Alejo Carpentier

Les prestigieux paysages des îles et de la mer des Caraïbes sont le décor de ce roman baroque et tragique où le grand écrivain cubain fait revivre des événements peu connus de la Révolution française.

Autour du mystérieux personnage de Victor Hugues, qui joue un rôle important à la Guadeloupe en 1791, puis en Guyane où il devra renier son idéal, on voit toute l'Amérique de langue espagnole évoluer vers son émancipation. On revit l'atmosphère coloniale de La Havane, les drames sanglants de la grande Révolution, la guerre contre les Anglais, la guerre de course... Il est difficile de lire ce roman qui évoque le passé avec tant de force sans penser à des événements d'aujourd'hui.

Ο Αλέχο Καρπεντιέρ αναπλάθει με τον δικό του τρόπο και τις δικές του προσωπικές εικασίες, την αινιγματική μορφή του Χριστόφορου Κολόμβου, ανατρέχοντας στα λίγα κείμενα της εποχής για τον μεγάλο εξερευνητή, και στους μύθους που συνόδευσαν επί τέσσερις αιώνες την πολυτάραχη ζωή του. Ήταν ο Κολόμβος ήρωας ή απατεώνας; Πότε έλεγε την αλήθεια, και πότε κατασκεύαζε με δεξιοτεχνία τα ψέματά του, για την επιδίωξη του σκοπού του; Τον 19ο αιώνα, στο Βατικανό προσπάθησαν να τον αγιοποιήσουν. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, ο συγγραφέας επιχειρεί να αιτιολογήσει το σκεπτικό εκείνων των ανθρώπων που τον θαύμαζαν και υποστήριζαν πως ήταν ένας ήρωας και ένας άγιος, αλλά και να κατανοήσει τον μυστικοπαθή και θρησκόληπτο χαρακτήρα ενός μοναχικού εξερευνητή, για τον οποίο δεν διαθέτουμε καν μια έγκυρη προσωπογραφία. Όπως ακριβώς αγνοούμε τα χαρακτηριστικά του Κολόμβου, το ίδιο μυστήριο παραμένει και η σκέψη του.

Δέκατος όγδοος αιώνας... Στη διάρκεια του καρναβαλιού της Βενετίας ένας πάμπλουτος Μεξικανός μεταμφιεσμένος σε Μοντεζούμα, τον τελευταίο Αζτέκο αυτοκράτορα, και ο μαύρος Κουβανός υπηρέτης του συναντούν τον Βιβάλντι. Όταν στην πορεία τους προστίθενται ο Χέντελ με τον Σκαρλάτι, επισκέπτονται όλοι μαζί το Οσπεντάλε ντελα Πιετά, το γυναικείο μοναστήρι στο οποίο εργαζόταν ο Βιβάλντι, για να καταλήξουν αργότερα στο μνήμα του Ίγκορ Στραβίνσκι. Και έπεται συνέχεια, αφού πρόσωπα και χρονολογίες συγχέονται... Σε αυτό το μικρό αριστούργημα ο Κουβανός Αλέχο Καρπεντιέρ, μουσικολόγος εκτός από μεγάλος συγγραφέας, συνθέτει και αναβιώνει με χάρη και γνώση ένα Κοντσέρτο Μπαρόκ έτσι όπως μόνο ο ίδιος ο Βιβάλντι θα μπορούσε να το έχει γράψει.