Maurice Maeterlinck

Στο "Εσωτερικό" του Μωρίς Μαίτερλινγκ αποτυπώνεται το προνομιακό θέμα που διαπερνά όλο το έργο του βέλγου νομπελίστα συμβολιστή -η υπαρξιακή αδυναμία του ανθρώπου, παραδομένου ανελέητα στο πεπρωμένο του. Συγκαταλεγόμενο μεταξύ των "στατικών δραμάτων", που συνέθεσε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, το περίφημο αυτό μονόπρακτο διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά του είδους: Πρόσωπα ακίνητα, παθητικά και δεκτικά του αγνώστου, έντονη αίσθηση του υψηλού προσώπου (που συχνά ταυτίζεται με τον θάνατο, είναι η μοίρα ή το πεπρωμένο), το ζήτημα του τραγικού στην καθημερινότητα (απουσία ηρωισμού, το απλό γεγονός να ζει κανείς είναι τραγικό). Κατά τον Claude Regy, διάσημο γάλλο σκηνοθέτη που ανέβασε το έργο το 1985, στο "Εσωτερικό", ο Μαίτερλινγκ δεν μεταγράφει τη ζωή μιας οικογένειας στο εσωτερικό ενός σπιτιού, αλλά το εσωτερικό μάλλον του καθενός. Εγκαινιάζει αυτό που ο Εντγκάρ Μορέν διερμηνεύει με τρόπο πολύ απλό ως εκείνο που είναι όχι πλέον η "εποχή του ανθρώπου των σπηλαίων, αλλά η εποχή του σπηλαίου του ανθρώπου." Για την απόδοση όμως της τραγικής ανθρώπινης "αμηχανίας" μπροστά στον θάνατο, ο συγγραφέας υποσκάπτει τα συστατικά που τού προσφέρει η δραματικά φόρμα -τη δράση, τον διάλογο, την πλοκή- επινοώντας κυριολεκτικά μια νέα θεατρική γλώσσα. Η πρωτοφανής ακόμα και σήμερα νεότητα της γλώσσας αυτής κατατάσσει το "Εσωτερικό" στα αφανή αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Κείμενα για την αγάπη, τη σιωπή, το θάνατο, τη θειότητα, το κάλλος και την καλοσύνη. Ο Μωρίς Μάτερλινκ μιλάει για τα μεγάλα θέματα που τον απασχόλησαν σ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, και που πάντοτε τα αντιμετώπιζε ως θελκτικά μυστήρια. Στον τόμο αυτό, ο Βέλγος νομπελίστας τα προσεγγίζει με την πνευματική συνδρομή σπουδαίων μυστικιστών της μεταφυσικής σκέψης και της λογοτεχνίας: του Πλωτίνου, του Ryusbroeck, του Emerson, του Swedenborg, του Novalis, του Carlyle και άλλων. Τα δοκίμια του θησαυρού των ταπεινών συνιστούν μια πρόταση να αφουγκραστούμε τη μύχια ζωή, η οποία κρύβεται -χωρίς να αδρανεί- πίσω από τον κόσμο της καθημερινότητας, και η οποία ενεργοποιεί βιώματα μιας άλλης τάξης που δεν λογοδοτούν στους γνωστούς και περιορισμένους κώδικες των διανθρώπινων σχέσεων. Φωτεινός ακόμη κι όταν μιλάει για το σκοτάδι, ενορατικός ακόμη κι όταν διατυπώνει συλλογισμούς, ο Μάτερλινκ μας δίνει με τα δοκίμια του μια ελκυστική εικόνα για ό,τι αιώνιο ενοικεί στην επίγεια ύπαρξη.