Αούστερλιτς

Το τελευταίο και έσχατο μυθιστόρημα του W. G. Sebald, ενός από τους πιο ιδιαίτερους συγγραφείς της εποχής μας, αφηγείται την Ιστορία του Ζακ Άουστερλιτς, ενός άντρα πού όταν ήταν παιδί στερήθηκε πατρίδα, γλώσσα και όνομα, και που τώρα δεν μπορεί να αισθανθεί οικεία πουθενά στον κόσμο και αναζητά απεγνωσμένα την ταυτότητα της καταγωγής του. Μέσα στη σκοτεινή αίθουσα του σιδηροδρομικού σταθμού της Αμβέρσας, έτσι αρχίζει τη διήγηση ο αφηγητής, στεκόταν ένας άντρας: με όψη νεανική, ξανθός, με βαριές αρβύλες πεζοπορίας, μπλε εργατικό παντελόνι κι ένα παλιό σακίδιο, απορροφημένος να σημειώνει και να σχεδιάζει σ' ένα τετράδιο. Ο αφηγητής τον παρατηρεί γοητευμένος, κι έτσι αρχίζει μια σχέση που τον μαγεύει όλο και περισσότερο και διαρκεί δεκαετίες, άλλοτε πιο στενή, άλλοτε πιο απομακρυσμένη. Ο αινιγματικός ξένος ονομάζεται Άουστερλιτς, και καθώς η τύχη κάνει τους δυο άντρες να συναντιούνται αναπάντεχα σε διάφορα μέρη, αρχίζει να αποκαλύπτεται βήμα βήμα η Ιστορία της ζωής αυτού του μοναχικού περιηγητή. Ο Άουστερλιτς, που ζει χρόνια στο Λονδίνο, δεν είναι Άγγλος. Τη δεκαετία του '40, μικρό Εβραιόπουλο, έφτασε στην Ουαλία και μεγάλωσε σ' ένα μικρό χωριό στο σπίτι ανθρώπων ηλικιωμένων, ενός Ιεροκήρυκα και της γυναίκας του. Το παιδί μεγαλώνει μοναχικά, κι όταν έπειτα από πολλά χρόνια μαθαίνει την πραγματική καταγωγή και το όνομα του, καταλαβαίνει γιατί αισθάνεται ξένος ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο Β. Γκ. Ζέμπαλντ ακολουθεί την Ιστορία ενός διαταραγμένου και ευάλωτου διανοούμενου, ενός ξεριζωμένου, που δεν μπορεί να βρει την πατρίδα του μέσα στους ανθρώπους. Ο συγγραφέας εγείρει ένα είδος αντιμνημείου για όλους εκείνους οι όποιοι, στη διάρκεια της Ιστορίας, βρέθηκαν κυνηγημένοι, εκτοπισμένοι, αποκομμένοι από τις ρίζες τους - δίχως ποτέ να καταλάβουν την αιτία όλων αυτών. Αυτή η τρωτότητα, ήπια και μυστική, που χαρακτηρίζει τον Ζέμπαλντ και τα ξεχωριστά πρόσωπα των μυθιστορημάτων του, ο τρόπος τους να υπάρχουν ταλαντευόμενα ανάμεσα στην ωραιότητα του κόσμου και στην οδύνη που ο κόσμος αυτός γεννά, εγγράφουν τα έργα του συγγραφέα στη συλλογική μνήμη ως εξέχοντα σημεία αναφοράς.