Ernst Cassirer

Την άνοιξη του 1929 στο ελβετικό χωριό Νταβός διεξήχθη ένα φιλοσοφικό συνέδριο που έμελλε να αφήσει το ιδιαίτερο αποτύπωμά του στην ιστορία και την εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης. Έφερνε αντιμέτωπους δύο κορυφαίους στοχαστές του προηγούμενου αιώνα: τον Ερνστ Κασσίρερ και τον Μάρτιν Χάιντεγκερ. Η αντιπαράθεσή τους αφορούσε εντέλει όχι μόνο δύο διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις του έργου του φιλοσόφου του καθαρού Λόγου Ιμάνουελ Καντ, οι οποίες προκύπτουν από δύο διαφορετικές σχολές σκέψης -τον νεοκαντιανισμό και τη φαινομενολογία, που σύντομα θα αποσυντίθεντο-, αλλά και δύο διαφορετικές προσεγγίσεις της φιλοσοφίας συνολικά. Η διαμάχη έγινε αισθητή στην εποχή της ως διαμάχη της παλιάς σκέψης με την καινούργια. Αλλά στους οπαδούς του ενός ή του άλλου φιλοσόφου, μπορεί κανείς πάντα να αντιτάξει τα λόγια του Χάιντεγκερ που έκλειναν τη συζήτηση: "Στην ιστορία της φιλοσοφίας το πρώτο βήμα είναι να απελευθερωθεί κανείς από τη διαφορά των θέσεων και των απόψεων".

Ο Έρνστ Κασίρερ ανήκει σε εκείνους τους “παρεξηγημένους” σύγχρονους στοχαστές που το έργο τους διακόπηκε απότομα από τη λαίλαπα του φασισμού και του εθνικοσοσιαλισμού. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται, ωστόσο, παγκοσμίως ένα ζωηρό ενδιαφέρον για το σύνολο του έργου του. Τούτο οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους: στις πολύ σημαντικές κοινωνικοπολιτικές του προεκτάσεις, στη διεπιστημονικότητα και στην οικουμενικότητα που το διέπει καθώς και στην εκ νέου ανακάλυψη της σημασίας και του επίκαιρου χαρακτήρα της θεωρίας του Κασίρερ περί μύθου. Στη Φιλοσοφία των συμβολικών μορφών ο Κασίρερ αποδίδει στο μύθο, όπως και στη γλώσσα, την ικανότητα να δομεί μέσω της χρήσης συμβόλων τον ανοίκειο “παθητικό κόσμο των απλών εντυπώσεων” και να τον μετατρέπει σε έναν κόσμο της “καθαρής πνευματικής έκφρασης”. Τούτη η συμβολοποιητική λειτουργία του ανθρώπινου πνεύματος δεν γίνεται αντιληπτή αλληγορικά. Αντιθέτως, ο νέος κόσμος του συμβόλου παρουσιάζεται στη συνείδηση ως “αντικειμενική” πραγματικότητα. Στην ιδιότητα αυτή του μύθου, στην πίστη στην αντικειμενική υπόσταση και στην αντικειμενική δύναμη του συμβόλου, έγκειται η ιδιαίτερη έλξη που ασκεί τούτος στον άνθρωπο ανά τους αιώνες, αλλά συνάμα και η επικινδυνότητά του.