Βασίλης Κορακιανίτης

Το λεξικό αυτό ξεκίνησε πριν από [...] χρόνια, ενόψει της ανάγκης για επικοινωνία μεταξύ των δύο λαών, που την έβλεπα έντονη μέσα από την εργασία μου στην Ιαπωνική Πρεσβεία, όχι μόνο για να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλο, αλλά να τον γνωρίσουμε και τον καταλάβουμε καλύτερα και μέσα από αυτή την προσέγγιση να γίνουμε πιο πλούσιοι σ' εμπειρία και γνώση. Άλλωστε και οι δύο λαοί, με τόσο μακροχρόνια ιστορία και πολιτιστική παράδοση, με πολλά κοινά ιδανικά αλλά και ουσιώδεις διαφορές, έχουμε πολλά να πούμε μεταξύ μας. Στα τόσα χρόνια που μεσολάβησαν από την πρώτη απόπειρα για τη σύνταξη του λεξικού μέχρι τη σημερινή μορφή του, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες με σημαντικότερες για το λεξικό τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και στις δύο χώρες και την τεχνολογική πρόοδο που απαιτούσαν την προσαρμογή του στις νέες συνθήκες. Παράλληλα, το λεξικό από μία βασική έκδοση τσέπης, που ήταν η αρχική ιδέα, εξελισσόταν, περιλαμβάνοντας ολοένα περισσότερες λέξεις και ευρύτερα θέματα, καθώς καθυστερούσε η δημοσίευσή του, όπως αναφέρεται στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης. Τα τεχνικά μειονεκτήματα και άλλες ατέλειες της πρώτης έκδοσης του λεξικού, ως μοναδικού σ' αυτόν τον τομέα έργου, επέβαλαν την αναθεώρησή του. Η εργασία αυτή ήταν η μόνη απασχόληση στα τελευταία οκτώ χρόνια όχι μόνο για το δύσκολο αυτό καθαυτό έργο αλλά και για τα μεγάλα τεχνικά προβλήματα που εξακολουθούν να παρουσιάζονται κατά την επεξεργασία του σε ηλεκτρονικό υπολογιστή από έναν μη ειδικό σ' αυτόν τον τομέα. Στην επιλογή των λημμάτων κυριαρχούσε πάντοτε η σκέψη ενός Έλληνα και ενός Ιάπωνα να κάθονται απέναντι προσπαθώντας να επικοινωνήσουν. Τι θα πουν, για ποιο πράγμα μπορεί να συζητήσουν, σε ποια θέματα να επεκταθούν; Τα θέματα της συνομιλίας διαρκώς διευρύνονταν... Βέβαια έγιναν και πάλι πολλές συζητήσεις και αναζητήσεις με Ιάπωνες φίλους, για πάρα πολλές περιπτώσεις μέχρι την τελική καταχώρηση, στην προσπάθεια για μια πραγματική βελτίωση του λεξικού, όχι μόνο με την προσθήκη πολλών επεξηγήσεων του νοήματος, παραδειγμάτων, καθιερωμένων φράσεων κλπ. αλλά, προπάντων, για την ακρίβεια της απόδοσης. Όμως, εξακολουθεί να υπάρχει κάποιος προβληματισμός γιατί η απόδοση μιας ελληνικής λέξης στη γλώσσα ενός λαού με τόσο μακραίωνη ιστορία, με ταξικές διαφορές στην ιστορική του διαδρομή, με διαφορετική κουλτούρα και νοοτροπία, είναι δύσκολη σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για συναισθήματα, χαρακτήρα, ηθικές αξίες, στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλα. Και λέγοντας απόδοση εννοώ την ιαπωνική λέξη που θα έχει την διάσταση, βάθος και συναίσθημα της καταχωρούμενης ελληνικής. Πολλές ελληνικές λέξεις που εκφράζουν συναισθήματα ή καταστάσεις με υπερβολή, π.χ. γλέντι, φασαρία κλπ., έπρεπε να συρρικνωθούν, να μειωθεί η ένταση, για να αποδοθούν. [...]

∆ύο μεγάλοι πολιτισμοί με ιστορία αιώνων συναντώνται σ’ αυτό το έργο. ∆ύο λαοί με διαφορετική ιστορική διαδρομή, κοινωνική αντίληψη, πολιτιστικά φόντα. Tο λεξικό προσπαθεί να βοηθήσει αυτήν την προσπάθεια αμοιβαίας προσέγγισης. Aντιπροσωπεύει πολύ ψάξιμο για να λυθούν απορίες και μεγάλες προσπάθειες για δύσκολα τεχνικά προβλήματα. Eίναι έργο ζωής. ∆εν είναι μόνο η σημασία των λέξεων, η διαφορετική αντίληψη, τα ιδεογράμματα, αλλά και η επιδίωξη να καλυφθούν οι εξελίξεις, οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, η τεχνολογική πρόοδος, όλα όσα συνέβησαν στην εποχή μας. Περιέχει πολύ κοινές λέξεις και φράσεις της καθημερινής ζωής, του οικονομικού και πολιτικού γίγνεσθαι και αγάπη για τη φύση. Tο έργο περιλαμβάνει πάνω από 15.000 λήμματα σε κάθε τόμο, στην κανονική μορφή τους σε κάθε γλώσσα αλλά και με λατινικούς χαρακτήρες για την προφορά, που αναπτύσσονται με επεξηγήσεις, φράσεις και παραδείγματα σε μία προσπάθεια να δοθούν όσο το δυνατόν ακριβέστερες ή πλησιέστερες ερμηνείες και να εξηγηθούν εθνικά πρότυπα και αντιλήψεις. Στην προσπάθεια αυτή ο συγγραφέας του έργου ευτύχησε να έχει πολύτιμη συμπαράσταση από φίλους ελληνιστές. Θα είναι βαθιά ικανοποίηση εάν το έργο αυτό αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση των δύο μεγάλων λαών.