Ιφιγένεια Θεοδώρου

"Αλήθεια, πώς σμιλεύει ο Χρόνος τους χαρακτήρες ενός βιβλίου; Μεγαλώνουν όπως όλοι μας; Γερνούν; Μένουν αιχμάλωτοι στις κλειστές σελίδες ή δραπετεύουν από τις ιστορίες και τους συγγραφείς αναζητώντας πλήρωση μέσα από ένα διαφορετικό τέλος;" Τριάντα χρόνια μετά, η Ιφιγένεια Θεοδώρου συναντάει πάλι τους ήρωες του πρώτου της βιβλίου Χρυσός, Λιβάνι και Σμύρνη, πιάνοντας από την αρχή το νήμα της ζωής τους. Ιωάννα, Έλσα, Ευτυχία, Μιχαήλ Άγγελος, Συμπέλ, Πολίτισσα, Ιφιγένεια της Εφέσου: εφτά γνώριμα πρόσωπα αναζητούν ακόμα εκείνη την πρωταρχική θάλασσα-πατρίδα που αγκαλιάζει και παρηγορεί σαν στοργική μητέρα. Μια συλλογή διηγημάτων που μελετάει την ιστορική αλλά και εσωτερική εξορία των ανθρώπων, την άσβεστη λαχτάρα του νόστου σε έναν τόπο προγονικό και τα παράδοξα παιχνίδια που παίζει ο χρόνος στη ζωή, την έμπνευση και τη δημιουργία.

Με αφορµή τη Θράκη και µε τον έρωτα ως πρόσχηµα… Τι σχέση έχει ένας φιλόδοξος διπλωµάτης µε τους µουσουλµάνους κατοίκους της Θράκης; Τι κοινό συνδέει τη µικρή κόρη ενός πρέσβη µε µια δωδεκάχρονη από ένα µειονοτικό χωριό της Ξάνθης; Μπορεί ένας παράφορος έρωτας να ελευθερώσει τις ψυχές και τις ριζωµένες θρησκευτικές αντιλήψεις;Μεγάλη Παρασκευή, ένα δυστύχηµα ανατρέπει τα σχέδια των διακοπών του πρέσβη Ορέστη Λεούση και της οικογένειάς του, καθώς και την πασχαλιάτικη ατµόσφαιρα στο σπίτι του Έλληνα πρόξενου στη Σµύρνη. Όλοι βρίσκονται αντιµέτωποι µε τη µικρήΜελέκ, που βγαίνει σώα από τα συντρίµµια και µε την πεισµατική σιωπή της τους παρασέρνει µέσα από τους ορεινούς δρόµους της Θράκης στην αναζήτηση του λόγου του ταξιδιού της στα µικρασιατικά παράλια.Ένα ατµοσφαιρικό µυθιστόρηµα που µαγεύει µε τη γλώσσα και τις εικόνες που αβίαστα αναδύονται από τις σελίδες του. ΄Ενα επίκαιρο βιβλίο που επινοεί τον µύθο του αναδεικνύοντας τη σηµερινήπραγµατικότητα, ανακινεί θέµατα πολιτιστικής ταυτότητας, γλώσσας, θρησκείας και το ζήτηµα της συνύπαρξης µε το διαφορετικό που ζει και κινείται δίπλα µας. Ορεσίβιοι καλλιεργητές του καπνού και επαγγελµατίες της διεθνούς διπλωµατίας ζουν για λίγες µέρες γύρω από την αινιγµατικήΜελέκ, τόσο διαφορετικοί και συγχρόνως όµοιοι µεταξύ τους, αλλάζουν δρόµους, τόπους, τρόπο ζωής και γλώσσα, αλλά ποτέ δε λησµονούν. Τους συνδέει το κοινό ταξίδι, το δικό µας ταξίδι στη ζωή: έρωτας και θάνατος. 

Η Δέσποινα χάνει τον άντρα της έπειτα από σύντοµη σοβαρή αρρώστια. Θα ταξιδέψει στο Πήλιο µαζί µε τη Λιάνα και την Πέπη, φίλες της που της συµπαραστέκονται, για να ξεκαθαρίσουν τα πράγµατά του στο εξοχικό σπίτι που ήταν για χρόνια το ησυχαστήριό του. Οι τρεις τους καλούνται να διαχειριστούν την απουσία του Μάνου, αλλά και τις δικές τους απώλειες, παλιά ανεξόφλητα πένθη, καταχωνιασµένες µνήµες, µυστικά και ψέµατα που ανατρέπουν τις ισορροπίες µεταξύ τους. Οι συζητήσεις και οι µύχιες σκέψεις τους, καθώς µοιράζονται σκηνές από το παρελθόν σαν ένα εσωτερικό ταξίδι ενάντια στον χρόνο, φωτίζουν αισθήµατα και πράξεις· αναλογίζονται όσα έχουν χάσει, όσα δεν πρόφτασαν ή όσα απερίσκεπτα επέτρεψαν να φύγουν µέσα από τα χέρια τους. Η Ιφιγένεια Θεοδώρου καταδύεται στα βαθύτερα συναισθήµατα των ηρωίδων της κυνηγώντας το τέρας της απώλειας µε µόνο εφόδιο τον έρωτα. «Ο έρωτας ξεφτιλίζει τον θάνατο, µε έρωτα τον ξεγελάς, η ηδονή σε τρέφει…» Για πόσο όµως; Για «όσο κρατάει το προσωρινό, αυτό το λίγο που τελειώνει…».

Έφτασα στη Σμύρνη τον Σεπτέμβριο του ’91... Τέτοιες μέρες που οι Τούρκοι γιορτάζουν την καταστροφή της πόλης με θεόρατες σημαίες κρεμασμένες στα κρατικά κτίρια, κατακόκκινα σεντόνια λες και βάφουν με αίμα τις προσόψεις τους. Άπειρη στις επαγγελματικές μετακινήσεις του διπλωμάτη συντρόφου μου, με ένα δίχρονο μωρό στις αποσκευές μου, έστησα τη ζωή μου στα χοντρά ντουβάρια του παλιού δίπατου της παραλίας, στο αρχοντικό του Καπετανάκη. Να αγναντεύω την αντικρινή ακτή, να μετρώ τα καραβάκια που τραβούσαν απέναντι για το Κορδελιό, να ξαναδιαβάζω για το εθνικό τραύμα. Ύστερα ανυπόμονη ξεχύθηκα στους δρόμους της Σμύρνης ψάχνοντας σημάδια του αλλοτινού της μεγαλείου και νιώθοντας στην ατμόσφαιρα την αποφορά της πυρκαγιάς. Στις πόρτες των διατηρητέων ελληνικών σπιτιών με καλωσόριζαν νέες κυράδες, στα μαγαζιά με φίλευαν χαμόγελα και γαλιφιές κι εγώ κρυφάκουγα στα καφενεία τις λεβαντίνες που αντάλλαζαν σχόλια στα ελληνικά. Με ρωτούσαν οι φίλοι, πώς είναι η Σμύρνη απέναντι; Τότε, εβδομήντα χρόνια μετά την καταστροφή, όλοι ήξεραν για τον χαμένο παράδεισο και τη μικρασιατική τραγωδία, κανείς όμως για τη Σμύρνη στο ξεψύχισμα του εικοστού αιώνα, για τους λιγοστούς χριστιανούς που σεργιανούσαν ακόμα στο «Και», για τα ρωμαίικα σπίτια, αγέρωχα να θυμίζουν την ιστορική όψη μιας προκυμαίας, συνώνυμης με τον ανθρώπινο πόνο και τον ξεριζωμό. Πρόκειται για μία συλλογή επτά διηγημάτων, επτά «στιγμών» της καθημερινής ζωής στη σύγχρονη Σμύρνη. Η επαφή της συγγραφέα με τη σημερινή πόλη, η αγάπη της για τους εναπομείναντες Ρωμιούς και για τα λιγοστά νεοκλασικά σπίτια, αποτυπώνονται στο βιβλίο αυτό με λυρισμό, ζεστασιά και ευαισθησία. Χωρίς καμία ιστορική καταγραφή καταφέρνει να παρασύρει τον αναγνώστη σ' ένα παιχνίδι ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα.