Το δικαίωμα στην τεμπελιά

Όλοι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν όπως θέλουν τον χρόνο τους αντί να γίνονται ηθελημένα σκλάβοι του. Έτσι θεμελιώνει ο Paul Lafargue το επιχείρημα για τη μείωση του χρόνου εργασίας. Οι καπιταλιστές έπεισαν τους εργάτες με τη βοήθεια της Εκκλησίας ότι η ζωή τους είναι η δουλειά τους, κι έτσι περνούν τον χρόνο τους κλέβοντας τον χρόνο των εργατών. Οι τελευταίοι δεν πρέπει να διεκδικούν το δικαίωμα στην εργασία –ένα μαζοχιστικό ατόπημα, κατά τον Lafargue– αλλά το δικαίωμα στην τεμπελιά. Γιατί είναι ακριβώς αυτή η «αγάπη για την εργασία» που έχει επιφέρει τις μεγαλύτερες κακουχίες σε εκείνους που δεν έχουν τίποτα άλλο πέρα από αυτή. Όχι μόνο υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλές στην εποχή του, αλλά συνετέλεσε επίσης στην επίτευξη σημαντικών στόχων, εμπνέοντας το κίνημα για την οχτάωρη εργασία και την κατοχύρωση της ίσης αμοιβής για τους άντρες και τις γυναίκες. Το Δικαίωμα στην τεμπελιά καλεί τους προλετάριους όλου του κόσμου να ενωθούν – και να σταματήσουν να δουλεύουν τόσο πολύ! Ένα εμβληματικό βιβλίο, ένα μανιφέστο για το τι σημαίνει ανθρώπινη ζωή. Μια από τις πλέον εμπνευσμένες επιθέσεις στην έννοια της εργασιακής ηθικής. «Στην καπιταλιστική κοινωνία, η εργασία είναι η αιτία κάθε πνευματικού εκφυλισμού και κάθε σωματικής παραμόρφωσης […] Το προλεταριάτο, η μεγάλη τάξη που περιλαμβάνει όλους τους παραγωγούς των πολιτισμένων εθνών, η τάξη που, απελευθερώνοντας τον εαυτό της, θα απελευθερώσει την ανθρωπότητα από τη δουλική εργασία και θα καταστήσει το ανθρώπινο ζώο ελεύθερο ον, το προλεταριάτο ακριβώς αφέθηκε να διαφθαρθεί από το δόγμα της εργασίας, προδίδοντας τα ένστικτά του και αγνοώντας την ιστορική του αποστολή. Σκληρή και τρομερή υπήρξε η τιμωρία του. Όλες οι ατομικές και κοινωνικές δυστυχίες γεννήθηκαν από το δικό του πάθος για την εργασία».