Τέσσερις παθιασμένοι καθηγητές της γερμανικής φιλολογίας αναζητούν τα ίχνη του Πρώσου συγγραφέα Μπένο Φον Αρτσιμπόλντι. Την τελευταία φορά που έδωσε σημεία ζωής βρισκόταν στη Σάντα Τερέσα, μια πόλη της ερήμου στα σύνορα Μεξικού και ΗΠΑ όπου εκατοντάδες γυναίκες έχουν βρεθεί άγρια δολοφονημένες.
Από την κατεστραμμένη Ευρώπη μέχρι την έρημο της Σονόρα στα σύνορα Μεξικού-Τέξας, που τη στοιχειώνουν οι άλυτοι φόνοι γυναικών, ο Μπολάνιο αφηγείται την ιστορία της ζωής του Χανς Ράιτερ, γεννημένου το 1920, που εξελίσσεται σε μεγάλο Γερμανό συγγραφέα με το ψευδώνυμο Αρτσιμπόλντι, και ταυτόχρονα καταγράφει με την ανατριχιαστική νηφαλιότητα αστυνομικής αναφοράς την αλυσίδα των φόνων (απομίμηση των δολοφονιών πού στοιχειώνουν την πραγματική Σιουδάδ Χουάρες στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού). Μέσα από πολυάριθμα γκροτέσκα πορτρέτα και φλερτάροντας με όλα τα λογοτεχνικά είδη, δημιουργείται μια εικόνα του εικοστού αιώνα με πινελιές από την Αποκάλυψη.
«Είμαι δεκαεφτά ετών και ίσως κάποια μέρα καταφέρω να γράψω καλά διηγήματα επιστημονικής φαντασίας. Πριν από μια εβδομάδα έχασα την παρθενιά μου. Με την αγάπη μου, Γιαν Σκρέγια, αλλιώς Ρομπέρτο Μπολάνιο ».
ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ το θάνατο του Ρομπέρτο Μπολάνιο στη Βαρκελώνη, φτάνει στα χέρια μας άλλο ένα ανέκδοτο χειρόγραφό του : ένα νεανικό, συχνά παραληρηματικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης, του 1984. « Το μυθιστόρημά μου πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ώς το 1986 », έγραφε. « Άγιε Φίλιπ Κ. Ντικ, λυπήσου με ! ». Το Πνεύμα της επιστημονικής φαντασίας δίνει την αίσθηση ολοκληρωμένου μυθιστορήματος. Αποτελεί επίσης ένα συναρπαστικό υπόδειγμα της ποιητικής του Μπολάνιο, καθώς και του βαθμού έμπνευσής του από την μπητ λογοτεχνία των Μπάρροουζ και Κέρουακ.
Στο Πνεύμα της επιστημονικής φαντασίας οι δυό νέοι πρωταγωνιστές Γιαν Σκρέγια και Ρέμο Μοράν είναι Χιλιανοί που δραπέτευσαν από τη στρατιωτική δικτατορία στην πατρίδα τους και βρέθηκαν στη συναρπαστική Πόλη του Μεξικού τη δεκαετία του 1970, ένα μέρος που σφύζει από μπαρ, καφέ και συζητήσεις, μια πόλη που μέσα στα χρόνια έχει υποδεχτεί μετανάστες από την Ευρώπη και τη Νότια Αμερική, ανθρώπους που βρήκαν εκεί καταφύγιο από τους πολέμους, τις διώξεις ή την ανία. Ο Ρέμο είναι ο ανήσυχος, έρχεται σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο. Γράφει βιβλιοκριτικές, παρακολουθεί εργαστήρια ποίησης, συμμετέχει στην πολυτάραχη νυχτερινή ζωή. Ο Γιαν είναι ο ερημίτης, σπάνια βγαίνει από το δώμα που μοιράζονται. Ο βασικός του διάλογος με τον εξωτερικό κόσμο διεξάγεται μέσα από τα γράμματα που στέλνει σε αγαπημένους του συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, μεταξύ άλλων στον Τζέημς Τίπτρη Τζούνιορ, στην Ούρσουλα Λε Γκεν και στον Φριτς Λάιμπερ (οι οποίοι εμφανίζονται σποραδικά στις σελίδες του βιβλίου).
Ο έρωτας ή μάλλον το σεξ προσφέρει στον Γιαν ένα φανταστικό μέλλον πιο προσιτό σε ό,τι αποκαλεί πατρίδα του. Αφού ερωτεύθηκε μια βραβευμένη ποιήτρια, την Ανχέλικα, γράφει στον Φίλιπ Χοσέ Φάρμερ, θρύλο της επιστημονικής φαντασίας, που για τον Γιαν έχει γράψει με τον πιο ριζοσπαστικό τρόπο για το σεξ και το μέλλον. Για έναν συνεπαρμένο έφηβο, τί θα μπορούσε να είναι πιο άμεσο, πιο γαλαξιακό, από το σεξ;
Ο Μπολάνιο πέθανε το 2003, πολύ νέος, μόλις πενήντα ετών, και δεν πρόλαβε να δει το πάθος που το έργο του προκάλεσε στον εκδοτικό κόσμο και τη γοητεία που άσκησε πάνω στους αναγνώστες. Ίσως μόνο η περίπτωση του Φίλιπ Κ. Ντικ μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του Μπολάνιο ως προς την ακαδημαϊκή και μη αναγνώρισή του.