Η Πάπισσα Ιωάννα

Η Πάπισσα Ιωάννα είναι χωρίς αμφιβολία το πιο πολυδιαβασμένο και συζητημένο βιβλίο της Ελληνικής Γραμματολογίας, ένα βιβλίο που ακόμα και σήμερα κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, όχι βέβαια για τις σκανδαλιστικές του πλευρές που τόσο θορύβησαν την κοινωνία της εποχής του, όσο σαν ένα δείγμα γραφής που ξαφνιάζει για την πρωτοτυπία του, το σπιθηροβόλο του πνεύμα και την ευρηματικότητα του ύφους, ενός ύφους που αποτελεί και την κατεξοχήν «αποκλειστικότητα» του συγγραφέα του. Γραμμένο και τυπωμένο στα 1866, όταν ο Εμμανουήλ Ροϊδης ήταν μόλις τριάντα ετών, γνώρισε αμέσως μιαν εκπληκτική κυκλοφοριακή επιτυχία («δεν έμεινε σχεδόν άνθρωπος που να μην το διάβασε») και σ’ αυτό συνετέλεσε ασφαλώς και ο αναπόφευκτος αφορισμός του από την εκκλησία – και εξακολουθεί να θεωρείται το περισσότερο αντιπροσωπευτικό (οπωσδήποτε το πιο γνωστό) έργο του συγγραφέα, μολονότι μεταγενέστερα γραπτά αποδεικνύουν στο έπακρο τις αρετές και τη μοναδική ιδιοτυπία του θρυλικού πια «ροϊδειου ύφους». Η Πάπισσα Ιωάννα είναι το μοναδικό μυθιστόρημα («μεσαιωνική μελέτη» τη θέλει ο ίδιος) που έγραψε ο Εμμανουήλ Ροϊδης.