W. H. Auden

non-exchangeable & non-refundable

Η μετάφραση των ποιημάτων είναι το είδος της γραφής που δίνει τη μικρότερη ικανοποίηση. Όσο καλά και να δουλέψει κανείς, όσο επιτυχής και αν είναι, θα υπάρχει πάντα ένα αντικείμενο - το πρωτότυπο - που μένει εκεί για να μας δείχνει πως βρισκόμαστε πάντα χαμηλότερα από το σωστό, πως ακόμη κι αν πάμε ψηλότερα, πάλι χαμηλότερα θα είμαστε· αλίμονο αν προσπαθήσουμε να καλυτερέψουμε το ποίημα που μεταφράζουμε. Και τούτο ακόμη: όταν μεταφράζουμε από μια ξένη γλώσσα που ξέρουμε λίγο ή πολύ, σε μια γλώσσα - τη δική μας - που μας είναι έμφυτη και την αγαπούμε περισσότερο, κάνουμε κάτι, μου φαίνεται, σαν εκείνους τους ανθρώπους που βλέπουμε στα μουσεία, προσηλωμένους με πολλή προσοχή, ν' αντιγράφουν, είτε για να ασκηθούν είτε γιατί κάποιος τους το παράγγειλε, πίνακες δαιφόρων ζωγράφων. Μ' αυτή την έννοια ονόμασα τούτο το βιβλίο "Αντιγραφές". Αλήθεια, η δουλειά που συγκεντρώνω εδώ είναι η επιλογή από μια ευρύτερη προσπάθεια που έκαμα για να δοκιμάσω τι μπορεί να σηκώσει, στα χρόνια που έζησα, η γλώσσα μας. Εκτός από το κίνητρο αυτό, δεν έχει άλον ειρμό η συλλογή αυτή, και δεν θα ήταν σωστό να της αποδοθεί ο σκοπός της ανθολόγησης ή της αξιολόγησης. Τέλος θα έπρεπε ίσως να σημειώσω συνοπτικά ότι η μετάφραση από ξένες γλώσσες είναι σα να μεταφέρουμε στον τόπο μας ένα ελάχιστο απόσπασμα ενός ολόκληρου κόσμου, του κόσμου της γλωσσικής έκφρασης - θα έλεγα της ποιητικής τάξης - όπου ανήκει το ποίημα. Και αν πάρω την περίπτωση ενός ακραίου αναγνώστη, μου φαίνεται κάποτε ότι η προσπάθειά του πρέπει να μοιάζει μ' εκείνη του φυσιοδίφη, που από το τυχαίο εύρημα ενός σπονδύλου είναι υποχρεωμένος να ανασυστήσει ένα ολόκληρο προκατακλυσμιαίο θηρίο. Υπερβολή. Αλλά μου είναι χρήσιμη, γιατί δείχνει ότι το μεταφρασμένο ποίημα δεν μπορεί να έχει, με τη νέα του μορφή, τις ίδιες λειτουργίες που είχε στη γλώσσα του μεταφραστή. [...] Γιώργος Σεφέρης (Προλόγισμα στην πρώτη έκδοση, Σεπτέμβριος 1963)

Ο Γουίσταν Χιου Ώντεν (1907-1973) υπήρξε ο ύπατος ποιητής της γενιάς του, που ονομάστηκε "Γενιά του Ώντεν" (αλλιώς "Γενιά του '30"). Τον χαρακτήρισαν ποιητή της πόλης και της Ιστορίας· θεωρήθηκε επίσης ως ο ποιητής που κατεξοχήν αποτύπωσε στο έργο του το πνεύμα του 20ού αιώνα: βίωσε σημαντικά πολιτικά γεγονότα, ταξίδεψε από ήπειρο σε ήπειρο, μελέτησε σε βάθος μερικά από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά και πολιτικά ρεύματα της εποχής του. Ποιητής πηγαίος και γνήσιος, σε συνεχή εγρήγορση, μίλησε όσο λίγοι για την "Εποχή της αγωνίας". Μαθήτευσε στην ποίηση του Μπρεχτ και του Καβάφη και έγραψε ποιήματα αντιρομαντικά, στοχαστικά, ειρωνικά. Με γλώσσα ανεπιτήδευτη και τολμηρή, με απαράμιλλη τεχνική δεξιοτεχνία, προσπάθησε να πειθαρχήσει το πληθωρικό του ταλέντο γράφοντας κυρίως έμμετρα ποιήματα, ομοιοκατάληκτα. "Αποστολή του ποιητή είναι να διαφυλάξει την ιερότητα της γλώσσας. Το μόνο μου καθήκον είναι η σωστή χρήση της μητρικής γλώσσας", συνήθιζε να λέει.Στο ανά χείρας δίγλωσσο βιβλίο o Eρρίκος Σοφράς (που εδώ και είκοσι πέντε χρόνια μεταφράζει απαιτητικά ποιητικά έργα: Ντίκινσον, Μπωντλαίρ, Πέννα) ανθολογεί, μεταφράζει και σχολιάζει δώδεκα αντιπροσωπευτικά ποιήματα του Ώντεν, κυρίως από τη σημαντικότερη συλλογή του "Another Time" / "Μια άλλη φορά" (1939). Ποιήματα ερωτικά και πολιτικά, άλλα έμμετρα και άλλα σε ελεύθερο στίχο, ελεγειακά, στοχαστικά και κάποια ανάλαφρα (γραμμένα για να μελοποιηθούν).

Δυο ελεγειακά ποιήματα του W. H. Auden (1907-1973), του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του (της βρετανικής γενιάς του '30), από τη συλλογή "Another Time" ("his best collection of poetry"), βιβλίο που τύπωσε μόλις έφτασε στη Νέα Υόρκη, το 1939, εγκαταλείποντας την Ευρώπη, το Δεύτερο Πόλεμο και την επέλαση του φασισμού.

Το πρώτο ποίημα είναι το "Πένθιμο μπλουζ" ("Funeral Blues"), για το θάνατο του αγαπημένου. Γράφτηκε το 1936 για ένα θεατρικό έργο των Ώντεν και Ίσεργουντ, με μουσική του Μπέντζαμιν Μπρίττεν, ο οποίος αργότερα το συμπεριέλαβε στον κύκλο τραγουδιών Four Cabaret Songs. Έγινε πολύ γνωστό από την ταινία του Mike Newell Four Weddings and a Funeral (1994).

Το δεύτερο ποιήμα, "Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς" ("Ιn Memory of W. B. Yeats"), γράφτηκε το Φεβρουάριο του 1939 και δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά το θάνατο του μεγάλου Ιρλανδού ποιητή, που υπήρξε δάσκαλος του Ώντεν στη γλώσσα και την τέχνη. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ποιήματα της αγγλικής γλώσσας στον 20ό αιώνα. O Λορεντζάτος σημειώνει στο Ημερολόγιό του (Collectanea, c 821):"όλα τα βιβλία που γράφτηκαν για τον ποιητή δεν προσθέτουν ή δεν αλλάζουν σχεδόν τίποτα στις καίριες γραμμές τις χαραγμένες στου W. H. Auden το ''Ιn Memory of W. B. Yeats''".

Το βιβλίο κυκλοφορεί σε 700 αριθμημένα αντίτυπα. Το σχέδιο του εξωφύλλου φιλοτέχνησε η Χλόη Ομπολένσκι ειδικά για την έκδοση αυτή που αφιερώνεται από τον μεταφραστή Ερρίκο Σοφρά "Στη σκιά του Βασίλη Διοσκουρίδη".