην υπαλληλική μνησικακία

Ο βιβλιοϋπάλληλος είναι ημιμαθής· γνωρίζει τους τίτλους και τα εξώφυλλα των βιβλίων, και ίσως κάπως αόριστα αυτό που αποκαλεί το θέμα τους, ποτέ όμως το περιεχόμενό τους. Στη φιγούρα του η ημιμάθεια προβάλει αυτάρεσκη, αυτοαναφορική και ολοκληρωμένη· και αποτελεί ακριβώς, αυτή η ιδιότητά του, το επαγγελματικό προτέρημα που του εξασφαλίζει τα προς το ζην και μια θέση στον κόσμο. Όσο περισσότερα "γνωρίζει" τόσο πιο ημιμαθής γίνεται, εφόσον όλη αυτή η συσσωρευμένη "γνώση" δεν του χρησιμεύει για να αλλάξει τη ζωή του αλλά τον βυθίζει όλο και περισσότερο στην έξη του επαγγέλματός του, ενός κακοπληρωμένου white collar, ενός garcon του πνεύματος που δεν μπορεί ποτέ να γευτεί αυτά που προσφέρει.
Αυτή η αξεδιάλυτη αντίφαση, η contradictio in objecto της ύπαρξής του, προσδίδει στον βίο του μιαν αύρα δράματος, κάτι το τραγικό, αν και τώρα πια γνωρίζουμε ότι τα δράματα των αστών σπανίως ξεπερνούν το επίπεδο της ιλαροτραγωδίας. Αλιόσια Καραμαζώφ, Χανς Κάστροπ, Βιτάντζελο Μοσκάρντα, Fisher King, Χίου Σέλγουιν Μώμπερλυ, κι όλες οι γυναίκες μαντάμ Μποβαρύ· να ποια είναι η κουστωδία που τον συντροφεύει στην Αναζήτηση για το Χάσιμο του Χρόνου και μάλιστα σε τιμή ευκαιρίας. Δεν είναι μόνο οι βόμβες που Ερημώνουν τη Γη, και δεν είναι μόνο φαντάροι οι εξαπατημένοι υπηρέτες της κουλτούρας του ολέθρου. Υπάρχουν στρατιές ηλιθίων που, χωρίς τον εξαναγκασμό του στρατιώτη, απεκδύονται αυτοβούλως την προσωπικότητά τους προκειμένου να γευτούν τις χαρές της εθελοδουλείας και τα ψεύτικα πάθη της. Σ' αυτή τη στρατιά ο βιβλιοϋπάλληλος διεκδικεί επαξίως τη σαρδέλα του δεκανέα.