Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας

""Το γεγονός ότι η τραγική επικαιρότητα των παρατηρήσεων και των διαπιστώσεων που περιλαμβάνονται στις σελίδες δεν οφείλεται μόνο στην ενορατική ματιά του στοχαστή, αποτελεί ασφαλώς και το μέγα ερώτημα των καιρών"", παρατηρεί σε εισαγωγικό, διευκρινιστικό της σημείωμα η μεταφράστρια - επιμελήτρια του βιβλίου Κατερίνα Δασκαλάκη, σύντροφος ζωής του Κώστα Αξελού. ""Ακριβώς αυτή η επικαιρότητα οδήγησε στη νέα μετάφραση και δημοσίευση του κειμένου, όχι χωρίς αγωνία και δισταγμούς, αλλά και με τη βαθιά πεποίθηση ότι, έστω και μετά από τόσα χρόνια, το ελληνικό κοινό μπορεί κάτι να κερδίσει από τούτη την ανάγνωση κι ότι έτσι και ο ίδιος θα το ενέκρινε"", προσθέτει. (Από την παρουσίαση της έκδοσης) Γραμμένο το 1954 στα γαλλικά, το κείμενο αυτό του Κώστα Αξελού μοιάζει περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ. Ο μόλις τριάντα ετών τότε φιλόσοφος, εξόριστος στο Παρίσι, καταγράφει τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα μέσα από τις δυσπλασίες της. Εντοπίζοντας την αδυναμία παραγωγής σκέψης, άρα αδυναμία αυτογνωσίας, και την αδυναμία παραγωγής έργου, άρα την αδυναμία προσαρμογής στους όρους της νεωτερικότητας, περιγράφει μια νεοελληνική κοινωνία η οποία σπαράσσεται από τους εσωτερικούς διχασμούς στην προσπάθειά της να αναζητήσει ταυτότητα. Και όπως λέει χαρακτηριστικά, η Ελλάδα είναι μια ""σχεδόν πραγματικότητα"" που προσπαθεί να καλύψει το κενό της σκέψης δημιουργώντας μύθους . (ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Τα Νέα, Βιβλιοδρόμιο"", 11/12/2010) Ποια προϋπόθεση θέτει ο Αξελός για να μετατραπεί η Ελλάδα από εισαγωγέα-καταναλωτή ξένων επιτευγμάτων σε παραγωγό-κατασκευαστή του πεπρωμένου της; Την ικανότητα ανταπόκρισης στη νεωτερική πραγματικότητα: και ως νεωτερικό ορίζει αυτό που είναι θεμελιωμένο στη δρώσα υποκειμενικότητα, αυτό που διαθέτει αυτό-συνείδηση η οποία ερμηνεύει τον εαυτό της και τον κόσμο, αυτό που τρέφεται από τη θέληση για δύναμη και δεν διστάζει να εξορμήσει για να κατακτήσει τον κόσμο. (ΕΛΙΣΑΒΕΤ KΟΤΖΙΑ, Η Καθημερινή, 31/12/2010)