Το άγνωστο αριστούργημα

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ ΜΕΓΑΡΟ, στη γωνία της οδού και της γέφυρας Des Grands-Augustins, είναι του 15ου αιώνα. Μου ήταν ήδη γνωστή η κατοικία ευπατριδών του 17ου αιώνα, στον αριθμό 7, καθώς και οι δύο τελευταίοι όροφοι που είχαν γίνει το ατελιέ του ΠΙΚΑΣΣΟ. Πριν απ' αυτόν, εκεί μέσα έκανε πρόβες σε θεατρικά έργα ο Jean-Louis Barrault, που υπέδειξε αυτούς τους περίεργους διαθέσιμους χώρους στον Πικάσσο, κι αυτός δελεάστηκε αμέσως. Ένα δέλεαρ αυτού του σπιτιού: εδώ είχε τοποθετήσει ο Μπαλζάκ το "Άγνωστο Αριστούργημά του". Σ' αυτό εδώ το σπίτι έβαζε τον μαιτρ Frenhofer να συναντιέται με τον Franz Porbus και τον Nicolas Poussin· εδώ μέσα ο ήρωας του αφηγήματός του, που η δίψα του για το απόλυτο τον απομάκρυνε όλο και περισσότερο απ' την αναπαράσταση της φύσης, δημιούργησε και κατέστρεψε το αριστούργημά του, και πέθανε... Άλλωστε, ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει ο Μπαλζάκ αυτό το σπίτι, την απότομη και σκοτεινή σκάλα, ανταποκρίνεται αρκετά εντυπωσιακά στο πώς είναι σήμερα ο χώρος. Ο Πικάσσο, συγκινημένος και ερεθισμένος απ' την ιδέα να πάρει τη θέση της φημισμένης σκιάς του Frenhofer, νοίκιασε αμέσως το ατελιέ. Αυτό έγινε το 1937. Και στο ίδιο μέρος που γράφτηκε το "Άγνωστο Αριστούργημα", ζωγράφισε το "πασίγνωστο αριστούργημα": την "Γκουέρνικα".--Brassai