André Gide

Ces quatre dialogues avec Corydon, le médecin des âmes, se présentent comme un essai de clarification sur le sujet délicat de l'homosexualité masculine.

Non exchangeable - non refundable

Un long dialogue de Gide avec ses personnages au fur et à mesure de leur création. Ce journal, qui est aussi son "cahier d'étude", permet de mieux sentir le mécanisme créateur, l'intelligence critique, l'ironie du grand romancier.

Voyage imaginaire, quête improbable... Urien et ses compagnons errent de la mer des Sargasses à la mer glaciale. "Ils ignorent leur destinée et ne gouvernent pas leur navire, mais un désir de volonté les leurre et leur fait prendre pour résolue la route que suivra leur nef hasardeuse." Profondément marqué par le symbolisme, Le voyage d'Urien est une oeuvre riche et ambiguë dans laquelle se mêlent poésie, émotion et ironie.

"De ? sormais, une immense plainte m'habite ; je sais des choses dont je ne puis pas prendre mon parti. Quel de ? mon m'a pousse ? en Afrique ? Qu'allais-je donc chercher dans ce pays ? J'e ? tais tranquille. A pre ? sent, je sais : je dois parler". Pendant près d'un an, de juillet 1926 à mai 1927, Gide a parcouru en compagnie du jeune Marc Allégret l'Afrique équatoriale française, depuis l'embouchure du Congo jusqu'au lac Tchad. Il en a ramène ce journal de voyage qui, publié en 1937 (et suivi, un an plus tard, du "Retour du Tchad"), dénonciation de l'hostilité des pratiques des compagnies commerciales à l'égard des Noirs (en particulier le chantier colonial de la ligne "Congo-Océan", responsable de la mort de 17000 ouvriers), provoqua de très vives réactions de la droite française.

Η μετάφραση των ποιημάτων είναι το είδος της γραφής που δίνει τη μικρότερη ικανοποίηση. Όσο καλά και να δουλέψει κανείς, όσο επιτυχής και αν είναι, θα υπάρχει πάντα ένα αντικείμενο - το πρωτότυπο - που μένει εκεί για να μας δείχνει πως βρισκόμαστε πάντα χαμηλότερα από το σωστό, πως ακόμη κι αν πάμε ψηλότερα, πάλι χαμηλότερα θα είμαστε· αλίμονο αν προσπαθήσουμε να καλυτερέψουμε το ποίημα που μεταφράζουμε. Και τούτο ακόμη: όταν μεταφράζουμε από μια ξένη γλώσσα που ξέρουμε λίγο ή πολύ, σε μια γλώσσα - τη δική μας - που μας είναι έμφυτη και την αγαπούμε περισσότερο, κάνουμε κάτι, μου φαίνεται, σαν εκείνους τους ανθρώπους που βλέπουμε στα μουσεία, προσηλωμένους με πολλή προσοχή, ν' αντιγράφουν, είτε για να ασκηθούν είτε γιατί κάποιος τους το παράγγειλε, πίνακες δαιφόρων ζωγράφων. Μ' αυτή την έννοια ονόμασα τούτο το βιβλίο "Αντιγραφές". Αλήθεια, η δουλειά που συγκεντρώνω εδώ είναι η επιλογή από μια ευρύτερη προσπάθεια που έκαμα για να δοκιμάσω τι μπορεί να σηκώσει, στα χρόνια που έζησα, η γλώσσα μας. Εκτός από το κίνητρο αυτό, δεν έχει άλον ειρμό η συλλογή αυτή, και δεν θα ήταν σωστό να της αποδοθεί ο σκοπός της ανθολόγησης ή της αξιολόγησης. Τέλος θα έπρεπε ίσως να σημειώσω συνοπτικά ότι η μετάφραση από ξένες γλώσσες είναι σα να μεταφέρουμε στον τόπο μας ένα ελάχιστο απόσπασμα ενός ολόκληρου κόσμου, του κόσμου της γλωσσικής έκφρασης - θα έλεγα της ποιητικής τάξης - όπου ανήκει το ποίημα. Και αν πάρω την περίπτωση ενός ακραίου αναγνώστη, μου φαίνεται κάποτε ότι η προσπάθειά του πρέπει να μοιάζει μ' εκείνη του φυσιοδίφη, που από το τυχαίο εύρημα ενός σπονδύλου είναι υποχρεωμένος να ανασυστήσει ένα ολόκληρο προκατακλυσμιαίο θηρίο. Υπερβολή. Αλλά μου είναι χρήσιμη, γιατί δείχνει ότι το μεταφρασμένο ποίημα δεν μπορεί να έχει, με τη νέα του μορφή, τις ίδιες λειτουργίες που είχε στη γλώσσα του μεταφραστή. [...] Γιώργος Σεφέρης (Προλόγισμα στην πρώτη έκδοση, Σεπτέμβριος 1963)

Ο Ζερόμ, ένα ασθενικό αγόρι που μεγαλώνει στο Παρίσι, περνά τα καλοκαίρια του στο σπίτι του θείου του στη Χάβρη. Εκεί θα γεννηθεί ο βαθύς έρωτάς του για την ξαδέρφη του την Αλίσα. Η σχέση τους όμως δεν θα εξελιχθεί όπως θα αναμενόταν, αφού η Αλίσα θα πειστεί πως η αγάπη του Ζερόμ για κείνην θέτει σε κίνδυνο την ψυχή του και θα αποφασίσει να τον σώσει θυσιάζοντας την ομορφιά της. Μια καθηλωτική ιστορία που εξερευνά τα όρια του έρωτα και της αυταπάρνησης, το μυθιστόρημα το οποίο καθιέρωσε τον Αντρέ Ζιντ ως έναν από τους κορυφαίους γάλλους συγγραφείς. Η πόρτα ήταν κλειστή. Η εσωτερική κλειδαριά δεν πρόβαλε όμως σχεδόν καμία αντίσταση και με ένα χτύπημα του ώμου θα μπορούσα να τη σπάσω... Εκείνη τη στιγμή άκουσα θόρυβο από βήματα. Κρύφτηκα στην εσοχή του τοίχου. Δεν μπορούσα να δω ποιος έβγαινε από τον κήπο. Ωστόσο άκουσα, ένιωσα ότι ήταν η Αλίσα. Έκανε τρία βήματα μπρος και φώναξε αδύναμα: «Εσύ είσαι Ζερόμ;». Η καρδιά μου, που χτυπούσε σαν τρελή, σταμάτησε και, καθώς ο λαιμός μου είχε γίνει κόμπος και δεν μπορούσα να βγάλω λέξη, εκείνη επανέλαβε πιο δυνατά: «Ζερόμ, εσύ είσαι;». Ακούγοντάς τη να με φωνάζει, με κατέλαβε τέτοια συγκίνηση που έπεσα στα γόνατα.

Οι "Κιβδηλοποιοί" αποτελούν σημαντική καμπή στη ζωή και τη σταδιοδρομία του Ζιντ, κορυφαία στιγμή στην πορεία διαμόρφωσης του μυθοπλαστικού κόσμου του. Διχασμένος μεταξύ της επιθυμίας του για ένα έργο πληθωρικό, τροφοδοτούμενο απ’ όλα όσα προσφέρει η ζωή, και εκείνης για ένα έργο αποκαθαρμένο μάλλον παρά "καθαρό", ο Ζιντ θα συνθέσει τελικά ένα έργο που συνιστά μείζον σημείο αναφοράς στην ιστορία του μυθιστορήματος. Προσφέροντας έτσι ένα ευρύ φάσμα μυθιστορηματικών μεθόδων και προσεγγίσεων, οι "Κιβδηλοποιοί" άσκησαν βαθιά επίδραση σε ουκ ολίγα μεταγενέστερα μυθιστορήματα. Ήταν ένα είδος φόρου τιμής, όταν, το 1948, στον πρόλογό του στο Portrait d’un inconnu της Nathalie Sarraute, ο Σαρτρ έγραφε ότι μετά τους Κιβδηλοποιούς, όπως και μετά τον Ναμπόκοφ και τον Evelyn Waugh, το μυθιστόρημα επιμένει να "αμφισβητεί τον εαυτό του" και "να αναστοχάζεται την ίδια του την υπόσταση". Alain Goulet "Αυτό που θα ήθελα να είναι το μυθιστόρημα;" σημειώνει ο Ζιντ στο προσωπικό του Ημερολόγιο, "Ένα σταυροδρόμι, μια διασταύρωση προβλημάτων". Δηλαδή τα διάφορα θέματα των "Κιβδηλοποιών", όπως η σύγκρουση των γενεών, η εξέγερση εναντίον της οικογένειας, η ομοφυλοφιλία, η θρησκεία, το καλό και το κακό, η κιβδηλεία, η σχέση της λογοτεχνίας με τη ζωή, δεν παρουσιάζονται απλώς μέσα από ποικίλες οπτικές γωνίες, αλλά ενσαρκώνονται και μέσα από ποικίλες προσωπικότητες, πυροδοτώντας τα σχετικά προβλήματα που προ-κύπτουν από αυτή τη διαφοροποίηση των χαρακτήρων. Γιατί οι ιδέες του Ζιντ είναι αξεχώριστες από τη μυθοπλαστική του φαντασία, δηλαδή από τον ήρωα που τις ενσαρκώνει. Με τους Κιβδηλοποιούς, ο Ζιντ δεν κατόρθωσε μόνο να γράψει ένα νεωτερικό μυθιστόρημα, ικανό να ανατρέψει τις αναγνωστικές συνήθειες της εποχής του, αλλά δημιούργησε και νέες προοπτικές για το μυθιστόρημα του μέλλοντος: άρνηση του ρεαλισμού· συμβολή του αναγνώστη στη διαμόρφωση του νοήματος· πολλαπλασιασμός και σχετικοποίηση των οπτικών γωνιών, έτσι ώστε η αποκατάσταση της αλήθειας να καθίσταται προβληματική. (Αλεξάνδρα Σαμουήλ, από την Εισαγωγή της)

Το κείμενο του βιβλίου αυτού δεν αποτελεί απλώς πηγή βιογραφικών πληροφοριών και κάποιων αισθητικών κρίσεων, ούτε και μόνο ένα μνημείο μεταφραστικής και γλωσσικής αγωγής για την παράδοσή μας. Εδώ παρακολουθούμε ακόμη και τον κεντρικό ήρωα να μιλάει για τον εαυτό του· ο συγγραφέας βλέπει απ' έξω (και μεταθανάτια) αυτόν τον "μονόλογο" και προσθέτει τη δική του εξομολόγηση· την όλη παράσταση θεωρεί εκ των υστέρων και από σημαίνουσα απόσταση χρόνου ο μεταφραστής, που αφήνει κι ένα πιθανό σχόλιο στην ίδια τη ζωή του· κι εμείς προσερχόμαστε, με την προνομία του τελευταίου ματιού, να στοχαστούμε πάνω στους κονωνικούς όρους της δημιουργίας και στο βαθμό που η τέχνη διαπλέκεται με τη ζωή και ίσως την ορίζει.