Οι αρετές της περιαυτολογίας

Ο αυτοέπαινος, ο αυτοθαυμασμός και ο κομπασμός ήταν γνώριμες συνήθειες στην αρχαιότητα —όπως άλλωστε και σήμερα. Το πάθος αυτό, που γινόταν κάποτε μανία, χαρακτήριζε όλων των ειδών τους ανθρώπους, πλούσιους και φτωχούς, επιφανείς και αφανείς, νέους και γέροντες— μολονότι ενδέχεται να εκδηλωνόταν κάπως συχνότερα στους γέροντες. Και όπως ακριβώς σήμερα, προκαλούσε συχνά δυσαρέσκεια, λύπηση, ενόχληση, εχθρότητα ή και αηδία. Επειδή ωστόσο λίγοι μπορούσαν να αποφύγουν την περιαυτολογία, ο Πλούταρχος, στην πραγματεία του που περιλαμβάνει ο τόμος αυτός, ανέλαβε να δώσει συμβουλές ώστε να μετριάζονται οι αρνητικές αντιδράσεις και να επιτυγχάνεται κάποιο όφελος. Ο Αίλιος Αριστείδης πάλι, στο δεύτερο κείμενο που περιλαμβάνει ο τόμος, ισχυρίζεται ότι ακόμα και ο ακραίος κομπασμός είναι κάποτε αδήριτη ανάγκη καθώς και χρέος προς την αλήθεια. Ο Τάσος Νικολαΐδης είναι Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η Ελισάβετ Κούκη είναι ψυχαναλύτρια, έχει σπουδάσει Αρχαιολογία στο Παρίσι και μελετά το έργο του Αίλιου Αριστείδη. Τα βιβλία της σειράς καλούν σε έναν νέο διάλογο με την αρχαιότητα. Τα κείμενα κάθε τόμου, που προσφέρονται σε νεοελληνική απόδοση, φωτίζουν όψεις της καθημερινής ζωής, των θεσμών ή των ιδεών που εξακολουθούν να διατηρούν την επικαιρότητά τους. Επιπλέον, επιλέγονται με στόχο να αναδειχθεί τόσο ο πλούτος όσο και η ποικιλία των συμπεριφορών και των νοοτροπιών του αρχαίου κόσμου. Εμφανίζουν τους αρχαίους Έλληνες διαφορετικών εποχών και διαφορετικών πεποιθήσεων να διαλέγονται και να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους ή με αλλοεθνείς· και τους εθνικούς να διαλέγονται ή να αντιπαρατίθενται με Ιουδαίους ή χριστιανούς. Η αρχαιότητα προβάλλει έτσι από τη μια πλευρά επίκαιρη και από την άλλη σύνθετη, πολύμορφη και αντιφατική.