Σατωμπριάν

Ο Ζεφ, κυνηγημένος από τον πανάρχαιο αλβανικό Κώδικα, ζει κρυμμένος στην Ελλάδα, σε ένα γλυκό καταφύγιο, βιώνοντας μια προσωρινή ευτυχία, μεθυσμένος από τον ήλιο και τον έρωτα, μακριά από τα βλέμματα των συμπατριωτών του. Κουβαλάει μαζί με τις αναμνήσεις της πατρίδας του και τις παλιές κωδικοποιημένες συνήθειες που ρυθμίζουν τη ζωή του.

Θα καταφέρει να αποφύγει τη μοίρα του, ή μήπως ο ίδιος, δέσμιος των αρχαίων αιματηρών εθίμων και γοητευμένος από το μεγαλείο του Κώδικα, ως αναπόσπαστο τμήμα της ύπαρξής του, κρίνει ότι πρέπει να εφαρμοστεί πάνω του η τιμωρία;

Αλβανοί και Έλληνες προσπαθούν να συνυπάρξουν όχι μόνο μέσα από αυτά που τους ενώνουν αλλά και μέσα από τα στοιχεία που τους διαφοροποιούν. Και οι λιγοστές στιγμές ευτυχίας γίνονται ακόμα πιο πολύτιμες μπροστά στον σκοτεινό πανάρχαιο Κώδικα του Λεκ Ντουκαγκίνι, που ορίζει τη ζωή και τον θάνατο.

[...] Όποια κι' αν ήταν τα κίνητρα, το ταξίδι από το Παρίσι στα Ιεροσόλυμα έγινε. Κι αν αυτό το ταξίδι έμεινε ιστορικό, δεν είναι τόσο γιατί πρόσθεσε ένα ακόμα κεφάλαιο στην αρκετά περιπετειώδη κι' εξωτερικά κι' εσωτερικά ζωή του Σατωβριάνδου, αλλά γιατί απ' αυτή την εμπειρία, βγήκε ένα βιβλίο που έμεινε στην ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας σαν το πρώτο θεμελιακό ενός είδους που από τότε δεν έπαψε να αλλάζει και που τόσο θέριεψε και πλήθυνε στους καιρούς μας -αυτούς τους καιρούς των τόσο εύκολων ταξιδιών- ώστε αυτή η ακμή του, αυτός ο πληθωρισμός του, αυτό το ευκολόγραφτό του, να είναι, από μια μεριά, κι' ένα είδος παρακμής του. Ο Σατωβριάνδος, λοιπόν, ξεκινώντας για την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή, και γυρίζοντας από κει, μ' ένα βιβλίο, καθιέρωσε σταθερά δυο μοντέρνους τύπους ζωής και δημιουργίας. Τον συγγραφέα που ταξιδεύει και το πεζογράφημα των λογοτεχνικών εντυπώσεων. Και το πρώτο μέρος του "Οδοιπορικού" του, που σχεδόν πιάνει και τον μισόν όγκο του βιβλίου, είναι θρεμμένο από την Ελλάδα, του 1806. Κι' αν η αρχαία Ελλάδα που με τόσο ρομαντικό πάθος αναζήτησε ο Σατωβριάνδος από τη Σπάρτη, την Ελευσίνα και την Αθήνα, ήταν ακόμη ολόκληρη σχεδόν θαμμένη κάτω από βαθειά στρώματα σκόνης που αγωνιζόταν από καιρό σε καιρό να τα ξεσκαλίσει μια πρωτόπειρη και ερασιτεχνική αρχαιολογία σποραδικών ξένων περιηγητών, η Ελλάδα η σύγχρονη του Σατωβριάνδου, ήταν κι αυτή σα χαμένη, σαν αόρατη, σαν να ήταν όλα τα έμψυχα όντα κάπου κρυμμένα και κουρνιασμένα, "γιατί τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά". Πέρα από το καλαισθητικό ή οποιοδήποτε άλλο, αυτό είναι το πρώτο αίσθημα που νοιώθει ανατριχιάζοντας ο σημερινός Έλληνας αναγνώστης καθώς βυθίζεται στα πρώτα κεφάλαια του "Οδοιπορικού". [...]