Πλούταρχος

Ο Πλούταρχος είναι ένας από τους σπουδαιότερους της μετακλασσικής εποχής. Γεννήθηκε στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας το 46 μ.Χ. και πέθανε το 125 μ.Χ. Το παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην πατρίδα του, όπου επήρε τα πρώτα μαθήματα από τον σοφό και πνευματώδη πάππο του Λαμπρία, ο οποίος πολύ επέδρασε στην ηθική του αγωγή. Αργότερα επήγε στας Αθήνας και έγινε μαθητής του πλατωνικού φιλοσόφου Αμμωνίου, σχολάρχου της Ακαδημείας. Στας Αθήνας εσπούδασε εκτός από τη φιλοσοφία και ρητορική. Στη Ρώμη ταξίδεψε πολλές φορές και έμεινε στην πρωτεύουσα αυτή του κόσμου αρκετό διάστημα. Εκεί εγνώρισε και εσχετίσθηκε με πολλούς επιφανείς Ρωμαίους, μάλιστα δε με τον Σόσσιον Σενεκίωνα, που διετέλεσε δύο φορές ύπατος επί Αυτοκράτορος Τραϊανού, και με τον φιλόσοφο Φαβωρίνο. Πολύ ετιμήθηκε, ακόμα και από την αυτοκρατορική αυλή, για το ήθος και την πολύπλευρη μόρφωσή του. Μολαταύτα δεν αποξενώθηκε από την πατρίδα του, η οποία τον ετίμησε με διάφορα αξιώματα, ίσως δε και με το αξίωμα του Βοιωτάρχου. Οι Αθηναίοι του έδωκαν το δικαίωμα του πολίτου και οι Δελφοί τον ετίμησαν, όσο άλλοτε τον Πίνδαρο.

Ο αυτοέπαινος, ο αυτοθαυμασμός και ο κομπασμός ήταν γνώριμες συνήθειες στην αρχαιότητα —όπως άλλωστε και σήμερα. Το πάθος αυτό, που γινόταν κάποτε μανία, χαρακτήριζε όλων των ειδών τους ανθρώπους, πλούσιους και φτωχούς, επιφανείς και αφανείς, νέους και γέροντες— μολονότι ενδέχεται να εκδηλωνόταν κάπως συχνότερα στους γέροντες. Και όπως ακριβώς σήμερα, προκαλούσε συχνά δυσαρέσκεια, λύπηση, ενόχληση, εχθρότητα ή και αηδία. Επειδή ωστόσο λίγοι μπορούσαν να αποφύγουν την περιαυτολογία, ο Πλούταρχος, στην πραγματεία του που περιλαμβάνει ο τόμος αυτός, ανέλαβε να δώσει συμβουλές ώστε να μετριάζονται οι αρνητικές αντιδράσεις και να επιτυγχάνεται κάποιο όφελος. Ο Αίλιος Αριστείδης πάλι, στο δεύτερο κείμενο που περιλαμβάνει ο τόμος, ισχυρίζεται ότι ακόμα και ο ακραίος κομπασμός είναι κάποτε αδήριτη ανάγκη καθώς και χρέος προς την αλήθεια. Ο Τάσος Νικολαΐδης είναι Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η Ελισάβετ Κούκη είναι ψυχαναλύτρια, έχει σπουδάσει Αρχαιολογία στο Παρίσι και μελετά το έργο του Αίλιου Αριστείδη. Τα βιβλία της σειράς καλούν σε έναν νέο διάλογο με την αρχαιότητα. Τα κείμενα κάθε τόμου, που προσφέρονται σε νεοελληνική απόδοση, φωτίζουν όψεις της καθημερινής ζωής, των θεσμών ή των ιδεών που εξακολουθούν να διατηρούν την επικαιρότητά τους. Επιπλέον, επιλέγονται με στόχο να αναδειχθεί τόσο ο πλούτος όσο και η ποικιλία των συμπεριφορών και των νοοτροπιών του αρχαίου κόσμου. Εμφανίζουν τους αρχαίους Έλληνες διαφορετικών εποχών και διαφορετικών πεποιθήσεων να διαλέγονται και να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους ή με αλλοεθνείς· και τους εθνικούς να διαλέγονται ή να αντιπαρατίθενται με Ιουδαίους ή χριστιανούς. Η αρχαιότητα προβάλλει έτσι από τη μια πλευρά επίκαιρη και από την άλλη σύνθετη, πολύμορφη και αντιφατική.